04

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 04 | 2014

Koppositie voor kennis en ervaring F-35

Vliegers F-35 even op bezoek in Nederland

Even was de F-35 weer volop in het nieuws. Hot news zelfs, want midden april waren de eerste twee Nederlandse vliegers op Lightning II even in Nederland. Televisie, radio, krant, alle media berichten over de ‘straaljagerpiloten’. ‘Wat me opviel is dat iedereen vooral oprechte belangstelling toonde en goede vragen stelde, zegt majoor Laurens Jan Vijge. ‘Eén ding wilde ik echter meteen corrigeren: wij zijn niet de eerste buitenlanders die vliegen met de F-35. Er vliegen namelijk al langer een paar Britten op de F-35B, maar wij zijn wel de eersten die vliegen met de F-35A.’

Mega-event

Op 8 april kiest kolonel Bert de Smit als tweede Nederlander (na Vijge) het luchtruim in een F-35A. ‘Prachtig. Een machtig toestel en zo’n eerste vlucht is toch een mega-event. Het maakte meer indruk – in positieve zin – dan ik vooraf had gedacht. Het voelt anders aan dan een F-16. Heel robuust – het toestel heeft een stuk grotere romp en is flink zwaarder, maar vliegt toch erg gemakkelijk.’ Foto: Arno Gaarthuis

Transitievluchten

‘Wat me daarnaast opviel, is dat onze voorbereiding toch wel heel goed aansluit op de praktijk. De vliegsimulator is zo realistisch dat er eigenlijk geen verrassingen waren, maar geluid en trillingen maken de praktijk toch net even anders. We zijn beiden wapeninstructeur en ervaren F-16 vliegers. We houden ons nu vooral nog bezig met basic transitievluchten: air-to-air in diverse varianten en met air-to-ground-vluchten waaronder ook close air support, de ondersteuning van grondtroepen.’ Foto: Lockheed Martin

Volgens planning

Op Eglin Air Force Base in Florida is momenteel de grootste concentratie Nederlanders te vinden, nu 16 mannen van wie 12 met gezin. Vijge: ‘Het hoofdelement hier is opleiden, zowel van vliegers als grondpersoneel. De uitvoering ervan loopt volgens planning. 15 man grondpersoneel is al klaar met de theoretische opleiding en er volgen dit jaar nog enkele cursussen. Voornaamste is dat nu iedereen praktijkervaring opdoet in zijn vakgebied. Het is echt fantastisch door de hangar te lopen en onze Nederlandse kist te zien waaraan Nederlandse technici werken.’ Foto’s: sergeant Sjoerd Hilckmann

Testen

Op Edwards Air Force Base in Californië bereidt een kleinere Nederlands afvaardiging de komst voor van de twee Nederlandse F-35's en het grotere detachement uit Eglin. Nu zijn er al 5 man, vanaf mei volgen er gefaseerd nog 10. Deze kwartiermakers zorgen dat het Nederlandse team vanaf eind dit jaar kan opwerken en meedraaien in de operationele test- en evaluatiefase. Foto: Neal Chapman, Lockheed Martin

Ervaring

Vijge maakte inmiddels ruim 25 vluchten in de F-35, waarvan de cockpit een stuk hoger boven de grond zit dan die van de F-16.  ‘Het toestel vliegt lekker. Alle op te leiden vliegers zijn al ervaren instructeurs op bijvoorbeeld de F-16. Daardoor ben je al na 6 vluchten bevoegd als instructeur op de F-35. Daarna is net als met een rijbewijs: vooral opbouwen van ervaring is van belang. Je blijft natuurlijk checklists gebruiken, maar merkt dat steeds meer automatisch gaat.’ Foto: Neal Chapman, Lockheed Martin

Parallel

De capaciteiten van de huidige F-35's zijn vooral gericht op training. De Smit: ‘De operationele capaciteiten komen gefaseerd beschikbaar. Een deel van de ontwikkeling hiervan loopt parallel aan het vlieg-technisch testen.’ Vijge (foto): ‘Het testen van de operationele capaciteiten vindt dus straks plaats op Edwards. Bij het ontwerp van het F-35 programma was deze manier van tegelijkertijd testen en bouwen van begin af aan het plan.’ Foto: sergeant Sjoerd Hilckmann

Koppositie

De Smit ziet duidelijk voordelen in de rol van Nederland op Eglin en Edwards. ‘We zijn nu de enige F-35A gebruiker in Europa. We bereiden dus nu al de komst van het vliegtuig in Nederland voor. Zo leggen we het fundament voor de toekomstige Europese samenwerking. We zitten eerste rang voor wat betreft het delen van kennis en ervaring van een 5de generatie jachtvliegtuig, iets wat op dit moment alleen Amerika heeft. Het geeft Nederland en de luchtmacht daarmee echt een koppositie.’ Foto: Matthew Short, Lockheed Martin