05

Dit artikel hoort bij: Materieelgezien 08

Mijn materieel: blue force tracking

Tekst Michael Simon
Foto sergeant-majoor Barend Westerveld en sergeant Wendy Bons

Overzicht vanuit de dekking

Duizenden burgermedewerkers en militairen bij het Commando Materieel en IT zetten zich dagelijks in om het best mogelijke materieel en de beste IT voor onze militairen binnen te halen. Eenmaal overgedragen aan de militair in het veld wordt het dagelijks gereedschap. In de rubriek Mijn Materieel vertellen militairen over hun materieel en IT-middelen. In deze editie: blue force tracking, een systeem dat meestal op gps is gebaseerd en waarmee de locatie van eenheden in één oogopslag weergegeven worden.

Er was een tijd waarin een commandant over de radio een locatie van zijn eenheid doorkreeg. Hij vouwde daarop een kaart uit en zocht naar de juiste plek. Tegenwoordig is dankzij gps-locaties in één oogopslag zichtbaar waar je zelf bent, waar je sub-eenheden zich bevinden en alle individuen zijn. Tijdens oefening en testomgeving Bold Quest 2025 in het Amerikaanse Virginia, maakten verschillende eenheden gebruik van blue force tracking. Kleine schermpjes op de man geven militairen overzicht van het gebied waarin ze zich begeven. De blauwe stipjes zijn eigen eenheden of troepen.

Een foto van een hand die over een scherm met blue force tracking gaat.
De kleine schermpjes zitten handig op de man.

Alle commandanten gebruiken het om hun manschappen te volgen in het veld. Van ver en van dichtbij. Een groepscommandant die tot tien man in de buurt heeft rennen, heeft in principe overzicht, totdat zijn eenheid in een bebouwde omgeving terechtkomt. Dan kunnen de eigen mensen om de hoek of achter muren verdwijnen; een blik op het schermpje biedt dan uitkomst. Weten dat de persoon om de hoek bij jou hoort en geen vijand is, biedt rust.

Een militair kijkt op zijn schermpje op de man.
Met een paar klikken weet de gebruiker wie zich waar bevindt.

Onderdeel van Foxtrot

Blue Force Tracking is onderdeel van het FOXTROT-programma van Defensie. Binnen dit programma worden tactische, landgebonden communicatiemiddelen vervangen of gemoderniseerd. Naast apparatuur in duizenden schepen, voertuigen en vliegende systemen, gaat het ook om zo’n 3.500 soldaatsystemen ‘op de man’.

Een ontwikkeling bij blue force tracking is HUDS, heads up displays, vertelt kapitein Jesper, battle captain tijdens Bold Quest 2025. “Het grote nadeel van kijken op een scherm is dat je op dat moment, al dan niet kort, afgeleid bent van de actualiteit. Net zoals in het verkeer kan zo’n afleiding ernstige, zo niet fatale gevolgen hebben. HUDS moet hier uitkomst bieden. Nieuwere modellen auto’s beschikken hier al over. Daar verschijnt de display in de voorruit, waardoor de bestuurder niet naar beneden op z’n dashboard hoeft te kijken. In de praktijk betekent dit voor militairen een glazen plaatje dat voor het oog hangt, waarmee actuele informatie doorkomt, zonder al te grote afleiding. Dat komt eraan, maar is momenteel nog in aankoop.”

close up van radio die verbonden is aan scherm met blue force tracking.

Eerste luitenant Marvin is pelotonscommandant bij 12 Bravo compagnie van 11 Luchtmobiele Brigade en werkt iets meer dan een jaar met blue force tracking. “Sinds een jaar eigenlijk echt met een live feed.” De basisvaardigheden om het systeem onder de knie te krijgen zijn de ranger meegevallen. “Het wordt wat lastiger als je problemen moet oplossen en je niet precies weet wat er zich op de achtergrond afspeelt qua servers en instellingen. We krijgen er ook les over, maar dat gaat me soms m’n pet te boven. Dan worden we overspoeld met informatie, terwijl ik alleen wil weten hoe ik m’n peloton kan aansturen en waar iedereen zich bevindt.”

Uitleg van de nummers in de afbeelding

Om niet continu afgeleid te worden door het scherm en ook voor het draagcomfort, is het eenvoudig en snel inklapbaar op het vest.

Op het scherm is in één oogopslag zichtbaar waar de eigen -blauwe- troepen zich bevinden. Daarnaast biedt het systeem ook de mogelijkheid om vijandelijke troepen en gebouwen te identificeren in een real live satellietkaarten-omgeving.

Via de radio kan de gebruiker de gegevens verzenden. Ook is de GPS gekoppeld aan het tracking-systeem.

De luitenant is te spreken over het systeem. “Het is een flinke vooruitgang, zeker bij deconflictie is het een uitkomst. Je weet waar je groepen liggen en je hoeft niet je hoofd om de hoek te steken. Je kan veilig vanuit de dekking zien wie waar is in combinatie met spraak via de radio, waar het systeem mee verbonden is.” Naast manschappen biedt blue force tracking ook uitkomst bij gebouwen, vertelt Marvin. “Waar je voorheen over de radio moest doorgeven: ‘Zie je die boom daar? Daar ongeveer vijftig meter rechts van moet je zijn’, kunnen we nu gebouwen aanduiden tijdens urban optreden en op het scherm gewoon aantikken en zeggen: ‘Daar moet je zijn.’ Iedereen heeft zo helder wat jij ziet.”

Een militair bedient een scherm met blue force tracking.
“Voorheen zei je over de radio: ‘Bij die boom daar vijftig meter naar rechts’. Nu tik je het gewoon aan op de kaart en ziet de ontvanger de locatie die je bedoelt.”

Of hij nog verbeteringen zou willen zien? “Een soort van ‘verslaglegging’. Dat je icoontjes kan plaatsen bij een gebouw en dan kan zien in een rapport hoeveel slachtoffers daar zijn gevallen, hoeveel vijanden er zitten en voor hoeveel procent het gezuiverd is. Dat wat je normaliter over de radio vermeldt, met een klik in één oogopslag kan zien.” Daarbij is snelheid en efficiëntie van belang. “Dat ik op een huisje klik en de info krijg en niet van menuutje naar menuutje wordt gestuurd. Gewoon, openklikken, icoontje selecteren en invoeren. Dat moet realiseerbaar zijn lijkt me.”

Experimenten landmacht

De landmacht experimenteert in operationele scenario’s met verschillende middelen en mogelijkheden. Technische experts van COMMIT, kennisinstellingen en bedrijven ondersteunen dit. Zo krijgen zij direct meer inzicht in de operationele en technische behoefte.  Vanuit COMMIT-programma’s zoals FOXTROT wordt vervolgens het materieel grootschalig aangeschaft en worden de software-updates verzorgd.

Een militair bedient z’n scherm met blue force tracking.