Tekst André Twigt
Foto SGTBDAV Jasper Verolme en video: AOO Richard Frigge
Dapperheidsonderscheiding voor uitzonderlijke onderwateracties
“Wie van u heeft er wel eens een orka in het echt gezien? Of tussen haaien gezwommen? In het holst van de nacht?” In haar toespraak beschreef defensieminister Ank Bijleveld de daden van Taskforce Barracuda als in een spannend jongensboek. Alleen was de onderwatermissie geen fictie. Alles wat de bewindsvrouw vertelde, was echt. Zo echt en zo riskant dat 4 mariniers van de Maritime Special Operations Forces (MARSOF) er vandaag een dapperheidsonderscheiding voor kregen.
Tijdens de indrukwekkende ceremonie op de Rotterdamse Van Ghentkazerne speldde minister Bijleveld bij 4 mannen het Kruis van Verdienste op. Tijdens heimelijke acties voor de Somalische kust, in het kader van operatie Atalanta (2011), slaagden de kikvorsmannen erin meerdere piratenschepen onklaar te maken, zonder dat ze zonken. De vaartuigen raakten voor langere tijd buiten gebruik en hierdoor daalde het aantal kapingen.
Talrijke gevaren
Nog eens 3 mariniers ontvingen het Ereteken voor Verdienste in Zilver. (Om verwarring te voorkomen: dit ereteken geldt niet als een dapperheidsonderscheiding.) Het drietal leidinggevenden was bij de onderwateracties betrokken. Door hun gedreven inzet, ervaring en tactisch inzicht droegen zij in hoge mate bij aan het succes van de missie. Een missie die volgens bewindsvrouw Bijleveld als één van de moeilijkste Nederlandse maritieme speciale operaties sinds de Tweede Wereldoorlog geldt. De gevaren die onder- en ook bovenwater naar de mariniers loerden, waren talrijk. Het plaatsen van tactische explosieven op 2 piratenmoederschepen voelde volgens Bijleveld voor hen als ‘gewoon’ werk. “Maar gewoon was het allerminst.”
Lees hieronder waarom de 7 mariniers hun onderscheiding hebben verdiend. Om veiligheidsredenen zijn de personalia van de decorandi beperkt en zijn zij niet herkenbaar afgebeeld.
- Wie: Sergeant van de mariniers Dennis en sergeant van de mariniers Alex
- Decoratie: Kruis van Verdienste
- Voor inzet: Operatie Atalanta, Indische Oceaan, 2011
- Wegens: Moedig en beleidvol optreden tijdens een heimelijke sabotageoperatie van een piratenschip
De toenmalige korporaals van de mariniers Dennis en Alex zijn in 2011 bij een speciale marinierseenheid geplaatst aan boord van Hr. Ms. Zuiderkruis. De kikvorsmannen bieden zich vrijwillig aan om in het diepste geheim een door piraten gekaapt vissersschip te saboteren, dat wordt gebruikt als moederschip voor piraterij. Aan boord bevinden zich naast zo’n 20 gewapende piraten ook 12 gegijzelde Iraanse bemanningsleden. De mariniers moeten ongezien een klein explosief plaatsen. Met een onderwaterscooter naderen zij het gekaapte schip. Alex probeert zijn scooter uit alle macht in positie te houden. Door de stevige deining kost het veel moeite het explosief te plaatsen. Continu dreigt het gevaar van detectie. Het doelwit ligt dichtbij een piratenkamp en bij nog een piratenschip. Het zuurstofniveau daalt zienderogen en de mannen overschrijden de grens van de veilige hoeveelheid zuurstof, benodigd voor de terugreis. Toch zetten ze door. Het lukt Dennis uiteindelijk het explosief te plaatsen. De mariniers keren terug naar het afgesproken ophaalpunt, waar de RHIB’s van de Zuiderkruis hen opwachten. Aan boord neemt men een lichtflits waar op de locatie van het piratenschip. De volgende dag ligt de gekaapte vissersboot beschadigd op het strand.
- Wie: Sergeant-majoor van de mariniers Harm en sergeant van de mariniers Theo
- Decoratie: Kruis van Verdienste
- Voor inzet: Operatie Atalanta, Indische Oceaan, 2011
- Wegens: Moedig en beleidvol optreden tijdens een heimelijke sabotageoperatie van een piratenschip
Een dag na de succesvolle eerste operatie staat een nieuwe sabotageactie gepland. Hiervoor melden toenmalig sergeant van de mariniers Harm en marinier der eerste klasse Theo zich vrijwillig aan. Net als bij de eerdere missie is het doel een explosief te plaatsen tegen de onderkant van een piratenschip nabij de Somalische kust. Voor de mariniers zijn de omstandigheden van de missie ronduit spannend. Door de eerdere sabotagemissie zijn de piraten alert. Aan boord zijn ten minste 3 wachtposten aanwezig. Ook beschijnen de Somalische piraten regelmatig het wateroppervlak. Onderwater zijn de zeesoldaten volledig op elkaar aangewezen. Het duo verplaatst zich op een onderwaterscooter richting het piratenschip. Theo stuurt. Doordat hij af en toe naar boven moet om te navigeren, kiest hij voor een alternatieve naderingsroute. Als teamleider is Harm verantwoordelijk voor het plaatsen van het explosief en het activeren van de ontsteking. Ter plekke moeten de mannen improviseren: het explosief past niet op de geplande plaats. Snel bedenkt Harm een alternatief. Tijdens de terugkeer naar het ophaalpunt, volgt de explosie. Als reactie hierop brengen de piraten vuur uit in de richting van de mariniers. Door de actie kon het piratenschip langdurig niet meer worden ingezet.
- Wie: Luitenant-kolonel der mariniers Oscar
- Decoratie: Ereteken voor Verdienste in Zilver
- Voor inzet: Operatie Atalanta, Indische Oceaan, 2011
- Wegens: zijn bezielende leiding- en aansturing geven als commandant van Taskforce Barracuda. Hierdoor zijn de voorbereiding en uitvoering van de, in haar soort unieke en buitengewoon risicovolle, operaties tot een succesvol, en voor alle betrokkenen goed, einde gebracht. Luitenant-kolonel der mariniers Oscar heeft zijn mannen op professionele wijze aangestuurd en hen optimaal gestimuleerd hun kwaliteiten te benutten. Dit resulteerde in een daling van het aantal kapingen.
- Wie: Majoor der mariniers Nando
- Decoratie: Ereteken voor Verdienste in Zilver
- Voor inzet: Operatie Atalanta, Indische Oceaan, 2011
- Wegens: De uitzonderlijke wijze waarop, onder de supervisie van majoor der mariniers Nando, een bijdrage is geleverd aan het ontwikkelen van nieuwe procedures voor onderwatermissies en het opwerken van de eenheid ter voorbereiding op de uitzending. Tevens, gedurende de uitzending, het geven van tactische leiding aan complexe, risicovolle missies, waarbij objecten en bezettingen tot op enkele meters genaderd werden. Door zijn gedreven inzet, leiderschapskwaliteiten en tactisch inzicht heeft hij bijgedragen aan een succesvol optreden. Hierdoor werden Somalische piraten belangrijke capaciteiten ontzegd om toekomstige kapingen uit te voeren.
- Wie: Sergeant-majoor van de mariniers Marcel
- Decoratie: Ereteken voor Verdienste in Zilver
- Voor inzet: Operatie Atalanta, Indische Oceaan, 2011
- Wegens: De uitstekende wijze waarop sergeant-majoor van de mariniers Marcel heeft bijgedragen aan het ontwikkelen van nieuwe procedures gedurende de voorbereiding van de uitzending. Ook ontving hij de onderscheiding voor zijn moedige, besluitvaardige en uitzonderlijke optreden tijdens de uitvoering van complexe, risicovolle operaties, waarbij de vijand tot op een meter genaderd werd. Door zijn gedreven inzet, ervaring en tactisch inzicht heeft hij bijgedragen aan het succesvol optreden van de eenheid.
