Tekst Jack Oosthoek
Foto NAVO
Non-stop analyseren, brainstormen en programmeren
Europa’s kraamkamer voor militaire technologie. Dat was Nederland medio februari bijna een week lang. In het evenement TIDE Hackathon op het Marine Etablissement Amsterdam (MEA) speurden programmeurs en andere IT'ers uit NAVO- en Partnership for Peace-landen naar oplossingen voor IT-vraagstukken. Doel: de samenwerking tussen de eenheden van de alliantie verder verbeteren. In deze roerige tijd met oorlogen in en buiten Europa geen overbodige luxe. Vorig jaar wonnen data scientists van Joint IV Commando, onderdeel van Commando Materieel en IT (COMMIT), een van de challenges. Dit jaar was COMMIT gastheer en actief betrokken bij de organisatie.
De NAVO TIDE Hackathon is een denktank die nagaat welke digitale transformaties binnen het bondgenootschap nodig zijn. Dat betekent onder meer: in teamverband nieuwe technologieën analyseren en meegroeien met ontwikkelingen als artificial intelligence. “Dit is cruciaal voor het geval er in een split second beslissingen moeten worden genomen. De communicatie moet dan kloppen. De juiste mensen moeten de juiste informatie op de juiste plek en op het juiste tijdstip krijgen. Bovendien moeten we constant oefenen om de interoperabiliteit binnen het bondgenootschap te garanderen. Dat gebeurt in evenementen als deze hackathon”, vertelt Peter, gastheer voor Nederland en eco-systeemmanager bij KIXS, de innovatietak van JIVC.
‘We moeten constant oefenen om de interoperabiliteit te garanderen’
Hip en laagdrempelig
De TIDE Hackathon wordt al meer dan tien jaar gehouden onder de vlag van de NATO Allied Command Transformation. Elk jaar is een ander land gastheer, met dit keer dus Nederland. Maar liefst 150 deskundigen uit dertig landen, waaronder Oekraïne, reisden naar Amsterdam: militairen, defensieburgers en vertegenwoordigers van kennisinstituten zoals in het geval van Nederland het Nationaal Lucht- en Ruimtevaart Laboratorium (NLR). Onder hen programmeurs, ingenieurs, architecten en IT-specialisten.
“Het evenement is hip, laagdrempelig en toegankelijk voor iederéén, jong en oud”, vertelt Peter die aangenaam verrast was door de massale opkomst. Een teken van de tijd? De komst van meerdere teams uit Oekraïne mocht ook geen verrassing heten. “Vooral nu moeten de Oekraïense strijdkrachten snel kunnen optreden en wendbaar zijn. Daarom zet het land enorm in op innoveren, innoveren en nog eens innoveren”, weet KIXS-collega Koen, die deze editie van de hackathon als ‘sponsor’ een van de uitdagingen (challenges) inbracht die de teams moesten oplossen.
De organisatie gooide pittige challenges naar binnen. Analyseer ze en verzin een oplossing, luidde de missie. De challenge Noisy Speech to Text bestond uit een audiobestand met tekst, bijvoorbeeld een op de band opgenomen verklaring. Om de klus uitdagend te maken was die ingesproken met het lawaai van een voertuig op de achtergrond. Logisch, het operationele domein staat vaak bol van herrie. Technieken met spraakherkenning, werkend via algoritmes, moesten uitkomst brengen. Zoals het programma Noise Reduction van Google, Alexia van Amazon of misschien wel het bekendste en meest vooruitstrevende systeem, Whisper van OpenAl. Deze transformeren ‘lawaaiteksten’ in goed verstaanbare exemplaren die ook nog eens betrouwbaar zijn, legt Peter uit.
‘Eigenlijk is elke Hackathondeelnemer een winnaar’
Vertaalslag maken
Er waren nog twee challenges, zoals de Pharmaceutical Thesaurus. Maak voor een militaire arts op missie een medisch woordenboek waarmee hij in het buitenland met de vaak onvermijdelijke taalbarrière lokaal de juiste medicijnen kan regelen voor zijn patiënten. Een in ons land bekend merk kan in het buitenland een andere naam hebben. Onder meer het Oekraïense team Valkyrie presenteerde een app die de vertaalslag kan maken en won daarmee.
“Voor even leef ik hier een ander leven”
“We hopen te winnen en onze techniek in ons land aan onder meer het leger te presenteren. Wij zijn hier om Oekraïne sterker te maken.” Taras is lid van het Oekraïense team SoftServe uit Lviv dat meedeed aan de Hackathon. Op het moment van zijn uitspraak kon hij dat slechts hopen, maar SoftServe won het evenement met de medische app Phamamaceutical Thesaurus. Deze translator kan een medicijnnaam in een andere taal vertalen. Ook is die in staat om vragen over medicijnen te beantwoorden en de barcode op het doosje te ‘lezen’. Taras: “Ons team (acht man, red.) wilde graag in Amsterdam zijn, ook om connecties te leggen. Voor even leef ik een ander leven, voel me comfortabel, kan me beter concentreren en slaap elke dag beter. Aan de andere kant voel ik me in Oekraïne ook sterk.”
Geldprijzen
Uitdaging drie ging over war gaming: simuleer oorlogsscenario’s waaraan een red en een blue team meedoen en ondersteun ze met feedback. Een internationale jury beoordeelde het resultaat van de opdrachten. De winnaar incasseerde duizend euro. De winnaar overall ontving tweeduizend euro. “Maar”, benadrukt Peter, “eigenlijk is elke deelnemer aan de hackathon winnaar. Vrijwel elke oplossing van een challenge is relevant en kan zo worden geïmplementeerd.”
Bijblijven
De volgende editie van de Hackathon kan er niet snel genoeg komen. De relevantie ervan weegt in deze steeds onrustiger wereld zwaarder dan ooit, stelt Peter. Komt bij dat de technologie voor militaire doeleinden groeit als kool. De les: bijblijven! “Technologische innovaties die een land doorvoert bepalen of je vóór ligt op de tegenstander of achter. De hackathon is meer dan ooit noodzakelijk.”
“Indrukwekkend wat er allemaal gebeurt”
Eerste luitenant Joshua van de Data Science Cell van het Commando Luchtstrijdkrachten was met een samengesteld team naar de hackathon gereisd. “Wat wij doen? Hoe maak je van een in lawaai geproduceerde tekst een goed verstaanbaar verhaal? Daar is een model voor nodig wat wij we trainen totdat we hebben wat we willen. We gebruiken data waarbij Wikipedia wordt voorgelezen en leggen daar lawaai overheen, bijvoorbeeld het geluid van een auto. Uiteindelijk bereikten we wat we wilden bereiken. We bezitten iets wat een ander niet heeft.” Joshua vond het interessant om in een gezelschap te verkeren waarin ontwikkeling van nieuwe technologieën de boventoon voeren. Waar staan de landen? Hoever zijn ze? “Oekraïne en Polen bijvoorbeeld maken applicaties snel operationeel. De Oekraïners hebben visie, maar zij verkeren dan ook in nood. Het Poolse team won de hackathon vorig jaar met een systeem om drones automatisch te laten wegvliegen uit een zone zonder global positioning system (gps). Een camera aan boord schat in waar de drone is en waar die heen moet. Indrukwekkend allemaal wat er op de hackathon gebeurt.”
En de winnaar is…
De challenges leverden fraaie en innovatieve oplossingen op. Het Britse team Defence Digital won de challenge Noise Speech to Text. Met gebruik van AI-technieken kwam dat met een indrukwekkende oplossing. Team Valkyrie I uit Oekraïne won zoals gezegd de challenge Pharmaceutical Thesaurus en werd ook uitgeroepen tot overall winnaar van de hackathon. Het andere team uit Oekraïne, Valkyrie II, won de opdracht getiteld LLM Wargaming. Samen ontwikkelden de teams een simulator die het scenario via Large Language Models stroomlijnt.
