Tekst Patrick Regan
Foto & Video: Peter van Bastelaar

Nederlandse marine voorop in verdediging tegen ballistische raketten

Maritime integrated air and missile defense. Of in normaal Nederlands: een schip verdedigt een vlootverband tegen ballistische en laagvliegende anti-scheepsraketten tegelijk. Op 24 oktober, tijdens de At Sea Demonstration (ASD) 2015, toonde Zr. Ms. De Zeven Provinciën deze capaciteit als eerste schip ter wereld.

 “Seven, six, five, four, three, two, one, hold, hold, hold.Verschrokken gezichten in de commandocentrale van het Nederlandse fregat. Te veel wind op het Schotse Benbecula. De lancering van de Terrier Orion ballistische raket wordt met 3 minuten uitgesteld. 2 Mirachs, drones die een laagvliegend inkomend projectiel simuleren, draaien een extra rondje.

Vanuit de commandocentrale van Zr. Ms. De Zeven Provinciën wordt alles gecoördineerd.

Nederlandse hoofdrol

Middelpunt van de ASD is Zr. Ms. De Zeven Provinciën. Niet alleen is ze het vlaggenschip, haar radar, een tijdelijke versie van de SMART-L Extended Long Range (ELR), is cruciaal bij integrale luchtverdediging. Door 2 verschillende signalen uit te zenden, kan het als enige radar ter wereld tegelijk de ruimte afspeuren naar inkomende ballistische raketten en het maritieme eskader verdedigen tegen inkomende luchtdreiging.

De SMART-L ELR van Thales Nederland (de zwarte balk achterop het schip) is een doorontwikkeling op de huidige radar. Eind dit decennium moet het op Nederlandse LCF’s geïnstalleerd worden.

Een ballistische raket in de ruimte vernietigen, kan het Nederlandse schip echter niet zelf. Zij heeft de radar om hem te tracken, maar een Amerikaanse destroyer heeft de Standard Missile 3 (SM-3) om de raket te onderscheppen. Deze ballistic missile killer is het laatste puzzelstukje om de onderschepping op zee compleet te maken. Dit scenario, waarbij De Zeven Provinciën 2 anti-scheepsraketten uitschakelt terwijl de USS Ross een ballistische raket onderschept, wordt tijdens de ASD vertoond.

Terrier away

Terug naar de commandocentrale. “T minus one minute” Zo dadelijk wacht een wereldprimeur. Maritime Integrated Air and Missile Defense. Nog nooit heeft 1 schip een eskader tegen ballistische- én laagvliegende raketten beschermd. De wind op Benbecula is wat gaan liggen. Lanceren maar. “Three, two, one, Terrier away!”

12 seconden voor de Amerikanen, pikt de SMART-L het signaal op. Een groot beeldscherm voorin de commandocentrale toont de baan van de ballistische raket. Dan komt het signaal pijlsnel en glashelder aan op de USS Ross. Die maakt de kill.

Ongeveer op hetzelfde moment krijgt de SMART-L een Mirach in beeld. “Stand by SM-2, fire!” Een luikje in ‘de bak’, het dek voorop het schip, slaat open. Met een luide sis, die doet denken aan een vuurpijl, schiet de eerste missile weg. Op sommige gezichten in de centrale verschijnt het lachje van een ondeugend jongetje.

Maar het gevaar is nog niet geweken. De radar heeft op een aantal voet boven de oceaan nog een sea skimming missile gesignaleerd. Voor lagere doelen heeft het fregat haar Evolved Sea Sparrow Missiles. Ook die lancering echoot door de gangen van het schip. 12 jaar geleden zei Nederland dat het kon, nu is integrale luchtverdediging een feit.

Ballistisch schild

In 2012 besloot de NAVO haar Ballistic Missile Defence (BMD) te verbeteren. Einddoel: het hele NAVO-gebied beschermen tegen ballistische raketten. Cruciaal, aangezien terroristische organisaties en instabiele regio’s met dergelijke ruimteraketten gemakkelijk West-Europa zouden bereiken.Een immens netwerk van sensoren en lanceersystemen moet ervoor zorgen dat ze in de ruimte vernietigd worden’ .

Middelpunt van dit netwerk wordt het BMD Operations Centre in Ramstein, Duitsland. Radarsystemen, verdeeld over het hele NAVO-gebied, moeten als ogen en oren gaan dienen. Zij volgen een eventuele vijandelijke raket en sturen die data naar Ramstein. Daar wordt bepaald welk systeem (zoals de lanceerinstallatie in Roemenië of een Amerikaanse destroyer) de dreiging uit de lucht kan halen. Tijdens de ASD werd deze techniek voor het eerst op zee gedemonstreerd.