Tekst Jack Oosthoek
Foto SM Gerben van Es
Sloepzeilen kraamkamer voor nóg beter zeemanschap
“Deze mooie sport en dit evenement mogen nooit verloren gaan”, zegt marineburger Ton van Baarlen met passie in zijn stem. Als het aan het plaatsvervangend hoofd van de Sportcommissie van het CZSK ligt, bestaat sloepzeilen en het gelijknamige Open Militair Kampioenschap (OMK) over een eeuw nog. Sloepzeilen is voor een marineman en -vrouw een springplank naar nóg beter zeemanschap. Bovendien herbergt het tradities waar veel sporten een voorbeeld aan kunnen nemen.
Adjudant TD Philip Minnema van het CZSK kan erover meepraten. Hij doet sinds begin jaren ‘90 mee aan het militair kampioenschap en kroonde zich sindsdien 5 keer tot kampioen. “Hoe harder het waait, hoe mooier het wordt”, grinnikt de zeiler met ervaring in de in ons land wereldberoemde 16 m2-, Valk- en Pampusklasse, en als bemanningslid van het skûtsje van Joure.
Eén van de aantrekkelijkste kanten van sloepzeilen is volgens hem manoeuvreren op de stroom die als ‘motor’ voor de boot kan dienen. “Schat je die stroom verkeerd in, dan is het klaar en kun je terug naar de haven. Sloepzeilen is moeilijker dan zeilen op een binnenwater.”
Je leert veel over wind, stroming, teamwork, verantwoordelijkheid nemen en leidinggeven
Goede afspraken
Volgens adjudant TD Reitze Dijkstra vormen teamwork en discipline de belangrijkste kurken waarop sloepzeilen drijft. “Je doet wat de schipper zegt.” Minnema: “Iedereen doet op het juiste moment wat hij móet doen.” In de ogen van adjudant ODOPS Tinus Hoekstra gaat het ook om goede afspraken maken en nakomen. Alleen dan haal je het maximale uit een wedstrijd, weet hij. “Af en toe gaat dit verkeerd. Zegt iemand dat-ie begrijpt wat de bedoeling is en blijkt dat niet zo te zijn. Dan moet je hem terecht wijzen, wat meestal wel wordt geaccepteerd.”
Het zal te maken hebben met de achtergrond van militaire sloepzeilers die gewend zijn om bevelen te krijgen en op te volgen. Maar aan boord van een zeilsloep heersen wel andere gezagsverhoudingen dan op een groot marineschip, vervolgt Reitze Dijkstra. “Ooit was een kapitein ter zee bemanningslid op een sloep met een schipper die adjudant was. De kolonel had daar echter geen moeite mee. Nog een verschil met een KM-schip: sloepzeilers tutoyeren elkaar.”
Elkaar wat gunnen
Tussen de losse omgangsvormen door is de rivaliteit echter groot. Maar dat wel op een nette manier graag, anders is het: wegwezen. Minnema: “Sloepzeilen is een ‘gentleman’s sport’. Iedereen schudt elkaar voor de wedstrijd de hand, maakt een praatje en feliciteert naderhand de winnaars. Je gunt elkaar wat en vaart niet de lak van andermans boot om te winnen.” Schipper sergeant-majoor ODND Sander Delorme van het havenvaartuig Nieuwediep dat tijdens het jongste kampioenschap (april) op het Marsdiep over de veiligheid van het OMK Sloepzeilen waakte: “Iedereen is fanatiek, wil winnen en elke schipper rondt de boeien zo scherp mogelijk.”
Luitenant ter zee 2OC (TD) Ad Bogert beaamt dat. “Sloepzeilers proberen elkaar letterlijk de loef af te steken en de wind uit de zeilen te nemen. Dat is - op een nette manier - de kunst. Het is belangrijk om deze sport in stand te houden. Waarom bouwen we hem niet in in de Lagere Management Vorming (LMV)? Een marineman leert bij sloepzeilen veel over wind, stroming, teamwork, verantwoordelijkheid nemen en leidinggeven.”
Kind van de rekening
Aan Van Baarlen zal het niet liggen. Hij probeert al jaren om meer deelnemers aan het OMK binnen te roeien, maar het loopt nog niet storm. Dat komt onder meer omdat militairen voor een (belangrijk) sportevenement moeilijk vrij kunnen krijgen; een probleem dat bij vrijwel alle militaire sportevenementen speelt. “De operationele inzet gaat voor en dan is sport al snel het kind van de rekening”, zegt Van Baarlen die het OMK dan ook wil openstellen voor militairen die met leeftijdsontslag zijn, om zo meer deelnemers te krijgen. “Deze mooie sport mag niet verloren gaan.”
