Tekst RITM Henny de Boer
Foto Eigen collectie

KPLLDA Rick (30), kassier in Mali

Money, money, money. Daar draait het om in het vak van kassier Rick van de marine. Ook in Mali, waar hij tot voor kort op uitzending was. De 30-jarige korporaal logistieke dienst administratie uit Urk was een van de weinige marinemensen in het West-Afrikaanse land, maar ook onder landmachters en luchtmachters een graag geziene gast. Want ook in Mali geldt: ‘wat te doen zonder poen?’. 

Rick was geplaatst op het kleine transitiekamp Midgard, ten zuiden van de Malinese hoofdstad Bamako. Meerdere keren per week trok hij erop uit met een flinke buidel euro's en Malinese Francs (XOF). In de hoofdstad deed hij allerlei betalingen voor de Nederlandse missie; cash of met een cheque, afhankelijk van de hoogte van het bedrag. Hij ging bij bedrijven langs, maakte betaalafspraken met inhuurkrachten op de Nederlandse ambassade of ging met collega-verwerver Elma mee om grote aankopen direct af te handelen. 

Links: Rick loopt ontspannen door de straten van Bamako. Rechts: Ballen inkopen in de hoofdstad.

Rick is enthousiast over zijn werk, een eenmansfunctie met veel vrijheid. In Bamako werkte hij nauw samen met een Malinese chauffeur en een tolk die Frans en Bambara sprak, een onmisbare schakel in zijn contacten met de lokale bevolking. “Ik spreek goed Engels, maar Frans heb ik helaas laten vallen op de middelbare school”, lacht hij.

Zijn tolk hielp niet alleen bij de vertaling, maar had ook een bonnenboekje op zak. “Veel mensen konden niet lezen en schrijven. In zulke gevallen schreef de tolk een bon uit in plaats van de verkoper zelf.” Een keer zette een lokale verkoper tot Ricks verbazing zelfs 2 kruisjes bij wijze van handtekening. 

Een keer zette een lokale verkoper 2 kruisjes bij wijze van handtekening

Geen moment onveilig

Chauffeur Karim manoeuvreerde Rick kris-kras door het chaotische verkeer van de hoofdstad, met brommers die hen aan alle kanten passeerden. “Het verkeer is daar gevaarlijk, ik heb al meerdere ongelukken pal voor mijn neus zien gebeuren”, herinnert de kassier zich. Gelukkig was hij in goede handen bij zijn chauffeur, die de stad van haver tot gort kende. 

Rick voelde zich op zijn gemak als hij in Bamako op pad ging. De dreiging in de hoofdstad is lager dan in het noordelijker Gao. “Ik heb me geen moment onveilig gevoeld.”

Links: Rick en Elma op kraambezoek bij chauffeur Karim. Rechts: Het kraambezoek bood een uniek inkijkje in de Malinese cultuur: “De mensen hebben niet veel; een eenvoudige woning met een bank en buiten een keukentje. De gastvrijheid was des te groter. “De kinderen stonden netjes bij de deur opgesteld om ons te ontvangen.”

Pietje Precies

De Urker kashouder is een Pietje Precies, als het op bonnen en cijfers aankomt; ideaal voor deze functie dus. De kas moet tot op de laatste cent kloppen en dat is altijd gelukt. “Ik nam niets aan, ook geen 5 cent ter afronding”, stelt hij standvastig. En geschenken hoefden mensen hem al helemaal niet aan te bieden. “Soms gaven verkopers uit dankbaarheid een cadeau, zoals een fles wijn. Omdat het onbeleefd is om giften te weigeren, legde ik altijd uit dat het geld niet van mij was en dat ik geen toestemming had om cadeaus te accepteren. Dan begrepen ze het wel.”

‘Ik nam niets aan, ook geen 5 cent ter afronding’

Links en rechts: Rick op een VN-vlucht naar Gao, samen met verwerver Elma en controller Guus, die over digitale betalingen gaat. Gedrieën vormden ze een soort ‘financiële task-group’.

Pinautomaat voor de troepen

Rick vloog ook geregeld naar Kamp Castor in Gao, waar zo'n 300 Nederlandse militairen verblijven. De korporaal fungeerde er als pinautomaat voor de troepen. In een hoek van de eetzaal hield hij kantoor: op een tafel wachtten keurig opgestapelde eurobiljetten op een aanvraag, om later te worden uitgegeven in de bar, de PX (legershop) of bij het Call2Home-loket. De militairen geven de kassier dan een eenmalige machtiging voor een bepaald bedrag, dat vervolgens wordt ingehouden op het salaris.

De lokale munteenheid is de Malinese XOF. Rick spreekt gemakshalve van 'ksoffies'. 500 XOF is circa 75 eurocent waard. “Het geld is in de regel vies en smerig, ik was altijd mijn handen na het tellen.”

Na 4,5 maand zat de uitzending er begin december op voor Rick. De terugreis leidde hem via Gran Canaria, voor een tweedaagse adaptatie. De korporaal keek er al naar uit: “Gewoon genieten van een biertje en vieren dat ik veilig naar huis ga.” Daarna zal de kassier weer vanuit zijn standplaats in Utrecht worden ingezet bij oefeningen van landmacht, luchtmacht en marine.

MINUSMA gaat door

Nederland levert sinds april 2014 een belangrijke bijdrage aan de Multidimensional Integrated Stabilisation Mission in Mali (Minusma) van de Verenigde Naties. De Nederlandse militairen voeren vooral verkenningen uit in het West-Afrikaanse land en verzamelen inlichtingen. Die informatie gebruikt de commandant van de VN-missie om operaties voor te bereiden. De Nederlandse bijdrage is onlangs verlengd tot eind 2018.