De reizende collectie van de landmacht

Rekwisieten Commissie Koninklijke Landmacht beheert en behoudt

De Rekwisieten Commissie Koninklijke Landmacht (RCKL) houdt van vrijwel alle tijdsbepalende wapens, voertuigen en tal van ander materieel exemplaren in stand die de landmacht sinds de Tweede Wereldoorlog heeft gebruikt. Veel van die oude spullen en de kennis ervan komen nu extra goed van pas in de hulp aan Oekraïne, dat zich nu al twee jaar verdedigt tegen de Russische aggressor.

Iedereen met een beetje gevoel voor historie heeft weleens een deel van de collectie van de RCKL gezien. Of het nou tijdens een bezoek aan Veteranendag of een open dag van de landmacht is, of bij een film als ‘Zwartboek’ of ‘De Slag om de Schelde’. De RCKL levert daar waar mogelijk. Het gaat om een vrij kleine eenheid van de landmacht. Er zijn slechts zes voltijdsfuncties. De overige uren, veelal in het weekend, worden ingevuld door vrijwilligers. Zij sleutelen graag aan het materieel waar ze in het verleden een band mee hebben opgebouwd.

De oude voertuigen, klein-kaliberwapens, RPG’s en zelfs oude tanks staan in kazernes verspreid over het hele land opgeslagen. Al dit materieel wordt ter plekke onderhouden. Niet alleen vanwege hun museale functie, maar ook omdat er nog vaak een beroep op wordt gedaan door operationele eenheden. “Denk bijvoorbeeld aan troepen die zich opwerken voor een buitenlandse uitzending. Ze kunnen de operationele oefenset gebruiken. Die bestaat uit diverse wapens en wapensytemen die ze in het uitzendgebied kunnen aantreffen”, zegt RCKL-voorzitter Gerard Santes, zelf een van de vele vrijwilligers van de eenheid.

Onverwachte inzet

De collectie komt nu extra goed van pas. Bij het gereed maken van afgeschreven voertuigen die aan Oekraïne zijn overgedragen, heeft de Directie Projecten van COMMIT mede beroep gedaan op de kennis van vrijwilligers van de RCKL, die veel met deze wapensystemen werken. Die kennis wordt nog steeds gedeeld, maar nu bij het onderhoud. Een rij pantservoertuigen op de Bernhardkazerne in Amersfoort is hier een goed voorbeeld van. Deze stukken uit de collectie dienen als Onderwijs Leer Middel (OLM) voor monteurs die de instandhouding en het onderhoud aan deze wapensystemen en voertuigen moet uitvoeren.

Vervoer in eigen beheer

Het vervoer van deze pantservoertuigen binnen Nederland heeft het RCKL in eigen beheer. Een van de opleggers die hiervoor wordt gebruikt, is net klaar na een zestien weken durende opknapbeurt. Dat gebeurde bij Nooteboom Trailers in Wijchen. Niet toevallig ook de firma waar de dieplader vijftien jaar geleden is aangekocht.

Op de Bernhardkazerne komt het opgeknapte gevaarte voor het eerst in actie. Speciaal voor de gelegenheid is een Centurion-tank uit de jaren 50 als te vervoeren lading op de oplegger gezet, maar ook Boxers of de nieuwe bruglegger kan je er volgens Santes makkelijk op kwijt.

Nog 25 jaar mee

Bob Burks, Sales Manager Services van Nooteboom, kijkt samen met zijn collega’s tevreden naar het resultaat. Terwijl hij enkele foto’s maakt, vertelt Burks over wat er zoal gebeurd is. Zo is het hele onderstel grondig gecheckt en is de dieplader voorzien van een gloednieuwe speciale coating. “Hij kan nu gegarandeerd 15 jaar mee. Die gaat nooit meer roesten. De 25 haalt-ie ook wel.”

Santes hoort het met een grote grijns aan. Hij knikt instemmend en geeft nog maar eens aan hoe belangrijk deze oplegger voor zijn organisatie is. “Het is een unieke trailer, omdat-ie naast gedeelde lading ook extra hoge lading kan vervoeren. Ook qua gewicht kan hij wat meer, zodat we er voor de organieke eenheden ook extra zware voertuigen mee kunnen. We hoeven als Defensie dus geen civiel bedrijf in te huren en dat scheelt nogal wat geld. Zeker als je je bedenkt dat we er 60 tot 70.000 kilometer per jaar mee rijden.”

Ettelijke systemen

Veel van deze kilometers zijn de afgelopen twee jaar gemaakt tussen diverse plaatsen in het land, van waaruit het materieel voor Oekraïne gereed is gemaakt. Santes heeft het over ‘ettelijke systemen’ die richting het Oost-Europese land zijn gegaan. Het doet echter niemand pijn bij de RCKL om te zien wat er gebeurt met alle spullen, waar zij de afgelopen jaren zoveel tijd en liefde in hebben gestoken.

“Er is een zekere berusting bij de vrijwilligers”, zegt Santes. “We hebben alles natuurlijk niet opgeslagen met het idee dat het ooit weer een oorlog in zou gaan. Maar ik merk aan iedereen dat ze erachter staan, dat we dit doen. Onze vrijwilligers zijn wat dat betreft enorm loyaal. Dus doen ze het graag, vooral uit humaan oogpunt.”

Geen museum

Er is soms geopperd om de collectie van de RCKL in een museum tentoon te stellen. Dat gaat echter niet gebeuren. “Een bewuste keuze”, merkt Santes op. “Daar hebben we het Nationaal Militair Museum in Soesterberg namelijk voor. Wij hebben meer een reizende collectie, die op gepaste momenten naar buiten treedt.”