Tekst Vanessa Strijbosch
Foto SGTBDAV Jasper Verolme
Extra expeditionaire capaciteit
Een opvallende verschijning in de marinehaven van Den Helder. Een robuust, hoekig vaartuig in camouflagetinten, hangend aan de hijskranen (davits) van Zr.Ms. Johan de Witt. De Expeditionary Survey Boat (ESB) is de nieuwste aanwinst van de Koninklijke Marine. Dit geavanceerde mini-hydrografische opnamevaartuig werd onlangs gedoopt en overgedragen.
Het opvallende vaartuig, van nog geen 16 meter lang, is uitgerust met de meest geavanceerde hydrografische, navigatie- en communicatiesystemen. Projectleiders Klaas Kwekel van de Directie Materieel Organisatie (DMO) en eerste hydrografisch officier, luitenant ter zee 2OC Mark de Laaf, leggen uit wat deze Expeditionary Survey Boat (ESB) allemaal kan.
'Dit concept is heel nieuw'
1. Wat is dit voor vaartuig en waarom is het zo speciaal?
“Je kunt het zien als een soort mini-hydrografisch opnamevaartuig, volgepropt met hightech apparaten”, vertelt Kwekel. Het zwaartepunt ligt bij de hydrografische apparatuur en de sensoren.” De Laaf vult aan: “Het concept is heel nieuw. De ESB kan, met een bemanning van 4 personen, zelfstandig 72 uur varen, tot honderd zeemijl vanaf het moederschip. Het is een klein platform, maar het heeft dezelfde geavanceerde apparatuur aan boord als de veel grotere hydrografisch vaartuigen.”
Informatie over vaarwegen, zeebodem en gevaren onder water
Zeevarenden hebben informatie nodig over vaarwegen, zeebodem en gevaren onder water. Denk aan scheepswrakken. De Dienst der Hydrografie van de marine maakt hiervoor zeekaarten en nautische producten. Ook geeft de marinedienst berichten aan zeevarenden uit. Zo draagt ze bij aan de bescherming van Nederlandse belangen op zee en aan een veilige scheepvaart.
2. De marine heeft toch al 2 hydrografische opnamevaartuigen?
“Ja. Deze hydrografen hebben als hoofdtaak om opnamen te maken van de zeebodem van het zogenoemde Nederlands Continentaal Plat en het Caribisch deel van het Koninkrijk”, begint De Laaf. “Primaire taak is het verstrekken van informatie over vaarwegen, zeebodem en gevaren onder water. De Dienst der Hydrografie maakt zeekaarten, die overigens voor de hele koopvaardij beschikbaar zijn. Er is een groeiende militaire behoefte aan hydrografische data. Denk bijvoorbeeld aan informatie over een kustlijn, in de voorbereiding van een amfibische landing. Daar hebben we een mooie term voor: Rapid Environmental Assessment (REA). De ESB kan onbekende wateren, havens en geulen in kaart brengen in een operatiegebied voor een militaire inzet.”
3. Hoe werd dat 'vroeger' gedaan?
“Door 2 hydrografische sloepen”, vervolgt De Laaf. “Die gingen mee met de Landing Platform Docks en konden daar vanaf opereren. De sloepen konden nooit lang en ver weg blijven. Beide sloepen zijn inmiddels zwaar verouderd en worden afgestoten.”
‘We hebben honderden eisen’
4. Wanneer kunnen we de ESB in actie zien?
Kwekel: “Onlangs droeg de fabrikant de ESB over aan de marine, maar de Defensie Materiaal Organisatie moet nog wel een testlijst afvinken voordat 'ie vaargereed is. Voor zo'n vaartuig gelden honderden eisen. De meeste zijn al afgevinkt tijdens de bouw, maar bepaalde zaken wil Defensie zelf nog ondervinden in de haven en op zee."
Zijn collega vult aan: “De bemanning gaat in ieder geval half april opwerken en daarna kunnen ze zelfstandig naar zee.”
Expeditionary Survey Boat
Naam: Hydrograaf
Boegnummer: H8021
Afmetingen: lengte: 15,70 meter, breedte: 4,27 meter
Waterverplaatsing: 22 ton (volle tanks en beladen)
Snelheid: maximaal 20 knopen
Zelfverdediging: 1x MAG (camouflage voor het verminderen van visuele detectie en ballistische bescherming tegen klein kaliber wapens)
