03

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 22

Stoomcursus commando worden

Tekst kapitein Marlous de Ridder
Foto sergeant Hille Hillinga

Iraakse elitesoldaten strijdlustig richting front

De Irakezen hebben weinig keus. Krijger of niet. In ISIS hebben ze een weerbarstige tegenstander gevonden. Op veel plaatsen in Irak is ISIS teruggedrongen, maar de strijd is nog lang niet gestreden. Daarom zijn in rap tempo nieuwe soldaten nodig. Opgeleid door de beste speciale eenheden ter wereld, vertrekken de Irakezen strijdbaarder dan ooit richting het front.   

‘Ze worden met de dag strijdbaarder’

De commandocursus in Bagdad is geen maatwerk. Bussen vol jonge en oude rekruten worden de ‘academie’ van de Iraqi Special Operations Forces (ISOF) binnengereden. Een nieuwe selectiedag is aangebroken. In de brandende zon ondergaan de nieuwkomers fysieke en mentale testen. De rotte appels worden er tussenuit gehaald, maar van uitgebreide selectie is geen sprake. De Iraakse overheid heeft geen baat bij een afvalrace. Ze wil zo snel mogelijk relatief goed getrainde militairen naar het front sturen. De 8-weekse commandocursus voorziet hier in. 

Irakezen worden in 8 weken klaargestoomd voor het front.

Enkele tientallen Nederlandse special forces (zowel het Korps Commandotroepen als de Maritime Special Operations Forces leveren trainers, red.) geven sinds begin maart diverse opleidingen. Dit gebeurt in coalitieverband onder leiding van de Combined Joint Special Operations Task Force Iraq. De Irakezen leren schieten, fysiek en mentaal sterk worden, vechten in verstedelijkt gebied, gewonden verzorgen en omgaan met krijgsgevangenen. Na deze basis krijgen sommigen een vervolgopleiding tot sniper, medic of instructeur. Binnen de Commando Instructor Course heeft Nederland de leiding. Hiermee leggen onze commando’s de basis voor een hoogwaardig instructeurskorps. 

Schieten en vechten in verstedelijkt gebied zijn belangrijke vaardigheden die de soldaten onder de knie moeten krijgen.

Op eigen benen

Inmiddels laten de Nederlanders steeds meer lessen over aan de Iraakse instructeurs, die volgens het ‘train-de-trainer’ principe zijn opgeleid. De instructeurs worden geselecteerd uit de commandocursus en als bekwaam gezien om de kennis over te dragen. Daarmee is het accent van de missie meer komen te liggen op mentoring. “Wij willen dat de Irakezen zo snel mogelijk op eigen benen staan”, vertelt de commandant van het Nederlandse SOF-detachement, majoor Mark. “Door de verantwoordelijkheid daar te leggen waar het hoort, creëer je betrokkenheid. Als ze niet opletten in de les of eigenwijs zijn, dan hameren de trainers erop: “Wij zijn hier voor jullie”.

Ook het omgaan met krijgsgevangenen en gewondenverzorging staan op de agenda.

Overlevingskans

Voortdurend worden lessen geëvalueerd en aangepast. Zo hadden fastropen, abseilen en het ‘werken op hoogte’ een prominente rol in de opleiding. “Dat is nu significant anders”, zegt Mark. “De mentale component blijft belangrijk, maar we moeten niet vergeten waarvoor ze hier zijn. Deze eenheden worden aangemaakt om ISIS te verslaan; vanuit die gedachte werken we op.” 

‘Wij doen steeds vaker een stap terug’

Toekomst

In totaal moeten er duizenden speciale troepen bijkomen. Zeker is dat de Nederlandse militairen voorlopig betrokken blijven bij de trainingen in Bagdad, het mandaat is immers verlengd tot oktober 2016. Voor komend jaar moet volgens de commandant de focus nog meer komen te liggen op de Irakezen zelf. De coalitie doet dan vaker een stap terug. Daarnaast is het belangrijk om het leiderschap te versterken. “De enkele vent is best goed, maar het kader valt nog te ontwikkelen.”
Eind oktober is overigens een begin gemaakt met de Operator Training Course (OTC), hier ligt de nadruk op groeps-en pelotonsniveau. 

Zijn het na 8 weken commando’s? Ja, naar Iraakse normen. Koud uit de opleiding zijn dit de mannen die het land moeten beschermen tegen ISIS. Vergeleken met Nederland, waar een commando in 18 maanden wordt klaargestoomd voor zijn taak, blijft het een relatieve korte tijd om soldaten te trainen die bij zware gevechten worden ingezet.

‘Trots is voor een Irakees heel belangrijk’

De Nederlandse operators nemen een bak aan ervaring mee. De meesten hebben meerdere gevechtsmissies erop zitten. In Irak moeten ze die kennis zien over te dragen. Hoe zet je af en toe die Westerse bril af? 3 trainers vertellen over hun ervaring. 

Tweede luitenant Bas (KCT), teamleider

“Het niveau van de cursisten is heel verschillend. Sommigen zijn fit en hoogopgeleid. Anderen zijn analfabeet. ‘Sorry, je past niet in het profiel’, hoor je ons niet zeggen. Dat betekent niet dat we niemand wegsturen. Er zitten cursisten tussen die snel opgeven. Als je de fighting spirit en hardheid mist, ga je tegen ISIS nergens komen. De eerste weken moest ik even schakelen. Te laat komen, is hier bijvoorbeeld normaal. Nederlanders zijn daarentegen punctueel. Inmiddels gaat ze het organiseren van een les of schietdag goed af. Ook de discipline komt langzaam. De instructeurs geven de lessen steeds vaker zelf, wij doen met gemak een stap terug.”

Korporaal Roy (MARSOF), trainer

“We leren ze de basis en daarmee een hogere kans om te overleven. Belangrijk is om de cursist in z’n waarde te laten. De Iraakse way of life moet je accepteren. Tijdens een training zoek ik altijd naar de gulden middenweg. Daar waar het om veiligheidsissues gaat, treden we natuurlijk wél op. Eer en trots zijn voor een Irakees heel belangrijk. Geven we een instructeur kritiek, dan volgt ook een compliment. Dat werkt goed, we zijn hier niet om ze af te branden. Ik vind deze missie erg leerzaam. Met name omdat je in recordtempo instructie-ervaring opbouwt. Of ze klaar zijn voor de strijd? Ze zijn absoluut beter voorbereid, maar kijkend naar dit conflict ben je er nooit klaar voor, denk ik.”

Sergeant-1 Paul (KCT), trainer small unit tactics

“Het ‘waarom’ is voor een Irakees heel belangrijk. Dat geven we de instructeurs steeds mee. We zijn nu hard bezig met het verbeteren van het niveau van de Iraakse trainers. Hoe zet je een les op met een intro, kern en einde? Irakezen willen graag en zijn leergierig. Ze vergeten in hun enthousiasme hoe belangrijk een goede voorbereiding is. Wat daarnaast cultureel bepaald is, is dat ze altijd zeggen dat ze iets kunnen. Dat is vanuit hun eergevoel. Vervolgens zeg ik: ‘Geef maar een demo’ en dan blijkt toch de basale kennis te ontbreken. Ik vind het belangrijk dat we onze Westerse bril af en toe afzetten. Uiteindelijk moeten ze het zelf doen, ook als wij straks weg zijn.”

Het eindscenario van de medic-opleiding. De Irakezen moeten in de chaos van een mass casualty alle gewonden volgens Westerse protocollen behandelen. Verwondingen die zonder de medische opleiding dikwijls tot de dood leidden. “Ze hadden hiervoor nog nooit van een tourniquet gehoord. In het begin legden ze die al aan bij een schaafwond”, zegt korporaal Jimmy. “Nu niet meer, hoor. Het zijn snelle leerlingen en bovendien super gemotiveerd.”

Op de schietbaan kijkt teamleider tweede luitenant Bas toe hoe een Iraakse instructeur de schietdag leidt. De commando’s blijven op gepaste afstand. Dat kan ook, want inmiddels zijn de trainers zo ver dat ze zelfstandig een les draaien.

Een van de door Nederland opgeleide instructeurs is sergeant Amer. “Wil je sergeant-majoor René bedanken? Ik heb zoveel aan hem gehad. Ik voel me 100 procent een betere militair. De Nederlanders hebben een prettige manier van lesgeven. Ze motiveren je het beste in jezelf naar boven te halen. Ik werd er doodmoe van, maar achteraf ben ik René dankbaar.”

Het mandaat van de missie stelt dat de commando’s niet mee naar het front gaan. Op de zwaarbeveiligde basis in Bagdad is het gevaar van ‘insider threats’ de grootste dreiging. “We moeten scherp blijven. Over het algemeen zijn ze ons erg dankbaar. Toch moeten we rekening houden met infiltranten”, zegt luitenant Bas desgevraagd.

Het werken aan gevechtsbereidheid is een belangrijk onderdeel in de opleiding. Een Amerikaanse gedragstherapeut, gespecialiseerd in gevechtsstress, komt er zelfs aan te pas om uit te leggen wat sneuvelen voor je land betekent. “De opleiding is schakelen voor ze”, vertelt Mark. “Maar door alles wat we ze aanreiken, worden ze met de dag zelfverzekerder en strijdbaarder.”

De lessen small unit tactics en Militairy Operations in Urban Terrain blijken voor de Irakees het meest waardevol. “ISIS voert echt een stadsguerrilla, graven tunnelsystemen om het volgende dorp in te nemen”, weet Mark. “Willen de Irakezen overleven moeten ze vooral in verstedelijkt gebied tactisch sterk worden.”

Na de 8-weekse commandocursus krijgen sommigen een vervolgopleiding als sniper, medic of instructeur.

Opgeleid door de ‘Dutch sniper’ leren Irakezen alles over het vakmanschap van het ongeziene afstandsschot.