Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 12-01 | 2015-2016
Hemelbestormers
Jong Techniek ademt ‘CLSK 3.0’
Cum laude afgestudeerd aan de TU Delft en dan word je… afdelingshoofd. Begrijpelijk dat je dan soms denkt: is dit alles? Je technische kennis innovatief inzetten bij de luchtmacht, dát wil je toch? Een paar luitenants en kapiteins stelde zich die vraag ook. In 2014 sloegen ze de handen ineen om met slimme oplossingen te komen voor huidige en toekomstige technische vraagstukken. Jong Techniek was geboren. De Vliegende Hollander sprak 3 van deze lichtblauwe hemelbestormers.
Wat is Jong Techniek?
Jong Techniek is een informeel netwerk van zo’n 40 jonge luchtmachtofficieren met een technische achtergrond. Majoor Ronald van der Bij was eind 2014 een van de grondleggers. “Als beginnend officier hadden we allemaal HTS of universitaire studies als luchtvaarttechniek of elektrotechniek achter onze naam staan”, vertelt hij. “Maar we deden amper iets met die achtergrond. Daar wilden we verandering in brengen.”
Via Jong Techniek houden de techneuten hun technische knowhow levend en daarmee inzetbaar voor de luchtmacht. Helemaal in lijn met de CLSK 3.0-filosofie vinden de ideeën van de jonge techneuten een welwillend oor bij de hogere luchtmachtleiding. “Als luitenant of kapitein heb je wel de kennis, maar niet de bevoegdheid om daar echt iets mee te doen”, schetst Van der Bij. “Je moet techneuten met techneuten laten praten om slimme technische oplossingen te bedenken. Jong Techniek vormt een sterk netwerk dat ondanks de soms stroperige organisatie innovatieve dingen voor elkaar kan krijgen.”
Wat doet Jong Techniek?
“Vooral waarom-vragen stellen”, zegt tweede luitenant Noëlle Sloot. “En geen genoegen nemen met het antwoord ‘dat doen we al jaren zo’.” Jong Techniek stimuleert innovatie van onderop. Binnen het netwerk delen de technisch officieren hun kennis. Maar ook bieden ze via het Technologisch Innovatie Platform (TIP) een luisterend oor aan de collega’s op de werkvloer.
De jonge technisch officier fungeert daarbij als een lokale makelaar in innovatie. Jong Techniek heeft namelijk korte lijnen met de Directie Materiële Instandhouding. Daar heeft de werkvloer baat bij, legt Sloot uit. “Stel, als monteur bedenk je een slimmere werkwijze in het onderhoudsproces. Soms stuit je op dovemansoren of loop je in de realisatie ervan tegen een bureaucratische muur. In zo’n geval biedt Jong Techniek uitkomst. Via ons netwerk hoef je niet steeds opnieuw elke hiërarchische laag te overtuigen.”
Ook kan de officier dienen als creatief klankbord. Hij kan de onderofficier helpen om een innovatieve oplossing te finetunen. Of hij weet misschien (al dan niet via-via) hoe budget vrijgemaakt kan worden voor de aanschaf van materieel. “Innovatie moet vanuit de hele organisatie komen, niet alleen van de mensen die 30 jaar geleden de KMA hebben verlaten”, stelt de luitenant. “Onze informele werkwijze is juist onze kracht. Binnen Jong Techniek praat je met gelijkgestemden. Niemand vindt het raar als je vraagt waarom we iets zus of zo doen.”
Hoe ziet dat er concreet uit?
Jong Techniek heeft al een paar innovatieve wapenfeiten laten noteren. Zelfs in de missie boven Irak. “De uitzenddruk onder onderhoudspersoneel is hoog”, vertelt kapitein Alex Baars. “Er is een schaarste aan zogeheten vrijgave-bevoegde monteurs, zij die tekenen voor uitgevoerde werkzaamheden. Wij dachten: wat als je die controle nou vanuit Nederland kunt doen? Dus lieten we een collega vanuit Leeuwarden via een livestream het werkproces beoordelen terwijl de F-16-monteur in het Midden-Oosten een emergency power unit inbouwde.”
Een nieuwe vorm van telewerken die bovendien in relatief korte tijd van de grond kwam. Baars: “Als een innovatieproject binnen de luchtmacht van start tot realisatie 2 jaar duurt, vindt niemand het raar. Via het netwerk van Jong Techniek realiseerden we deze livestream inclusief goedkeuring van de Militaire Luchtvaart Autoriteit binnen 3 maanden.” Het krijgt dan ook op korte termijn een vervolg. De jongste lichting van de Air Task Force Middle East zal opnieuw zo’n livestream trial opzetten.
Wat kunnen we verder van Jong Techniek verwachten?
“Nog dit jaar een echt vliegtuigonderdeel 3D-printen en daadwerkelijk gebruiken: dat zou pas echte innovatie zijn”, droomt Sloot. Dan zou de Koninklijke Luchtmacht de civiele vliegtuigbouwers het nakijken geven. Maar waarom ook niet? “We vormen een brutaal clubje”, weet ze. “Soms moet je gewoon bluffen: zie je wel dat het kan? Anders loop je altijd achter de industrie aan.”
Kapitein Alex Baars
“Defensie is allang niet meer alleenheerser op technisch vlak. Innovatie vergt een heel andere manier van denken. Maar de hiërarchische structuur van het bedrijf werkt niet altijd mee. Je moet durven om buiten de gebaande paden te treden. Samen zullen we beter en slimmer moeten gaan werken om niet achter de feiten aan te lopen.”
Tweede luitenant Noëlle Sloot
“TIP heeft op vliegbasis Leeuwarden een technische innovatieruimte ingericht. Dat is echt een plek waar de inspiratie begint. Zie het als een soort technische hobbyclub waar techneuten rond de 3D-printer samenkomen. Je ademt er ideeën.”
Tekst: Ingmar Kooman
Foto’s: Evert-Jan Daniels
