Nieuwe versie Elias los in het veld

Het belang van operationele expertise en veldtests

Met ELIAS 2.0 krijgt de Koninklijke Landmacht een splinternieuwe versie van hun commandovoeringsapplicatie. Het door JIVC ontwikkelde systeem geeft een commandant de mogelijkheid om het gevecht van de toekomst te leiden. Tijdens een veldtest op de Bernhardkazerne in Amersfoort werd de nieuwe versie voor het eerst ‘in het wild’ toegepast.

Ronkend staan 24 voertuigen klaar om zich te verspreiden over een gebied rond de Amersfoortse kazerne. Landmachtbrigades in het land hebben diverse voertuigen geleverd om deel te nemen aan deze jaarlijkse veldtest. Een week voor de test zijn de voertuigen aangekomen en voorzien van de laatste versie van de ELIAS (Essential Land based Information Applications & Services, red.) 2.0 software en de daarbij horende configuratie.

Belangrijkste doel van deze dag: in en uit de verbinding rijden en kijken wat er gebeurt in de applicatie ELIAS. Pikken de systemen de verbinding weer op en versturen ze hun locatiegegevens, orders en andere data weer door? In het lab werkt dat prima. Maar doet dat het ook in het veld, waar weersinvloeden, geografie en technische strubbelingen realiteit zijn?

Hoofdkwartier

Op de kazerne in Amersfoort waar de afdeling Landgebonden IT zetelt, staat ook een complete labopstelling die een bataljonshoofdkwartier moet nabootsen.

Nick Muller is voor deze veldtest de testcoördinator vanuit het integratie testteam (ITT) van Landgebonden IT en is daarmee verantwoordelijk voor zowel de voorbereiding als de uitvoering van de veldtest. “Ik maak de testscenario’s en een radionetwerkplan en verken de locaties', zegt hij. Tijdens de veldtest zelf heeft Nick de coördinatie en regie over het gehele testteam wat bestaat uit testengineers, ontwikkelaars, documentalisten, militairen en architecten. Hierbij hoort ook de dagelijkse briefing en de-briefing, het veiligstellen van loggegevens en het bespreken van de gevonden problemen.

Virtuele nabootsing

In de labopstelling zijn radioconfiguraties zoals in de voertuigen één op één nagebootst. ‘Niet aankomen, test’, zegt een geeltje op een van de laptops daar. Een week lang draaien de radio’s en ELIAS-systemen hier een scenario waarbij de applicatie aan de tand wordt gevoeld.  Vanuit het tijdelijke 'bataljonshoofdkwartier’ ernaast wordt de veldtest geleid en krijgen voertuigbemanningen orders door voor verplaatsingen en het doorsturen van waarnemingen en andere informatie. Op een groot beeldscherm zijn de voertuigen als blauwe icoontjes te zien. Ze rijden uit het bereik van de radio’s - zo'n 25 kilometer - om vervolgens terug te keren in de radiobubbel en data door te zenden.

Belang van veldtest

Luitenant-kolonel Ronald is werkzaam voor de JIVC-tak Landgebonden IT, dat voornamelijk systemen van de landmacht levert en beheert. “Bij radiogolven heb je te maken met de natuur. Luchtdruk, bladeren aan de boom, heuvels en dat soort zaken hebben invloed op de kwaliteit van het signaal. Alleen in de praktijk krijgen we een zo goed mogelijk beeld van de stabiliteit en betrouwbaarheid van de nieuwe ELIAS-versie.” Tijdens de veldtest komen de ontwikkelteams, meestal burgers, en de militaire eindgebruikers bij elkaar, wat waardevolle ervaringen oplevert. “Bij Landgebonden IT is ongeveer een derde militairen met uitzendervaring. Zij brengen de praktijkkennis die ontwikkelteams nodig hebben om het systeem aan te laten sluiten bij de behoefte van de gebruiker.”

Ontwikkelaar

Tijdens de test is dan ook een grote verscheidenheid aan defensie-personeel te zien. Sjors, teamleider van een van de drie ontwikkelteams, benadrukt het belang van praktijkervaringen bij het ontwikkelen van software: "In een rijdend voertuig zie je snel genoeg of het systeem makkelijk te bedienen is. En je ziet hoe een militair ermee werkt. Zit er voor hem logica in de positie van de knoppen bijvoorbeeld.” Voor de teamleider is de plek in het Boxer-pantservoertuig een welkome afwisseling van het kantoor. Hij is sinds het begin betrokken bij de ontwikkeling van ELIAS. Eerst als inhuur, sinds een aantal jaar als vaste defensiemedewerker. “Je werkt aan een unieke infrastructuur waar veel technieken samenkomen. En bovendien voor onze militairen die er mee moeten werken. Dat maakt het heel interessant werk.”

Instructeur

Sergeant-1 Frank, instructeur bij de instructiegroep Short Range Radio van de School Verbindingsdienst, kent vanwege zijn functie ELIAS door en door. Hem is gevraagd deel te nemen aan de veldtest en het gedrag van het systeem te analyseren: "Ik zie bovendien al welke nieuwe zaken in versie 2.0 komen. Waar zitten nieuwe knoppen en functionaliteiten en werken die naar behoren?” Die kennis kan hij in de debrief aan het eind van de dag teruggeven aan het ontwikkelteam en later, aan zijn cursisten in Amersfoort. De ervaring van alle aanwezige militairen zoals Frank wordt verwerkt in de definitieve versie van ELIAS 2.0.

Nieuwe functionaliteiten

Een van de grote vernieuwingen binnen ELIAS 2.0 is de ondersteuning voor Tactical Planning Land Forces (TPLF). Dat is een nieuwe NAVO-standaard voor planning en opvolger van het Nederlandse Tactisch Besluitvormingsmodel (TBM). De landmacht is sinds twee jaar bezig met de omscholing van TBM naar TPLF en nu sluit ook ELIAS aan bij deze ontwikkeling. Om al deze aanpassingen te implementeren is ook onder motorkap veel gewijzigd aan het systeem. Dat is te danken aan de vijf teams die aan ELIAS werken, waaronder drie ontwikkelteams, een user experienceteam en een team dat werkt aan de datadistributielaag. Luitenant-kolonel Ronald heeft met zijn operationele ervaring al wat zaken gezien die aandacht verdienen. Ook de andere technici en militairen gaan de debrief in met hun waarnemingen. Het laat het grote belang zien van de veldtest.