Totaalprogramma voor verandering leefstijl

Traject leidt tot duurzaam gezonde inzetbaarheid

Overgewicht, hoge bloeddruk, slaapapneu en diabetes type 2. Zie hier de ongezonde vicieuze cirkel waarin luitenant ter zee 2 Ron Delwel zich in 2022 bevond. Dankzij het totaalprogramma van het leefstijltraject en Duurzaam Gezond Inzetbaar van CZSK heeft hij in 12 weken tijd zijn oude levensstijl overboord gegooid en is hij een wandelende reclamezuil voor dit project.

Met z’n lengte van 1.70 meter, een gewicht van 106 kilogram plus die slechte leefstijl kreeg de air controller vorig jaar 2 opties: een maagverkleining of met de hulp van de projectgroep Duurzaam Gezond Inzetbaar (DGI) verantwoord afvallen. “Met een maagverkleining verander je, vind ik, die leefstijl niet. Dus was er voor mij in feite maar 1 keuze. Dit jaar word ik 50 en daar wil ik nog wel gezond én plezierig heel wat jaren aan toevoegen.”

Van XXL naar XL

De marineman die zelden de ‘vette hap’ aan zijn neus voorbij liet gaan, is nu een warm pleitbezorger van een gezondere levensstijl. Hij oogt monter en is inmiddels ruim 10 kilo lichter. “Maar er mag nog wel een kilo of 6 vanaf.” De snelle winst: de medicijnen voor de suikerziekte zijn niet meer nodig, de maat van de bovenkleding is inmiddels geslonken van XXL naar XL en ook qua broek heeft hij 2 maten ingeleverd. “Het is meer dan een dieet, sporten en gezond eten”, aldus Delwel. “Je past je hele leefstijl aan. Mijn collega’s verdienen trouwens een groot compliment. Toen ik, best een beetje bezwaard, meldde dat ik op maandag- en woensdagochtend moest sporten, riep mijn lijnmanager bijvoorbeeld meteen: dóén.”

Geen reden voor paniek

Het gaat in Delwels ‘opwerkperiode’ van 12 weken met pieken en dalen. Er knaagt deze week duidelijk wat aan hem. Net nu hij op het punt staat om naar Noorwegen te vertrekken voor een internationale oefening. Er zijn tegenslagen geweest, die invloed hadden op het programma. “Één ons afgevallen....; dat is niet wat je wil horen als je op de weegschaal gaat staan.”

“Geen reden voor paniek”, zegt (sport)diëtist luitenant ter zee 1 (LD) Jeroen Quist geruststellend. “Het hoort er nu eenmaal bij. Dan is het zaak daar overheen te stappen en de draad weer op te pakken. Niemand die Ron bestraffend zal toespreken als een doel niet direct wordt gehaald.”

Lotgenoten

Dit is precies waarom Delwel zo tevreden is over het leefstijltraject (LST) en DGI-programma: “Er staat niet iemand voor de groep te schreeuwen dat je het verkeerd doet. Als we met onze club van 6 mannen en 2 vrouwen in de sportschool 20 keer moeten opdrukken en je doet er 15, zegt niemand er wat van. Iedereen begrijpt dat: we zijn lotgenoten. Niemand is op zoek naar een wasbordje of doet het voor de foto’s op Instagram.” Wat weer niet wil zeggen dat je je goddelijke gang kunt gaan. “Want dan moet je deze begeleiders niet lastigvallen; zij zetten zich 100 procent in voor jouw welzijn.”

Korte lijnen

Quist is zo iemand die zich inzet voor de deelnemers. Hij is sinds 2017 met tussenpozen betrokken bij DGI. “Het is zoals gezegd een aanpassing van de algehele leefstijl. Daar hoort goede voeding bij en beweging, maar net zo goed regelmatige slaap- en rusttijden.” Om die combinatie in balans te houden, staat een heel team klaar en bestaat er een innige samenwerking tussen het Eerstelijns Gezondheidszorg Bedrijf (EGB), sportinstructeurs en DGI CZSK. “We hebben korte lijnen. Als ik een pijntje heb of er zit iets vast, dan hoef ik bijvoorbeeld niet eerst langs de huisarts om een afspraak met de fysio te krijgen”, vertelt Delwel.

DGI CZSK gaat ook verder dan alleen Den Helder. Quist: “er zijn ook workshops en voorlichtingen voor eenheden en afdelingen in het land. Ik ben verder nog langs geweest bij de logistieke opleiding in Brugge om te overleggen wat we kunnen doen bij het bereiden van maaltijden. Ga daar als specialist van Paresto of als LDV’er bewust mee om. Ga eens buiten de gebaande paden waar het de menu’s aan boord betreft.”

Nasi met tofu

Dus dan maar de traditionele nasimaaltijd op woensdag over boord zetten? “Zonder gaat er geen marineschip de haven van Den Helder uit, dat kàn dus niet!”, stelt Delwel lachend. “Hoeft ook niet”, vult Quist aan: “De Indische maaltijden kun je wel gezond(er) maken met bijvoorbeeld tofu, tempeh of vis. De marine biedt voeding waarmee iedereen aan boord zijn of haar werk veilig kan doen en langdurig kan voortzetten. Dat is wat anders dan alleen maar gezond eten. Gun jezelf vooral die frikadel; niemand wordt bij DGI weggestuurd met een dieet van worteltjes en sla. Je moet ook wel leven.”

Met een walplaatsing hebben Quist en Delwel ‘makkelijk praten’, geven ze toe. Aan boord of op missie valt een programma als het LST soms moeilijk in te passen. Quist ziet echter nog steeds mogelijkheden: “Het helpt al als je bij het opscheppen een paar aardappels of een schep rijst minder neemt. Je kunt het volume tegelijker behouden met extra groente.”

Extra uitdaging

Op oefening in Noorwegen voorziet de air controller Delwel geen problemen. “Ik heb een schema meegekregen op de app. Bij de luchtverkeersleiding wordt het eten opgevoerd, want er is daar geen kantine. Ik ga dus zelf boodschappen doen en stel mijn eigen lunchpakket samen.”

Delwel wil nog een extra uitdaging aangaan: “Ik wil af van dat apneu-apparaat ’s nachts, dus probeer ik naast afvallen ook te stoppen met roken. De oefening is een prima start, want tabak is daar al helemaal niet te betalen. Ik heb wel ondersteuning van nicotinepleisters. Want je wilt dan ook weer niet aankomen...”