08

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 05

Vliegen voor veiligheid

Tekst Korporaal-1 Thijs Imandt
Foto Sergeant-majoor Sjoerd Hilckmann

Quick Reaction Alert vliegbasis Volkel

In de shelters van vliegbasis Volkel staan 2 volledig bewapende F-16’s klaar voor vertrek. Als de zoemer over het terrein klinkt, sprinten de vliegers naar hun toestel om zo snel mogelijk op te stijgen. Ze beoefenen de Quick Reaction Alert-taak (QRA) om Nederland te beschermen tegen alle dreiging vanuit de lucht.

24 uur per dag, 365 dagen per week houdt het Air Operations Control Station (AOCS) het Nederlandse luchtruim in de gaten. Met moderne computer-, radar- en communicatiesystemen zoekt de gevechtsleiding in Nieuw Milligen continu naar vliegtuigen en identificeert die. Lukt dat niet, dan kunnen 2 F-16’s worden ingezet om poolshoogte te nemen.

Precies die inzet laten luchtmachtmilitairen van vliegbases Volkel vandaag zien. In de QRA-bunker staan kapitein Stefan, majoor Martin en hun technici in de startblokken. Hun F-16’s staan klaar voor inzet. Wanneer het AOCS de opdracht geeft, rennen ze naar hun toestel om een ongeïdentificeerd vliegtuig te onderscheppen. Commandant vliegbasis kolonel Peter Tankink kijkt toe hoe zijn vliegers de procedures uitvoeren.
“We zetten vandaag de puntjes op de i. Alle details van begin tot eind moeten kloppen, zeker met de Nuclear Security Summit voor de deur.” 

Tijdens de wereldtop eind deze maand in Den Haag staan zowel de vliegers en ondersteunend personeel van vliegbasis Volkel als die van vliegbasis Leeuwarden 24/7 paraat. Ze onderscheppen dan ongewenste vliegtuigen in de no-fly (15 kilometer) en restricted (90 kilometer) zones rondom de stad. “We zijn zowel prominent als op de achtergrond aanwezig om deze wereldtop vanuit de lucht te beveiligen”, zegt Tankink. Naast de QRA-toestellen op de grond hangen namelijk tijdens de tweedaagse top op gezette tijden eveneens F-16’s in de lucht.

Vliegers kapitein Stefan en majoor Martin sprinten vanuit de QRA-bunker naar hun F-16’s voor de onderschepping van een ongeïdentificeerd vliegtuig. De opdracht voor deze 'scramble' komt vanuit het Air Operations Control Station Nieuw Milligen.

De crewchief is een technicus met dezelfde 24-uurs diensten als de vliegers. Hij is verantwoordelijk voor het toestel totdat de vlieger vertrekt. Na het opstarten en uitgebreide controles trekt hij de veiligheidspennen van het landingsgestel en de brandstoftanks eruit zodat de F16’s de shelter uit kan rijden.

Op aanwijzing van crewchief Karim taxiet het vliegtuig naar buiten. De piloot bereidt zich voor op de take-off.

Het gevechtsvliegtuig staat in veilige richting wanneer de crewchief zijn laatste, essentiële handeling verricht; het verwijderen van de veiligheidspennen van de wapensystemen. De F-16 is uitgerust met lucht-luchtraketten (tegen andere vliegtuigen, red.) en een 20 mm boordkanon.

De vlieger steekt zijn handen omhoog terwijl de crewchief de veiligheidspennen uit de wapensystemen trekt. Hiermee geeft de vlieger aan dat hij niet aan de knoppen zit, waardoor hij per ongeluk iets zou kunnen afvuren.

De vlieger taxiet naar de startbaan. Hij heeft slechts een globale richting meegekregen waarin hij opstijgt.

Eenmaal in de lucht ontvangt de vlieger van de gevechtsleiders de exacte coördinaten van het te onderscheppen vliegtuig. Eenmaal naast zijn target voorziet hij het AOCS van de details: type vliegtuig, nationaliteit, etcetera.

De F-16-vlieger blijft naast het toestel hangen en probeert de intentie van de piloot te achterhalen. Hij kan hem met internationale handgebaren duidelijk maken wat hij wil. Uiteraard na opdracht van de gevechtsleiders. In het geval van een onbekend militair vliegtuig geeft de NAVO hiervoor de orders.