‘We doen dit samen’

Marinearts civiel ingezet vanwege coronavirus

Alle Hens aan dek. Dat is het in de medische sector, vanwege de impact van het coronavirus/COVID-19. Vandaar ook tal van aanvragen voor ondersteuning door Defensie, met name op het gebied van medisch personeel. Luitenant ter zee 2OC (AR) Mariette Nijhoff werkt normaal gesproken op Vliegbasis Gilze-Rijen, maar is als Rotterdamse uitgeleend aan het Franciscus Gasthuis in de Maasstad. Het zijn daar roerige en spannende tijden, maar de marinearts blijft er kalm onder. Hoewel? “Is dit de stilte voor de storm?”

Catastrofale passage

Na AMA-opleiding kwam de marinearts op Gilze-Rijen terecht bij de Operationele Gezondheidszorg (OGZ) van de luchtmacht, op de ‘marinestoel’ van Search & Rescue (SAR)-arts. “Ik heb er inmiddels voor gekozen om deze plaatsing te verlengen, omdat het me nog steeds erg goed bevalt. Het werk is zeer afwisselend. Ik kan spreekuur doen op het Eerstelijns Gezondheidsbedrijf, vliegmedische keuringen op het Centrum voor Mens en Luchtvaart, opleidingen en cursussen volgen, meegaan met oefeningen en trainingen of zelf een opleiding verzorgen. Zoals onlangs over Aeromedical Evacuations.”

Afgelopen jaar kon Nijhoff deze materie zelf in de praktijk brengen, toen ze aan boord van de Cougar-boordhelikopter van het Landing Platform Dock Zr.Ms. Johan de Witt een aantal medische evacuaties uitvoerde bij de Bahamas, na de catastrofale passage van orkaan Dorian.

Erger verwacht

Inmiddels is de medische assistentie van de marinearts dus voor een heel ander doel ingeroepen: het opvangen van de gevolgen van het coronavirus. Wat haar taken nu zoal zijn? “Ik werk als arts op de Spoedeisende Hulp (SEH). Dus ik zie patiënten, breng hun probleem/ziektebeeld in kaart en stel een beleid op. Dit kan zowel voor coronapatiënten zijn als voor niet-coronapatiënten, zoals bijvoorbeeld mensen met een heupfractuur of hartfalen. Over het algemeen valt het qua drukte nog heel erg mee; ik denk dat iedereen het erger had verwacht. Op de SEH in het Franciscus hadden ze gedacht dat ook een groot deel van het personeel uit zou vallen, door zelf het coronavirus te krijgen. Vandaar dat ze versterking van Defensie hadden aangevraagd, maar het blijkt nu erg mee te vallen. Maar liever zo, dan dat je achter de feiten aan zou moeten lopen. Ik heb overigens het idee dat het per ziekenhuis erg kan verschillen hoe druk het is. Ik denk ook niet dat onze situatie een algeheel beeld is voor alle ziekenhuizen in Nederland.”

Behulpzaam en benaderbaar

Dokter Nijhoff is overigens niet de enige defensiemedicus in tijdelijke civiele dienst in het Rotterdamse. “We zijn in totaal met 15 man; 10 Algemeen Militair Verpleegkundigen (AMV) van meerdere krijgsmachtdelen en naast mij nog 4 andere marineartsen. Volgens mij zijn alle AMV’ers ingezet op de Intensive Care als extra ‘handjes’. Van de AMA’s werkt er 1 op de SEH van het Vlietland ziekenhuis, 3 op de COVID-Cohort afdeling en ik dan op de SEH van het Franciscus Gasthuis.” Voorlopig werkt de arts hier nog tot 24 april. Over de saamhorigheid is zij erg te spreken. “Er hangt een hele fijne sfeer; echt een gevoel van ‘we doen dit samen’. Iedereen is heel erg behulpzaam en benaderbaar.”

‘Coronakant’ of ‘schone’ kant

Het ziekenhuis zelf haalt volgens de marinearts alles uit de kast om patiënten goed op te vangen en te scheiden. “Er staat nu een soort defensietent – maar dan wit – voor de ingang van de SEH, waar we iedere patiënt die binnenkomt nakijken en beslissen of diegene wel of geen hoge verdenking heeft op COVID-19. Zo ja, dan wordt er een test afgenomen, door middel van een neus/keelswab, en een CT-scan van de longen gemaakt. Op de scan kun je al in een vroeg stadium van de ziekte afwijkingen zien die wijzen op een COVID-19 infectie. Aan de hand van de uitslag worden patiënten naar de ‘coronakant’ of naar de ‘schone’ kant gestuurd. Alle verdenkingen worden sowieso naar de ‘coronakant’ gestuurd. Dus dan weet je al dat je iedere patiënt moet benaderen alsof die het virus zeker heeft en je je dus in persoonlijke beschermingsmiddelen moet hullen.”

Waarschuwing

Misschien verrassend, maar Nijhoff vindt het persoonlijk niet heel spannend om in zo’n besmettelijke omgeving te werken. “Ik zorg dat ik me voor elke patiënt die de verdenking heeft op een COVID-19 infectie of bij wie dat is aangetoond, goed aankleed met beschermende middelen. Dat zijn een schort, bril, mondmasker en handschoenen. Ook maak ik mijn stethoscoop, ooglampje en pen keer op keer goed schoon. Daarnaast was ik natuurlijk om de haverklap mijn handen en gebruik ik handalcohol."

Het is allemaal niet niks, deze inzet en alles wat erbij komt kijken. Toch is dokter Nijhoff content dat zij is deze roerige tijden vanuit haar professie hulp kan bieden. Maar ze heeft ten slotte ook een waarschuwing. “Het is fijn om een steentje bij te kunnen dragen, maar toch heb ik ook een beetje het gevoel alsof dit nog maar de stilte voor de storm is.”