Tekst kapitein Bianca Brasser
Foto sergeant 1 Cristian Schrik
336 oefent voor het eerst in bergachtig Colorado
De tijd van enkel vracht en troepen verplaatsen tussen vliegvelden als ware 'een lijndienst' behoort wat betreft 336 Squadron nu echt tot het verleden. Met de vier C-130H's focust het steeds meer op tactisch luchttransport. Ofwel: korte vluchten, para- en cargodrops, nachtvliegen en moeilijke landingen in gebieden met dreiging. Tijdens Mountain Bull in Colorado Springs werden deze zomer alle aspecten van tactical airlift geoefend.
Landen op dirtstrips, laagvliegen tussen de bergen, nachtvliegen, paradrops waarbij de bemanning zuurstofmaskers op moet... Al die losse elementen zijn volgens vlieger tweede luitenant Sven nog niet eens zo heel spannend. De uitdaging tijdens Mountain Bull zit vooral in de verschillende opdrachten achterelkaar uitvoeren in één vlucht.
Benieuwd naar deze oefening in video? Klik door naar de volgende pagina.
Andere mindset
“Kijk, een missie met enkel een cargodrop is niet ingewikkeld”, zegt Sven. Het wordt een compleet andere tak van sport als de kist daarna nog meer events moet uitvoeren. Zoals stijgen naar hoge hoogte om para’s te droppen. “Dan moeten we aan het zuurstof en dat vraagt om een andere mindset, met nieuwe procedures en checklists”, vervolgt Sven. “De limieten van de kist voor wat betreft tijd en hoogte gaan een grote rol spelen. Direct daarna kunnen we moeten zakken om een low level-route af te leggen. Dat vraagt opnieuw iets van het vliegtuig. Ook het weer gaat dan een belangrijke rol spelen.”
Daarna kan nog een touch and go op een dirtstrip volgen en een 'aanval' van een F-16. “En dat vier uur lang”, lacht Sven. “Het zijn veel verschillende taken die je correct en veilig moet uitvoeren, met weinig voorbereidingstijd tussen de opdrachten. Ik spreek voor iedereen in de kist als ik zeg dat dit het meest challenging is. Een goede samenwerking met de hele crew is daarom belangrijk. Alle neuzen moeten dezelfde kant op staan.”
‘Zij hebben geen idee wat we met dit vliegtuig kunnen’
Machtig apparaat
Sven (31) is een van de jongere vliegers en net anderhalf jaar bij het squadron. Hij koos heel bewust voor de C-130, terwijl er ook nog kansen waren op een opleidingsplek op de F-35. “De Hercules is een machtig apparaat. Sommigen zien het als 'een stapje terug' in vergelijking met een gevechtsvliegtuig, maar zij hebben geen idee wat we met dit vliegtuig kunnen. Zoals we hier trainen in Colorado is echt heel gaaf.”
Naast de uitdagingen in de lucht noemt Sven 'samenwerken' als een van de dingen die hem het meest aanspreken van vliegen op het transportvliegtuig. Niet alleen met de crew in de kist, ook met de eenheden op de grond. “In een van de oefeningen vliegen we met twee kisten achter elkaar, landen op een dirtstrip en gaan meteen weer take-off. De pathfinders van 11 Luchtmobiele Brigade (LMB, red.) staan aan de grond, inspecteren de landingsbaan en geven ons de afmetingen door. Zij coördineren alles zodat wij veilig kunnen landen en meteen weer wegkunnen. Dat verloopt mega soepel.”
Verschuiving
De focusverschuiving van 336 van strategisch luchttransport naar tactisch begon al een aantal jaar geleden. Zo werd in 2017 een grote stap gezet met de start van de Transport Weapons Instructor Course (TWIC), vergelijkbaar met de Fighter Weapons Instructor Course voor F-35-vliegers. In de TWIC staat onder andere het tactisch optreden met een C-130 in een hoger geweldspectrum centraal. Zeven vliegers van 336 zijn de laatste jaren opgeleid tot weapons officer. Een jaar na de eerste TWIC zag Desert Bull het levenslicht: een oefening in de woestijn van Yuma met als belangrijkste oefendoel geïntegreerd optreden met het Korps Commandotroepen (KCT), 11 LMB en de Defensie Para School (DPS). In 2019 werd deze oefening herhaald. “Hier werd het zaadje gepland om op grotere schaal te trainen met nationale en internationale grondeenheden”, zegt luitenant-kolonel Maurice 'Skunk' Schonk, commandant 336. “Wij zijn hun vleugels, dus moeten we ook samen oefenen.”
Door corona bleven grote tactische oefeningen zoals Desert Bull uit. Maar aan die tijdelijke pauze maakt Mountain Bull een einde. Het is de eerste oefening voor 336 ooit in het bergachtige Colorado. Net als tijdens Desert Bull zijn ook nu KCT, DPS, mariniers en 11 LMB van de partij. Ook Amerikaanse en Belgische speciale eenheden oefenen mee.
Maurice Schonk, zelf wapeninstructeur, werd in 2020 commandant van 336 Squadron, na een carrière als F-16-vlieger. “Ja, ik begrijp de wereld van tactisch optreden”, beaamt hij. “Ik draag graag mijn steentje bij aan de transitie van 336 naar een tactical airlift-squadron.” Volgens hem is dat belangrijk, omdat de vraag naar tactisch luchttransport stijgt. “En dat is waarin wij goed zijn, terwijl strategisch luchttransport ook door andere vliegtuigen gedaan kan worden.” Als voorbeeld noemt hij de C-17’s die beschikbaar zijn door het internationale samenwerkingsverband Strategic Airlift Capability.
‘We hebben te maken met uitdagende weersveranderingen’
Bergen
“We moeten in alle gebieden ter wereld kunnen opereren”, vervolgt Schonk. “Door 9-11 zijn we de laatste jaren gefocust op landen met een woestijnklimaat zoals Afghanistan, Irak, Syrië en Mali. Maar met de evacuatiemissie in Kabul en de inval van Rusland in Oekraïne verandert het trainingsplaatje.”
Via netwerkcontacten stuit hij op Peterson Space Force Base in Colorado Springs, de thuishaven van acht Amerikaanse C-130H's. Volgens Schonk de ideale locatie voor een grote oefening als Mountain Bull. “Colorado is bergachtig, we mogen hier 24/7 hoog en laag vliegen, er zijn verschillende dirtstrips en we hebben te maken met uitdagende weersveranderingen.”
Bijkomend voordeel: het is een C-130-basis. “We vliegen ook samen met de Amerikaanse C-130's, wij leren van hen en zij van ons. Alles wat we nodig hebben, mogen we gebruiken. Kijk naar maintenance: de C-130 is oud en vraagt veel onderhoud. We hebben niet alle reserveonderdelen bij ons en de life line met Nederland is lang. Het is ideaal om op een veld te zitten waar dezelfde vliegtuigen staan. Nu kunnen we bijvoorbeeld onderhoudsmiddelen van de Amerikanen gebruiken.”
Amerikaanse F-16's
Niet veel verderop ligt een F-16-basis. En laat nou net oud-F-16-vlieger Schonk ook hier contacten hebben. Een één-tweetje met het Amerikaanse squadron is snel gemaakt. “We oefenen acht dagen lang met hun F-16's. Zij beschermen onze C-130's en zijn oefenvijand. Dat maakt het plaatje compleet hè?”, stelt Schonk de retorische vraag. “De banden zijn zelfs zo goed dat de Amerikanen een tankvliegtuig regelen om de F-16's in de lucht bij te tanken. Daar betalen we niks voor. Zij hebben ook baat bij deze training.”
Voor loadmaster sergeant-majoor Boy is het oefenen met de F-16's de kers op de taart van Mountain Bull. “Loadmasters zijn de ogen van de cockpit. Wij geven door wat de F-16 doet. Zodra zijn neus iets voor de onze komt, kan 'ie schieten. Dat moeten we voorkomen. Op basis van wat ik zie, is het aan de vlieger om te zorgen dat ons vliegtuig in een optimale bochtsnelheid komt om een zo klein mogelijke cirkel te maken, zo blijft de F-16 achter ons.” Volgens Boy lukt dat vrijwel altijd. “Het is echt kicken om een gevechtsvliegtuig zo dichtbij te zien hangen. Hij wil jou uit de lucht schieten en als dat niet lukt, is dat zo mooi. Wij zijn toch een groot lomp vliegtuig, maar de meeste keren zijn we succesvol. Eén keer zijn we neergeschoten, toen zagen we de F-16 gewoon niet, maar dat gaat echt niet nog een keer gebeuren.”
‘De vertrouwensband is enorm gegroeid’
Joint mission
Boy is sinds 2009 loadmaster bij 336 en ziet duidelijk de verandering in optreden. “Mijn eerste uitzending was in 2009 in Afghanistan. Toen vloog ik paxen en pallets heen en weer van vliegveld naar vliegveld. Een soort busdienst. Nu worden we steeds vaker ingezet met special operations forces en luchtmobiel.” De evacuatiemissie in Kabul noemt hij als de bekendste inzet.
De recente missies gaan anders dan jaren geleden. “Neem bijvoorbeeld de evacuatiemissie in Libië in 2011”, blikt Boy terug. “We stonden toen een tijd stand-by, maar we wisten niet waarom. Ons werd nauwelijks iets verteld. Nu plannen we een missie samen van begin tot eind. De vertrouwensband is enorm gegroeid.”
