08

Dit artikel hoort bij: Alle Hens 08

Nu nog leren en experimenteren

Tekst André Twigt
Foto SM Hilbert Buter

Bold Machina moet cultuur van innovatie aanwakkeren

De Marinebasis Den Helder was onlangs het decor van de NATO Operational Experimention Exercise Bold Machina. Het draaide een week lang om het bekijken en testen van nieuwe concepten, processen en technologieën in een maritieme omgeving. Hierbij waren innovatie en operationele verbetering de sleutelwoorden.

Bold Machina brengt militairen, wetenschappers en fabrikanten samen. Adjudant van de mariniers Pascal is als coördinator betrokken bij de oefening, die het in zich heeft om uit te groeien tot iets groots. Bold Machina moet volgens Pascal een cultuur van innovatie aanwakkeren, waardoor die gaat fungeren als innovatieplatform. Ondanks dat de oefening pas 2 jaar oud is en zich nog in het experimenteer- en leerstadium bevindt, bewijst zij haar nut.

Zicht op het elektronische besturingssysteem.
Na het printen werden de 2 uit duurzame resin opgebouwde bootjes voorzien van een besturingssysteem en de nodige ontvangstapparatuur.

Schot in de roos

Zo kan de Finse leverancier van passieve onderwater-surveillance systemen Image Soft melden dat de software voor analyse van onderwateropnamen binnen een jaar met 200 procent is verbeterd. Bold Machina droeg en draagt daaraan bij. Tijdens de week in Den Helder maakt de firma wederom dankbaar gebruik van de gelegenheid om haar onderwatermicrofoons verder te verbeteren. In de Nieuwe Haven doet Image Soft veel sensor-informatie op, wat meehelpt bij verdere perfectionering van de analyse. De wereldwijd verkochte onderwatermicrofoons zijn volgens de fabrikant zo gevoelig, dat ze op vele tientallen kilometers afstand nauwkeurig geluiden kunnen detecteren. Bij de bescherming van kritieke infrastructuur onderwater is deze apparatuur een schot in de roos.

Voor de gek houden

Zelfs het klikken van het ventiel in het ‘luchtbel-loze’ rebreather-duiksysteem is volgens de techneuten vanaf heel grote afstand te registreren. Nu wordt dit soort apparatuur ook door operators van de Netherlands Maritime Special Operations Forces (NLMARSOF) van het Korps Mariniers gebruikt. “Dat maakt de microfoons nog interessanter”, aldus Pascal. Sowieso vanwege het potentieel ervan bij de bescherming van de kritieke infra. Maar ook doordat de wereldwijd verkochte apparatuur door potentiële tegenstanders ingezet kan worden. “Dat kan levensgevaarlijke toestanden opleveren. Door er tijdens Bold Machina mee te werken, kunnen we tactieken bedenken om deze middelen te ontwijken of voor de gek te houden.”

Een medewerker werkt de rand van een boot lekdicht af.
Bij lekkages of ter afwerking van de print zijn een hete soldeerbout en een schroevendraaier voldoende.

Wie organiseert Bold Machina?

Bold Machina komt uit de koker van de Maritime Development Division (MDD). Deze eenheid uit het Belgische Mons hangt onder het NATO Allied Special Operating Forces Command en is de coördinator voor alle maritieme SOF-activiteiten van de NAVO. De divisie richt zich specifiek op de ontwikkeling van maritieme speciale operaties. Het vergroten van de capaciteit, effectiviteit en interoperabiliteit staan hierbij centraal. Ook geeft de MDD richting aan alle maritieme SOF-inspanningen van het bondgenootschap.

Een medewerker vaart met een bootje voorzien van de nodige sensoren door de Nieuwe Haven.
In de Nieuwe Haven namen diverse fabrikanten de gelegenheid te baat om hun producten te testen.

Tijdrovend proces

Een highlight tijdens Bold Machina was de grootmodel 3D-printer van het Delftse CEAD. Deze firma, die zich ‘de meest toonaangevende speler ter wereld op dit gebied’ noemt, printte in ongeveer 8 uur 2 prototypes van onbemande oppervlaktevaartuigen. Eerder slaagde het bedrijf erin om samen met het Expertise Centrum Additieve Manufacturing (ECAM) van CZSK een levensgroot vaartuig te printen, gebaseerd op de FRISC. “Een opdracht die de geavanceerde printer in slechts 8 dagen afrondde”, aldus Max Nijpels, Computer Numerical Control-coördinator binnen ECAM.

Een medewerker vaart met een bootje voorzien van de nodige sensoren door de Nieuwe Haven.
De geprinte FRISC-achtige boot kreeg ook van de aanwezige SOF-gemeenschap de nodige aandacht.

Aanpasbaar en schaalbaar

Dat Bold Machina een platform wil zijn dat input levert op bestaande technologieën, was voor luitenant-kolonel der mariniers Eric reden om het evenement naar Nederland te halen. “Normaliter is het omslachtig en tijdrovend om in elkaars keuken te kijken en modificaties te bespreken”, aldus de oefenleider, tevens hoofd J7 (= training, oefening en evaluatie) bij het Special Operations Command (SOCOM) van Defensie. “Nu zitten gebruikers en bedrijfsleven zogezegd bij elkaar om de hoek.” Aan Bold Machina deden trouwens ook meerdere Nederlandse bedrijven mee, zoals Tectonic en Optics 11.

Een blik op de microfoons die gemonteerd zijn in een vierkante opbouw.
De onderwatermicrofoons van het type UNWAS van Image Soft hebben ongekende mogelijkheden om infrastructuur onder de golven te beschermen.

Pascal weet zeker dat 3D-printen bij CZSK en het SOCOM vele toepassingen zal hebben. Kleine, onbemande varende systemen printen, bijvoorbeeld, is snel en goedkoop. En ze zijn aanpasbaar en schaalbaar. Je kunt variëren in maat en door de printer op locatie mee te nemen, print je ontwerpen gewoon ter plekke. Tijdens Bold Machina werd overigens ook samengewerkt met Oekraïense eenheden. Zij zijn gespecialiseerd in werken met zeedrones. Hun kennis en ervaring leverde waardevolle inzichten op.

De badge van ‘Bold Machina’.
‘Bold Machina’ zou kunnen uitgroeien tot een innovatieplatform voor met name speciale operaties.

Geslaagd evenement

Hoewel Bold Machina zich nog verder moet ontwikkelen, vindt adjudant Pascal het evenement geslaagd. De doelstelling was om 4 topics onder de aandacht te brengen. Dat waren Build the machine, waarbij het printen van kleine vaartuigen centraal stond. Bij Survive the machine draaide het om dronedetectie. In het kader van Defeat the machine namen duikers het op tegen onderwatersensoren. Bij het vierde onderdeel, Link the machine, stuurden deelnemers besturingsgegevens voor een radiografisch bestuurbaar bootje vanuit Den Helder naar Portugal. Andersom werden de 2 geprinte bootjes vol apparatuur in Den Helder aangestuurd vanuit Portugal. Ten slotte stuurde het Amerikaanse Southern Command vanuit Florida ook nog onbemande vaartuigjes in Portugal aan.

Zijaanzicht van de 3D-printer.
Veel aandacht was er voor de grote 3D-printer van de Delftse firma CEAD.

Vermeerdering van kennis

Wat de doelstellingen voor 2026 gaan worden, weet Pascal nog niet. Wel dat Center for Maritime Research and Experimentation van de NAVO uit het Italiaanse La Spezia tot de deelnemers zal behoren. Pascal is ervan overtuigd dat de NAVO met Bold Machina de juiste snaar weet te raken. “De internationale samenwerking leidt tot vermeerdering van kennis en dat biedt landen houvast bij het kiezen van de richting die zij met hun investeringen moeten opgaan.”

De geprinte FRISC-achtige boot vaart door de Nieuwe Haven met enkele deelnemers aan boord.