Tekst Communicatie COMMIT, kapitein Henny de Boer, kapitein Nico Schinkelshoek
Foto Foto: Mediacentrum Defensie
Robotsysteem combineert mobiliteit, AI en veiligheid
De Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) krijgt binnenkort robothonden voor het identificeren, veiligstellen en onschadelijk maken van explosieven. Het opruimen van explosieven wordt daarmee veiliger voor medewerkers. Het systeem, Spot, wordt geleverd door het Amerikaanse Boston Dynamics.
Kapitein-ter-zee Jorn, hoofd van de Afdeling Inkoop Projecten van het Commando Materieel en IT (COMMIT), ondertekende vorige maand het contract tussen Defensie en leverancier Boston Dynamics. Dat bedrijf is gespecialiseerd in robotica en engineering. Het betreft een raamovereenkomst voor 5 jaar. De contractondertekening markeert een belangrijke mijlpaal in de modernisering en versterking van de capaciteiten van de krijgsmacht.
De robothond kan zelf deuren openen
Nieuwe technologie
Spot is veel mobieler dan de huidige systemen die worden gebruikt binnen de EOD. Zo kan de robothond zelf deuren openen of door ruimtes lopen, waarbij hij zelfstandig hindernissen of obstakels overwint. De robot kan dankzij geavanceerde sensoren en kunstmatige intelligentie explosieven verkennen en ruimen op plaatsen die voor de mens risicovol zijn.
Het systeem beschikt bovendien over een toegankelijke Application Programming Interface (API) en kan semi-autonoom van de mens opereren en beslissingen nemen. “Met dit nieuwe robotsysteem combineren we mobiliteit, AI en veiligheid. Zo voeren we taken sneller en veiliger uit op plaatsen waar mensen niet kunnen komen”, vertelt projectmanager ingenieur Tamara.
Explosieven Opruimingsdienst Defensie
De EOD neemt 19 Spot-systemen in ontvangst, naar verwachting vanaf begin 2026. De EOD is de eerste Defensie-eenheid waar Spot wordt geïntroduceerd. De robothond is al in gebruik bij een speciale eenheid van de politie, waar veel contact mee is geweest tijdens het oriëntatietraject.
De robot vervangt het huidige robotsysteem Dragonrunner 20. Het nieuwe robotsysteem is niet alleen veel mobieler dan de huidige systemen, maar beschikt ook over unieke sensoren. Verder geeft de camera aan de achterzijde volgens de eenheid een ‘geweldig zicht’.
De EOD kijkt uit naar de introductie van Spot binnen de eenheid. De ruimers zullen wel even moeten wennen aan een robot zonder tracks, maar zeker is dat de robothond na veel oefenen veelvuldig zal worden ingezet. De EOD blijft actief betrokken bij de doorontwikkeling.
Relaisstation
Daarnaast kan het systeem als relaisstation worden ingezet. Dat betekent dat het signalen die het ontvangt kan versterken of omzetten om het vervolgens door te sturen naar een volgende ontvanger. Dit is bijvoorbeeld handig in bergachtig gebied, waar het soms moeilijker is om signalen te ontvangen of te verwerken. Onbemande systemen, zoals robotica en drones, kunnen met behulp van dit nieuwe systeem met elkaar communiceren en zo samenwerken.
Veiligheid medewerkers wordt versterkt
Technologische voorsprong door samenwerking
Met deze investering zet Defensie een grote stap vooruit. Door samen te werken met internationale partners, universiteiten en industrie en gebruik te maken van de nieuwste innovaties groeit niet alleen de veiligheid van medewerkers, maar ook de internationale samenwerking en de technologische voorsprong van Nederland. In de toekomst sluit België aan bij de aanschaf van deze systemen. Kapitein-ter-zee Jorn: “Met de aanschaf van dit nieuwe robotsysteem laten we zien dat slimme inkoop en technologische innovatie hand in hand gaan. Door dit soort samenwerkingen versterken we niet alleen de veiligheid van onze medewerkers, maar ook de slagkracht en wendbaarheid van Defensie.”
Meer Spot bij Defensie
Binnen Defensie lopen al langer projecten met de robothond. Ook innovatiecentrum MIND van COMMIT (Directie Kennis & Innovatie) is daarbij betrokken. Enkele jaren terug sloot senior innovator Bart aan bij een samenwerking tussen de Koninklijke Marechaussee en onderzoeksorganisatie TNO. Deze partijen hadden de robothond uitgerust met verschillende sensoren. Bart werkte destijds aan een onbemand en virtueel besturingsplatform voor kleine voertuigen. De twee werelden vonden elkaar en voegden alles samen tot één geheel. Het resultaat: een robothond die draaide op het platform van Bart. De partijen demonstreerden dat geheel enkele jaren terug in Portugal bij de internationale oefening REPMUS, waarbij in NAVO-verband verschillende onbemande autonome systemen worden uitgeprobeerd. “Dat was een groot succes dat weergaf hoe eindeloos de mogelijkheden zijn”, aldus Bart. De samenwerking tussen de Marechaussee, TNO en MIND loopt nog steeds, met dank aan de robothond.
Daarnaast doet Spot ook zijn intrede in OpenBots. Dit is een samenwerkingsverband van TNO, de Universiteit van Amsterdam, de TU Delft en de Koninklijke Marechaussee. Promovendi onderzoeken binnen OpenBots de mogelijkheden van embodied AI — kunstmatige intelligentie die niet alleen denkt, maar ook fysiek kan waarnemen en handelen in de echte wereld.
Tussen de EOD en MIND is zo’n directe samenwerking er overigens nog niet. Maar mogelijk verandert dat in de toekomst, benadrukt Bart. “Straks komt de vraag wie er kan programmeren op Spot, en dan vinden we elkaar vanzelf.”
