Financieel vangnet voor als het (even) tegenzit

Voor en door luchtmachters

Financiële zorgen? Daar is niemand trots op. Maar door ze te ontkennen, los je ze niet op. Wellicht kan het Van Weerden Poelmanfonds helpen; een stichting opgezet door en voor luchtmachters. Al 75 jaar helpt een team vrijwilligers (ex-)collega’s en hun familie uit de financiële nood. Voorzitter commodore buiten dienst Jan van Hoof vertelt wie, hoe en waarom ze te hulp schieten.

1. Bij welke financiële problemen schieten jullie te hulp?

“Dat is heel wisselend. Het varieert van het niet kunnen betalen van een nieuwe wasmachine of een autoreparatie tot een aangepaste auto die door de verzekeraar niet vergoed wordt. Vaak schenken we dit soort zaken. Maar we krijgen ook te maken met grote bedragen en langetermijnproblemen.

Zo maakte ik in mijn eerste jaar als voorzitter al twee keer mee dat een collega met zijn gezin bijna uit huis werd gezet door de deurwaarder. Binnen 24 uur moest er een bedrag worden overgemaakt. Na een belrondje langs het dagelijks bestuur heeft onze penningmeester de notaris op tijd betaald. Daarna zijn we met de collega om de tafel gegaan om te onderzoeken hoe we zijn probleem structureel konden oplossen en om een afbetalingsregeling te treffen.

Het komt ook weleens voor dat we mensen een opsteker geven in de vorm van een cadeaubon of uitje. Het gaat dan vaak om postactieven die altijd het laatste dubbeltje moeten omdraaien en ook sociaal veel voor de kiezen hebben. Zij hebben geen leidinggevende meer die ze kan steunen.”

2. Wanneer helpen jullie wel of niet?

“We hanteren daarvoor geen harde criteria, maar wel enkele richtlijnen. Iedere situatie is namelijk anders. Per casus bekijken we of we iemand uit de problemen kunnen halen én houden. Door wie of waardoor de situatie is ontstaan, is daarbij voor ons niet relevant. Soms is het gewoon tegenslag, toeval of pech. Maar ook onwetendheid of stommiteit kan een factor zijn. Als we mogelijkheden zien om te helpen, doen we dat in de meeste gevallen.

De oorzaak speelt overigens wel mee bij het besluit of we overgaan tot een schenking of lening en de hoogte van de rente. Die is altijd maximaal één procent. Sommigen zien een oplossing in het door ons laten overnemen van de hypotheek, ‘want de rente bij de bank is zo hoog’. Daarin zijn we heel duidelijk: daar zijn we niet voor.”

3. Hanteren jullie een maximum bedrag?

“Het is niet in beton gegoten, maar in principe ligt het maximum bij twintigduizend euro. Daarbij is de maximale looptijd van een lening zo’n twee jaar. Al vragen bijzondere situaties om bijzondere besluiten; het kan dus af en toe afwijken. Maar we hebben helaas geen tonnen te verdelen. Bovendien zou dan de terugbetalingstermijn van een lening heel lang worden, waardoor iemand jarenlang met het probleem bezig is. In dat soort gevallen is het schuldsaneringstraject dat de overheid biedt soms beter. Dat kunnen we eventueel ook begeleiden.”

4. Hoe kun je een hulpvraag indienen?

“Mensen kunnen daarvoor het contactformulier op de website invullen. Maar in de praktijk komen de meeste aanvragen binnen via de geestelijk verzorger of bedrijfsmaatschappelijk werker. Die hebben de case dan soms ook al goed onderzocht en een klip en klaar verhaal over waarom en hoe we hulp kunnen verlenen. Er zijn weinig aanvragen die we dan nog afwijzen. Ook worden we soms benaderd door collega’s of familieleden met de vraag of wij mogelijk kunnen helpen. Overigens waarborgen we altijd de anonimiteit van een aanvrager.”

5. Door wie en hoe wordt een hulpvraag behandeld?

“De aanvragen worden eens per maand door de Raad van Bestuur behandeld. Die bestaat uit een gemêleerd team vrijwilligers van negen mannen en vrouwen: zowel actief dienenden en postactieven als officieren en onderofficieren. In principe worden er geen derden bij betrokken. Wel nemen we zo nu een dan een budgetcoach in de arm. Ook daarvoor werken we samen met vrijwilligers. Met hen proberen we het probleem bij de bron aan te pakken door de situatie goed te analyseren en vervolgens een structurele oplossing te bedenken.”

6. Vragen veel mensen om hulp?

“Tot 2016 ging het om zo’n zestig aanvragen per jaar. Dat is gezakt naar veertig en vorig jaar zelfs tot dertig. En dat in het ‘top coronajaar’. Onze inschatting is dat de grote klappen nog moeten komen en dat het aantal aanvragen weer zal stijgen. Zeker nu gezien de inflatie, de hoge energiekosten en benzineprijs. De aanvragen varieerden tot nog toe tussen de vijf- en twintigduizend euro. Momenteel staat er zo’n kwart miljoen euro uit aan leningen, verspreid over zo’n dertig cases. Daarbij schonken we het afgelopen kalenderjaar ook nog ongeveer twintigduizend euro.”

7. Hoe komen jullie aan geld?

“Met name door slim beleggen via een vermogensbeheerder en het kopen van aandelen en obligaties. Zo nu en dan ontvangen we ook donaties, maar niet op structurele basis. Zo zijn er weleens luchtmachtverenigingen die ophouden te bestaan en het restant van hun kas doneren. Ook krijgen we een paar duizend euro per jaar vanuit een overkoepelend militair fonds. Helaas wordt dat steeds minder.”