Tekst Arthur van Beveren
Foto John van Helvert

Marine zet innovatieve nieuwe lesmethode in

Op de Marinekazerne Erfprins werd 5 juli een nieuwe leermethode geïntroduceerd. Daar kwam geen boek of docent aan te pas. Commandeur René Luyckx en zijn geblinddoekte en geboeide managementteam van de directie Personeel en Bedrijfsvoering moesten het zelf opknappen. De opdracht: binnen 1 uur ontsnappen uit een escaperoom.

Het lukte ze net niet. Maar dat was het doel ook niet. De escaperoom, in eerste instantie ontwikkeld voor korporaals in de Leergang Managementvorming (LMV)-2, moet vooral bewustwording creëren en de 7 skills van Crew Resource Management trainen. Onder stress en in een ruimte vol rook is dat nog knap lastig. “Het voelt als een goed restaurant zoeken in een buitenlandse haven”, vat Luyckx de ervaring grappend samen.

De deelnemers komen geblinddoekt en geboeid de nevelige ruimte binnen waar harde muziek speelt en ze gecommandeerd worden door hun bewakers.

‘Soms heeft een groep het nodig om de opdracht niet te halen’

Grootste winst

Adjudant van de mariniers John de Ruiter van de School voor Maritieme Vorming en Bedrijfsvoering Onderwijs (SMVBO) liep al 2 jaar rond met het idee van een escaperoom. “Binnen Defensie praten we veel over communicatie en leiderschap en nu maken we dat ook tastbaar. Dat is de grootste winst die we gemaakt hebben”, vertelt De Ruiter. “We hebben veel doeners binnen Defensie; die willen een activiteit. Hier krijgen ze die.”

Elk kwartier opdrukken

Staat de informele leider op? Is er goede onderlinge communicatie? En luistert de meerdere naar zijn assertieve matroos? Achter de gesloten deur van de escaperoom komen teams erachter hoe effectief ze te werk gaan. In zo’n ruimte moeten binnen een gestelde tijd allerlei raadsels en vraagstukken worden opgelost om te kunnen ontsnappen. In dit geval zoeken de ‘gegijzelde’ marinemensen naar coördinaten die ze aan hun commandant kunnen doorbellen. Om het kwartier moet iedereen opdrukken, om de vermoeidheid en stress verder te verhogen.

‘Bewakers’ houden de groep in de gaten en koppelen hun bevindingen terug in de evaluatie.

‘Het zou een perfecte tool zijn om scheepsteams mee op te leiden’

Perfecte tool

De politie maakt al langer gebruik van een escaperoom, om de parate kennis van het personeel te testen. De SMVBO ontwikkelde met een commerciële partner een escaperoom die aan alle opleidingseisen van de marine voldeed. “De jonge korporaals willen iets nieuws; verandering; iets dat hen aanspreekt”, legt kapitein-luitenant ter zee Richard Platel, commandant van de school, uit. ”Het zou ook een perfecte tool zijn om scheepsteams mee op te leiden.”

Omgaan met teleurstellingen

Een begeleider en een observant houden elke groep in de gaten. De eerste kijkt of het team de regels naleeft en geeft tips. De ander observeert het gedrag van teamleden nauwlettend, om daar later op terug te komen. “Wij kunnen het scenario natuurlijk sturen; soms heeft een groep het nodig om de opdracht niet te halen, zodat ze met een teleurstelling leren om te gaan”, weet Platel.

Dit team met ervaren officieren creëert direct een commander’s huddle om informatie te verzamelen en aan beeldopbouw te doen.

Het team moet met verschillende technieken meerdere opdrachten oplossen

Terugvallen in oud gedrag

“Als dit een afmeermanoeuvre was, dan hadden we dus een deuk gevaren; zo moet je het vertalen”, reageert commandeur Luyckx in de evaluatie op een communicatiefout in de escaperoom. “De roerganger, die misschien laagste in rang is, moet echt gillen over die brug dat het fout gaat, om de rest bewust te maken van wat er gebeurt.” Tijdens de debrief komen er al snel zaken naar voren die beter hadden gekund. Bijna iedereen is het er over eens: je vervalt in je natuurlijke gedrag.

Bewustwording

Luitenant ter zee 1 (LD) Pauline Handgraaf beaamt dit: “Je vertoont oud gedrag, waarvan je zelf weet dat dat je valkuil is en je trapt er nog 3 keer in”. Wat ze meeneemt van deze ervaring? “Af en toe moet je geconfronteerd worden met je eigen ik. Deze escaperoom maakt je bewust van je gedrag. Voor mij betekent dat, dat als ik op een nieuwe plek kom en mensen ga aansturen, dat ik degene onder mij ook de kans geef om leiding te geven. Dat je op sommige momenten je mond houdt.”

Doos van Pandora

Eenheden hoeven voor de escaperoom niet naar Den Helder te komen. Alle objecten uit de ruimte zijn handzaam in enkele kisten op te bergen. Zo kan op elke gewenste locatie een escaperoom worden opgebouwd, legt De Ruiter uit: “Mijn idee is dat je hem echt als die Doos van Pandora onder je arm meeneemt, en dat ik bijvoorbeeld in Doorn bij de mariniers een leslokaal inricht.”