Tekst LTZ 2OC (SD) Joost Margés
Foto SM Jan Dijkstra
Korps Mariniers heeft luchtdoelen weer zelf in het vizier
Jaren geleden werd de grondgebonden luchtverdediging defensiebreed gebundeld. Door de toegenomen dreiging in de wereld én extra budget is die sinds dit jaar echter weer ontvlochten. Hierdoor beschikt het Korps Mariniers weer zelf over de legendarische Stinger. Zeker nu de reorganisatiefase Force Building binnen het Korps vorm krijgt, komt de Stinger-schutter steeds meer tot zijn recht. Oefening baart kunst, dus een zestal schutters beproefde onlangs hun skills op de NATO Missile Firing Installation (NAMFI), op het Griekse eiland Kreta.
Het draagbare luchtverdedigingssysteem Stinger, van de Amerikaanse producent Raytheon, maakte al in de jaren 80 furore, toen Afghaanse Moedjahedien hier geregeld Russische helikopters mee uit de lucht schoten. In de afgelopen halve eeuw heeft het wapensysteem een vaste plek verworven binnen het arsenaal van Westerse krijgsmachten. Nog steeds heeft de – inmiddels uiteraard doorontwikkelde – Stinger nog niets van zijn aantrekkingskracht verloren.
Meenemen ‘op de man’
Zeker nu het Korps Mariniers in strategisch opzicht heeft gekozen voor – deels heimelijk – optreden in kleinere verbanden, is maximale zelfredzaamheid, ook in geval van luchtdreiging, essentieel. “Voor ons is het belangrijk om een wapen te hebben tegen luchtdoelen”, vertelt marinier-1 Joram, Stinger-schutter binnen het 12e Strike Team van het Korps Mariniers. “De Stinger is een van de weinige wapensystemen tegen luchtdoelen die we mee kunnen nemen ‘op de man’. Het is vooral bedoeld als defensief wapen, bijvoorbeeld als wij vanuit de lucht worden onderkend of aangevallen.”
Strike Teams vol specialisten
De recente reorganisatie binnen het Korps Mariniers begon met Force Design. Volgens welk ontwerp zou het Korps moeten worden heringericht? Welke capaciteiten passen daarbij? Hoe komen de kwaliteiten van de eenheid het beste tot hun recht? Grootschalige, riskante amfibische landingen behoren immers tot het verleden. Maar hoe val je een tegenstander dan wel aan, zonder spitsroeden te lopen. Het zou neerkomen op kleinschalige, vaak heimelijke infiltraties in vijandelijk gebied, om tegenstanders uit te schakelen of te ontregelen. Vanaf april van dit jaar is fase 2 ingegaan: Force Building. De structuur wordt aangepast en de kleinere eenheden krijgen tal van specialisten toebedeeld, zoals medics, anti-tankschutters en Stinger-schutters. Binnen 1 Marine Combat Group (1MCG) maakte de term Raiding Squadron al plaats voor Strike Team. 2MCG volgt komend jaar en het nieuw op te richten 3MCG in 2027.
Afvuren verliep soepel
Voor de schietweek streken 6 Stinger-schutters vanuit 3 Strike Teams en 3 kaderleden van het Mariniers Training Command uit Doorn neer op Kreta. De week voltrok zich onder een stralend zonnetje, hoewel dat op de inzetbaarheid van de Stinger geen invloed heeft. Aldus marinier-1 Sam, net als collega Joram Stinger-schutter binnen het 12e Strike Team: “Het wapen functioneert ook prima bij slecht weer.”
Joram en Sam en hun 4 collega’s vuurden op Kreta allen 1 raket per persoon af. Sam: “Het doel was steeds een drone met een lengte van ongeveer 3 meter, voorzien van benzinemotor en propeller.” Joram: “Het afvuren verliep eigenlijk heel soepel. De drones werden gelanceerd en volgden dan een voorgeprogrammeerd vluchtprofiel. De maximale afstand vanaf ons gerekend was 7 kilometer. Zodra hij inbound was, kon je ‘m op zo’n 4 kilometer afstand meestal wel zien. En startte je met je procedure.”
Raket zoekt eigen weg
“De launcher heeft een gekoelde zoekkop die heel snel rondjes draait; opspinnen heet dat”, vervolgt Joram. “Zodra die de drone in het vizier krijgt, hoor je een soort wisselende toon. Als je de launcher dan ontgrendelt, volgt er een lange piep. Zodra je die hoort, weet je dat je je doel hebt gelockt en neemt de zoekkop eigenlijk jouw werk over.” Die kop maakt dan een berekening hoe de hittezoekende raket naar het doel toe moet vliegen. “Nadat je hebt afgevuurd kun je de raket niet meer bijsturen; die zoekt zijn eigen weg. De ene schutter haalt de trekker trouwens eerder over dan de ander. Bij ons bestreed de ene schutter het doel toen dit nog inbound was, terwijl een ander pas afvuurde toen de drone was afgebogen en in de verte voorbij kwam vliegen.”
Vertrouwen in de Stinger
In alle gevallen bleek de uitkomst trouwens een succes. De mannen vuurden binnen een uur 6 Stingers af en steeds viel er een tactical hit te noteren. De mariniers snappen trouwens waarom de schutters per persoon ‘slechts’ 1 raket live konden afvuren, los van de uren die zij in de schietsimulator doorbrengen. De simulator maakt het mogelijk om procedures, doelherkenning, timing en coördinatie realistisch te oefenen, zodat de mariniers volledig vertrouwd zijn met het wapen en de tactische inzet, voordat ze met live fire Stingers werken. “Die raketten zijn een kostbaar en noodzakelijk goed voor de luchtverdediging”, stelt Sam. “Oefenen is natuurlijk belangrijk, maar verder gebruik je de munitie liever als je die écht nodig hebt.” Ten slotte is hij enthousiast over het wapensysteem. “Tijdens deze oefening heb ik veel vertrouwen gekregen in de Stinger. Wij nemen de kennis die wij hier op Kreta hebben opgedaan mee en spelen die ook door naar onze kaderleden, want voor velen van hen is dit wapen ook nieuw.”
Verschillende wapensystemen
De Stinger-schietoefeningen vonden plaats onder leiding van het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigings Commando (DGLC). Het ‘paarse’ DGLC is verantwoordelijk voor de luchtverdediging vanaf de grond, met de bekende Amerikaanse wapensystemen Stinger en PATRIOT (wat staat voor: Phased Array Tracking Radar to Intercept on Target) en het minder bekende Norwegian Advanced Surface-to-Air Missile System (NASAMS). Waar de marine, de luchtmacht en de landmacht allen beschikken over de Stinger, is de PATRIOT exclusief ondergebracht bij luchtmachteenheden. Voor NASAMS geldt dat alleen landmachteenheden dit systeem in het arsenaal hebben.