02

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 05 | 2024

Herdenken en vieren

Luchtmacht staat stil bij oorlogsslachtoffers en viert de vrede

x
Leestijd: 4 minuten

Traditioneel staat het Commando Luchtstrijdkrachten begin mei stil bij de slachtoffers van alle oorlogsgeweld en viert het een dag later de vrede. Dat gebeurt jaarlijks onder andere bij het monument op de voormalige Vliegbasis Soesterberg.
 

Tekst: Arno Marchand | Foto’s: Rob ter Bekke

Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal André Steur en Luchtmachtadjudant Terry Venhovens leggen een krans en Het monument op de voormalige Vliegbasis Soesterberg.
Het monument op de voormalige Vliegbasis Soesterberg waar onder meer Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal André Steur en Luchtmachtadjudant Terry Venhovens een krans legden.

De vliegbasis mag dan al ruim een decennium gesloten zijn, het Monument voor de Gevallenen is jaarlijks het verzamelpunt voor de herdenkingsdienst van de luchtmacht. Vele actief dienende en post-actieve luchtmachters, veteranen, gedecoreerden en genodigden waren in de ochtend van 4 mei aanwezig op Soesterberg. Onder hen minister van Defensie Kajsa Ollongren. “Wat voor ons, voor Nederland, de laatste oorlog was, zal ook de laatste oorlog moeten blijven”, zo sprak zij de aanwezigen toe. Daarbij haalde zij woorden aan van de Amerikaanse commandant Allied Air Command generaal Frank Gorenc, precies van toepassing op de luchtmacht: “Airpower is like oxygen. When you have enough, you don’t think about it. If you don’t have it, it’s all you can think about”. De minister gaf aan deze woorden te herkennen als ze in Oekraïne met militairen en regeringsleiders spreekt. “Zonder onze steun komen de Oekraïners in ademnood, en komt de benauwende bezetting van Rusland dichterbij.”

Vier F-16’s vliegen in missing man-formatie over het monument op de voormalige Vliegbasis Soesterberg.
Na de toespraak van de minister vlogen vier F-16’s over in de missing man-formatie over het monument. Veertig jaar lang was dit gewoon; met het uitdienst gaan van de F-16 was het bijzonder, want dit was waarschijnlijk de laatste keer.
Zestig veteranen vormen op de Dam het erecouloir.
Zestig veteranen vormen op de Dam het erecouloir. Onder hen diverse actief dienende luchtmachters en militairen buiten dienst. Foto’s: Kick Smeets

Nationale Dodenherdenking op de Dam

‘s Avonds tijdens de Nationale Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam legde de Commandant der Strijdkrachten (CDS) traditiegetrouw namens de hele krijgsmacht een krans. Generaal Onno Eichelsheim deed dat samen met de vier operationele commandanten van de landmacht, luchtmacht, marine en marechaussee.

Dochter van Squadronadjudant Xiomara Nora van het 130 Militaire Opleidingensquadron en zoon van voormalig Commandant Task Force Uruzgan luitenant-generaal b.d. Hans van Griensven – tegenwoordig voorzitter van het nationaal Veteranenplatform – legden een krans voor militairen en koopvaardijpersoneel dat is omgekomen in dienst van het Koninkrijk der Nederland in WO II, of daarna in oorlogssituaties of bij vredesoperaties. Tijdens de hele ceremonie verzorgde het Orkest Koninklijke Luchtmacht voor de muzikale omlijsting. Sergeant Roel van der Zande blies het signaal taptoe.

CDS en de commandanten van de operationele commando’s brengen de eregroet bij de dodenherdenking op de Dam en Luchtmachtmilitair Squadronadjudant Xiomara Nora en anderen bewijzen hun eer.
CDS en de commandanten van de operationele commando’s brengen de eregroet bij de dodenherdenking op de Dam (foto links). Dochter van luchtmachtmilitair Squadronadjudant Xiomara Nora (foto rechts) vertelde haar verhaal en dat van de rol van Suriname en de toenmalige Nederlandse Antillen in WO II. Foto’s: Kick Smeets

Grebbeberg

Tegelijk met de herdenking op de Dam werd op het Militair Ereveld Grebbeberg in Rhenen een herdenkingsplechtigheid gehouden. Die was voor alle militairen die sinds 10 mei 1940 wereldwijd zijn gevallen. Zij kwamen om tijdens hun inzet in naam van het Koninkrijk der Nederlanden of tijdens de uitvoering van de militaire dienst. Plaatsvervangend Commandant Luchtstrijdkrachten generaal-majoor Robert Adang vertegenwoordigde het CLSK.

(Onder)commandanten van de operationele commando’s brengen de eregroet bij het monument op de Grebbeberg en Op de Grebbebergbegraafplaats zijn de graven van militairen voorzien van oranje gerbera’s.
(Onder)commandanten van de operationele commando’s brengen de eregroet bij het monument op de Grebbeberg. Op de aangrenzende begraafplaats zijn de graven van militairen voorzien van oranje gerbera’s.
Baksgewijs op Zr.Ms. Karel Doorman tijdens Dodenherdenking.
Baksgewijs op Zr.Ms. Karel Doorman tijdens Dodenherdenking. Onder de aangetreden militairen ook die van het Cougar-detachement dat aan boord staat. Foto: Defensie

Overzees

Luchtmachtdetachementen aan boord van schepen van de Koninklijke Marine stonden op diverse plekken in de wereld stil bij de slachtoffers. Zo ook aan boord van Zr.Ms. Karel Doorman dat met een Cougar-detachement op weg was naar de Rode Zee, en aan boord van Zr.Ms. Tromp vanuit Singapore waarop een NH90-detachment staat.

Ook militairen en civiele functionarissen die een bijdrage leveren aan de NAVO-missie Irak, waaronder die van het helikopterdetachement, namen twee minuten stilte in acht om slachtoffers te herdenken.

Artiesten Flemming, Wende Snijders, Son Mieux en Claude poseren met een deel van de vliegende bemanningen voor een Cougar. Links Commandant DHC commodore Pier Schipmölder, rechts commandant luchtstrijdkrachten luitenant-generaal André Steur. Foto’s: sergeant-majoor Cristian Schrik

Niet vliegen in defensiehelikopters zonder uitgebreide safety briefing!

Veel mediabelangstelling op Vliegbasis Gilze-Rijen, in dit geval voor Flemming.

NH90’s, aan de zijkant voorzien van het 4 en 5 mei-symbool, op weg naar de diverse bevrijdingsfestivals her en der in Nederland.

Aangekomen boven Leeuwarden zwaait de NH90-bemanning alvast naar het publiek dat is verzameld op het Oldehoofsterkerkhof.

NH90-bemanning viert het feest mee met Son Mieux in Leeuwarden.

Bevrijdingsdag

Op 5 mei is het dan tijd om te vieren en dat doet de luchtmacht traditiegetrouw met het rondvliegen van de Ambassadeurs voor de Vrijheid. Dat gebeurt al sinds 1991 met luchtmachthelikopters. Dit jaar pakt het Defensie Helikopter Commando (DHC) wel heel flink uit met liefst vijf exemplaren; twee Cougars van 300 Squadron en drie NH90’s van 860 Squadron.

Flemming, Wende Snijders, Son Mieux en Claude zijn dit jaar de artiesten die door de helikopters het hele land door gevlogen worden. Zonder helikopters zou het aantal optredens op bevrijdingsfestivals beperkt zijn. Nu kunnen ze liefst veertien optredens door het hele land geven: in Almere, Amsterdam, Assen, Den Bosch, Den Haag, Groningen, Haarlem, Leeuwarden, Roermond, Rotterdam, Utrecht, Vlissingen, Wageningen en Zwolle.

Luchtmachtmilitairen leggen op de grond de metersgrote Nederlandse vlag klaar en Luchtmachtmilitairen op de grond helpen bij het aanhaken van de Nederlandse vlag door een Chinook.
Het aanhaken van de Nederlandse vlag, even ten noorden van Wageningen: samenwerking tussen het Mobile Air Operations Team en de bemanning van 298 Squadron. De vlag van 13 bij 20 meter weegt ongeveer 15 kilo. De ballast om de vlag recht te houden is stukken zwaarder: 520kilo. Inclusief de kabels komt het geheel op 615 kilo. Foto’s: Mark van Stokkom

Nederlandse vlag

Maar het DHC heeft op Bevrijdingsdag nog een helikoptertroef in handen. Een bijzondere toevoeging van dit jaar is het vliegen van Chinook van 298 Squadron boven het bevrijdingsdefilé in Wageningen. De helikopter is afgezien van het kenmerkende geluid, qua beeld ook niet te missen, want eronder hangt een Nederlandse vlag van twintig bij dertien meter groot. Op deze manier laat de luchtmacht tastbaar en trots het nationale symbool vliegen boven de plek waar 79 jaar geleden de overgave van de Duitse bezetter werd getekend, wat de teruggave van onze vrijheid betekende.

Een Chinook vliegt met de gigantische Nederlandse vlag boven een Hollands landschap.
De Chinook met de gigantische Nederlandse vlag op weg naar het bevrijdingsdefilé in Wageningen. Foto: Mark van Stokkom