Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 05
Waarom dopen we schepen eigenlijk? Klik op de hotspots voor de antwoorden.
De champagnefles breekt, bubbels spatten over de nog onaangetaste scheepshuid van het nieuwe logistieke ondersteuningsschip Karel Doorman. Defensieminister Jeanine Hennis-Plasschaert doopte zaterdag 8 maart het grootste schip bestemd voor de Koninklijke Marine.
Een schip dopen gebeurt altijd door een vrouw. Die traditie is eind achttiende eeuw ontstaan. Het was prinses Charlotte, dochter van de Britse koning George III, die als eerste vrouw het tewaterlatingsceremonieel verrichtte. De koning wilde hiermee de ‘representatieve activiteit’ van zijn dochters verhogen. Het uitbrengen van een heildronk leek George III echter niet zo elegant. Als alternatief moest de prinses de fles tegen de boeg stukgooien. Echt gracieus bracht ze het er echter niet van af. Ze miste namelijk de boeg en raakte het hoofd van een toeschouwer. Sindsdien wordt de fles aan een touwtje (taliereep) gezwaaid.
Schepen worden tegenwoordig altijd met een fles champagne gedoopt. Dat ging in de tijd van de oude Grieken wel anders. Ze lieten wijn, olie of offerbloed over de boeg vloeien, soms zelfs menselijk bloed. Veel later werd bij de doop van een schip een fles bloedrode wijn tegen de boeg stukgeslagen. Het gebruik van champagne voor de scheepsdoop deed zijn intrede in de 19e eeuw.
Als de fles niet breekt of de boeg mist, betekent dat rampspoed. Een mythe? Allerminst. Bij de doop van het cruiseschip Aurora sloeg de fles een gat in de boeg en bleef heel. In 2002 brak er een virus aan boord uit: 580 zieken, twee doden. Het deels gezonken cruiseschip Costa Concordia zou vanaf de doop al vergezeld zijn door rampspoed. Een poging om het luxe schip te dopen met champagne mislukte. De fles weigerde te breken. Ook raakte het schip beschadigd toen het tijdens een storm een dok ramde. Het schip vond zijn einde toen het aan de grond liep bij het Italiaanse eiland Isola del Giglio.
Een schip moet gedoopt worden, anders betekent het rampspoed. Deze traditie is al eeuwen oud. De oude Grieken meenden dat er magische kracht zat in de naam van een schip. Om de zeegoden gunstig te stemmen, de naam te bekrachtigen en zo de bemanning te beschermen brachten zij een plengoffer voordat het schip te water werd gelaten.
De Karel Doorman is nog niet van de marine en draagt nog geen Zr.Ms. voor haar naam. Dat gebeurt pas na de indienststelling in 2015. Tot die tijd wordt het schip nog onderworpen aan tal van beproevingen. Pas wanneer alles naar wens is draagt de Defensie Materieel Organisatie de Doorman over aan de marine en mag het schip voortaan Zr.Mr. Doorman in gouden letters op het naambord zetten.
