Tekst kapitein Saminna van den Bulk
Foto Henriëtte Guest en COMMIT
Lichaamsbescherming voor militairen volop in ontwikkeling
Meer verstelmogelijkheden en een betere pasvorm. Het Kleding- en Persoonsgebonden Uitrustingsbedrijf (KPU-bedrijf) van het Commando Materieel en IT (COMMIT) reikte eind september de eerste kogel- en scherfwerende vesten uit die speciaal zijn ontwikkeld voor vrouwelijke militairen die binnenkort op missie gaan. Maar er komen meer verbeteringen aan, voor vrouwen én mannen.
“Het scherfvest dat wij nu hebben doet zeer bij je borsten, omdat het ontworpen is om recht naar beneden te vallen. (..) Als je een wat grotere cupmaat hebt, dan moet je een heel strakke bh dragen of met een elastiek zorgen dat het vest echt heel strak om je lijf zit, zodat het geen pijn doet. Het moet niet zeer doen. Je moet namelijk je aandacht houden bij de gevaarlijke omstandigheden waarin je werkt. Dat is waarom je het vest draagt.”
‘Een scherfvest dragen moet niet zeer doen’
Het zijn de woorden van luitenant-generaal Elanor Boekholt-O’Sullivan. Het beperkte draagcomfort van het huidige kogel- en scherfwerende vest beïnvloedt de prestaties en de inzetbaarheid van de vrouwelijke militair. Het leveren van ‘vrouwenvesten’ krijgt daarom de hoogste prioriteit. Een opdracht die in oktober 2024 op het bureau landt bij onder meer systeemmanager Stephanie en Integrated Logistics Support-manager Meine van het KPU-bedrijf.
Einde aan ongemak
Aan de slag, want er is geen tijd te verliezen. Een geschikt vest is al snel gevonden, vertelt Stephanie. “Het damesvest is ons niet onbekend. Speciaal voor de vrouwen bij de Special Operations Forces worden al damesvesten ‘van de plank’ gekocht. Deze zijn gemaakt door de Amerikaanse fabrikant TYR Tactical.”
Op het oog een ‘gewoon’ vest, tot je het van dichtbij bekijkt. Zo zijn de snit (hoe het kledingstuk is gesneden) en constructie meer gemaakt voor de vrouwelijke contouren. De huidige ballistische plaat blijft, maar wordt in een apart vak in het vest geplaatst en met ruimere verstelmogelijkheden. Zo past het beter om de vrouwenvormen heen. Het elastische materiaal dat zich makkelijk vormt rondom de borst draagt hieraan bij. Daarnaast is de halsvorm anders uitgesneden, waardoor het vest minder snijdt in de nek. Alle aanpassingen samen maken een einde aan tal van ongemakken.
De keuze is helder, nu het aankopen nog. Geen sinecure, vertelt Meine. In het korte tijdsbestek is het vest bijvoorbeeld enkel in Multicam-patroon te krijgen. Daarbij: “Aan versneld aankopen zitten haken en ogen. We gingen om tafel met productie, de klant, inkoop en financiën. Je wil de vesten binnen enkele maanden in huis hebben. Tegelijkertijd moet je voldoen aan de diverse aanbestedingsregels.”
Voor operationele inzet
Hun harde werk werpt vruchten af. Al in januari plaatst Defensie de order. In maart komt de eerste lading vesten binnen. In juni volgt de tweede batch. In totaal gaat het om 1530 vesten. Stephanie: “Deze zijn bedoeld voor operationele inzet.” Ga je als vrouw naar een missiegebied, dan volgt al snel een kleedafspraak in Soesterberg. Het KPU-bedrijf zorgt dat er dan voor de militair een vest klaarligt. Slaat het noodlot toe en heeft Defensie rap meer vrouwenvesten nodig? Dan kan het KPU-bedrijf versneld extra vesten bestellen bij de Amerikaanse leverancier.
Tussenoplossing
Vooropgesteld: het gaat om een interimoplossing. Want de ontwikkelingen rondom de huidige gevechtsuitrusting (VOSS) waren al in volle gang. “Daaronder valt ook het verbeteren van het huidige scherfvest (eveneens VOSS, red.) dat de eenheden nu gebruiken”, vertelt Stephanie. “In een eerdere evaluatie gaven alle operationele commando’s hun input over en ervaringen met de vesten. Waar lopen de militairen tegenaan? Welke verbeterpunten zijn te noemen?”
‘We werken aan een verbeterd kogel- en scherfwerend vest voor álle Nederlandse militairen’
Hierin was extra aandacht voor de ervaring van vrouwelijke militairen. Stephanie benadrukt: “Net als vrouwen willen ook mannen optimaal hun werk kunnen doen, waarbij uitrusting hen zo min mogelijk belemmert. In de doorontwikkeling werken we daarom aan een verbeterd kogel- en scherfwerend vest voor álle Nederlandse militairen. Die heeft onder andere nog meer afstelmogelijkheden, waarin beter rekening is gehouden met diverse lichaamsvormen. Niet alleen voor de vrouwelijke buste. Denk bijvoorbeeld aan mannen met een gespierde borst.”
Veiligheid én comfort
De verwachting is dat de nieuwe vesten eind 2026 gereed zijn voor productie. De inventarisatie is inmiddels afgerond. Begin november volgen de try outs van de nieuwe vesten en een verdere configuratie van de beste fit. Hierin wordt niet alleen gekeken naar comfort. De verbeterde vesten moeten ook passen bij overige situaties waarin de militair opereert. Bijvoorbeeld in militaire voertuigen. Dan is het wenselijk om comms-systemen op het vest te kunnen bevestigen. Het moge duidelijk zijn: een goed vest heb je niet zomaar. “Binnen de geïntegreerde oplossing moet alles zo goed mogelijk kloppen”, zegt Meine.
‘Een goed vest heb je niet zomaar.’
Veiligheid staat voorop. “Daarom zal het dragen van een vest nooit helemaal comfortabel zijn. Het is primair gemaakt om de militair te beschermen. Maar we doen er alles aan om zo goed mogelijk aan te sluiten op de wensen van de militairen, om hen te ondersteunen in hun werk.”
Parallel onderzoek
De wereld van de beschermingsmiddelen is continu in beweging. Het KPU-bedrijf zit daarin niet stil. Samen met onderzoeksbureau TNO kijkt het bedrijf naar verschillende andere kogel- en scherfwerende vesten voor de vrouwen die nu op de markt zijn. Hierin kijken onderzoekers tevens naar de vesten die andere krijgsmachten gebruiken. Daarna gaan vrouwen de verschillende vesten daadwerkelijk testen. Dit gebeurt op hindernisbaan LEAP, maar ook tijdens missies. Stephanie: “Dit onderzoek loopt parallel aan de ontwikkeling van verbeteringen van de gevechtsuitrusting. De bevindingen van de studie worden meegenomen in de doorontwikkeling van ons huidige scherfvest.”
