Tekst Michael Simon
Foto sergeant-majoor Barend Westerveld en sergeant Wendy Bons
Overzicht vanuit de dekking
Duizenden burgermedewerkers en militairen bij het Commando Materieel en IT zetten zich dagelijks in om het best mogelijke materieel en de beste IT voor onze militairen binnen te halen. Eenmaal overgedragen aan de militair in het veld wordt het dagelijks gereedschap. In de rubriek Mijn Materieel vertellen militairen over hun materieel en IT-middelen. In deze editie: blue force tracking, een systeem dat meestal op gps is gebaseerd en waarmee de locatie van eenheden in één oogopslag weergegeven worden.
Er was een tijd waarin een commandant over de radio een locatie van zijn eenheid doorkreeg. Hij vouwde daarop een kaart uit en zocht naar de juiste plek. Tegenwoordig is dankzij gps-locaties in één oogopslag zichtbaar waar je zelf bent, waar je sub-eenheden zich bevinden en alle individuen zijn. Tijdens oefening en testomgeving Bold Quest 2025 in het Amerikaanse Virginia, maakten verschillende eenheden gebruik van blue force tracking. Kleine schermpjes op de man geven militairen overzicht van het gebied waarin ze zich begeven. De blauwe stipjes zijn eigen eenheden of troepen.
Alle commandanten gebruiken het om hun manschappen te volgen in het veld. Van ver en van dichtbij. Een groepscommandant die tot tien man in de buurt heeft rennen, heeft in principe overzicht, totdat zijn eenheid in een bebouwde omgeving terechtkomt. Dan kunnen de eigen mensen om de hoek of achter muren verdwijnen; een blik op het schermpje biedt dan uitkomst. Weten dat de persoon om de hoek bij jou hoort en geen vijand is, biedt rust.
Onderdeel van Foxtrot
Blue Force Tracking is onderdeel van het FOXTROT-programma van Defensie. Binnen dit programma worden tactische, landgebonden communicatiemiddelen vervangen of gemoderniseerd. Naast apparatuur in duizenden schepen, voertuigen en vliegende systemen, gaat het ook om zo’n 3.500 soldaatsystemen ‘op de man’.
Een ontwikkeling bij blue force tracking is HUDS, heads up displays, vertelt kapitein Jesper, battle captain tijdens Bold Quest 2025. “Het grote nadeel van kijken op een scherm is dat je op dat moment, al dan niet kort, afgeleid bent van de actualiteit. Net zoals in het verkeer kan zo’n afleiding ernstige, zo niet fatale gevolgen hebben. HUDS moet hier uitkomst bieden. Nieuwere modellen auto’s beschikken hier al over. Daar verschijnt de display in de voorruit, waardoor de bestuurder niet naar beneden op z’n dashboard hoeft te kijken. In de praktijk betekent dit voor militairen een glazen plaatje dat voor het oog hangt, waarmee actuele informatie doorkomt, zonder al te grote afleiding. Dat komt eraan, maar is momenteel nog in aankoop.”
Eerste luitenant Marvin is pelotonscommandant bij 12 Bravo compagnie van 11 Luchtmobiele Brigade en werkt iets meer dan een jaar met blue force tracking. “Sinds een jaar eigenlijk echt met een live feed.” De basisvaardigheden om het systeem onder de knie te krijgen zijn de ranger meegevallen. “Het wordt wat lastiger als je problemen moet oplossen en je niet precies weet wat er zich op de achtergrond afspeelt qua servers en instellingen. We krijgen er ook les over, maar dat gaat me soms m’n pet te boven. Dan worden we overspoeld met informatie, terwijl ik alleen wil weten hoe ik m’n peloton kan aansturen en waar iedereen zich bevindt.”