Tekst Evert Brouwer
Foto sergeant-majoor Maartje Roos

Installatie ‘Chinook’ luistert nauw

De eerste streepjes licht verschijnen boven vliegbasis Gilze-Rijen als de enorme kraanwagen van Wagenborg de eerste van twee containers zorgvuldig door de opening van een loods manoeuvreert. Projectleider luitenant-kolonel Wil van Rijn (DMO Projecten) kijkt met een brede glimlach naar wat de volgende stap is van een ambitieus plan.

In 2027 moeten op één (nieuwe) plek de in totaal acht simulatoren voor de nieuwe transporthelikopter CH-47F (Multi Year II Common Avionics Architecture System, CAAS) ‘Chinook’ én de aanvalshelikopter AH-64E ‘Longbow’ zijn ondergebracht. Sterker nog: ze zijn dan met elkaar ‘verbonden’, waardoor vliegers en loadmasters een realistisch oefenprogramma kunnen draaien als full tactical mission simulator. “Het is zonder meer uniek. De wereld kijkt met ons mee”, zegt overste Van Rijn.

In de vroege ochtend arriveren de diepladers met de respectievelijk 17 en 14 ton wegende containers.
Projectleider DMO, luitenant-kolonel Wil van Rijn.

MSMT

Het zogenoemde MSMT-simulatorproject (multi ship, multi type helicopter simulators) komt vanzelfsprekend op Gilze-Rijen, thuisbasis van het Defensie Helikopter Commando. De eerste ‘sim’, een CH-47F Transportable Flight Proficiency Simulator (TFPS), is al operationeel. De komst van deze tweede simulator voor de Chinook had nogal wat voeten in de aarde. “De verzegelde containers komen via de haven van Antwerpen uit de Verenigde Staten”, legt Wil van Rijn uit. Aangezien deze breder zijn dan de diepladers, mochten we alleen ’s nachts over de weg om verkeershinder te voorkomen. Alles moet dus goed op elkaar aansluiten. Gelukkig was het schip iets te vroeg, want als je vertraging oploopt krijg je een nieuwe logistieke uitdaging.”

De containers van de TFPS zijn met een dieplader aangevoerd. Nauwkeurig worden de banden geplaatst en voorzichtig gaat het met de kraan naar de ingang.

‘De wereld kijkt mee’

Eduard van der Weide hoopt dat de bouw van het simulatiecentrum op Gilze-Rijen snel kan beginnen.

Op rolletjes

Niets dan lof dus voor de inzet van de Defensie vervoerder DVVO. Maar dan was er ook nog de te krappe ‘entree’ voor de containers. “Voor deze operatie is speciaal een deel van de wand uitgezaagd. Daarbij is ook een aantal leidingen verlegd. Nu de containers binnen zijn, kan het gat weer gedicht, om over pakweg 4 jaar weer dienst te doen voor de verplaatsing naar het nieuwe simulatiecentrum. Tot nu toe loopt alles op rolletjes”, grapt overste Van Rijn als de eerste container daadwerkelijk op rollers de hal binnenrijdt. “Dat moet trouwens uiterst secuur, want er is weinig ruimte om te manoeuvreren.”

De eerste container is binnen en moet op z’n plek worden ‘gerold’.

‘Tot nu toe loopt alles op rolletjes’

Juiste invulling

Over vier jaar moet deze actie dus worden herhaald, als de acht nieuwe simulatoren in een hypermodern simulatiecentrum bijeen komen. Dan werken er zo’n 35 man in het MSMT-centrum aan onderhoud, instructie, operators en staf. De NH90-simulator blijft op vliegveld De Kooy, de multifunctionele doorgunner simulator voor de Chinook, Cougar en NH90 wordt wel ondergebracht in een nieuw te bouwen pand. “De bouw is inmiddels goedgekeurd”, zegt projectleider Eduard van der Weide (DMO Projecten), “Nu gaan we met het Rijksvastgoedbedrijf op zoek naar de juiste invulling. Dat luistert best nauw, want je wil toch een logische volgorde vanaf binnenkomst.”

Het is een mix van virtual en mixed reality

Mix

De twee AH-64E Longbow Crew Trainers, die later dit jaar arriveren, zijn high-fidelity (hoge mate van betrouwbaarheid en detaillistisch) vluchtsimulators voor vliegers. Ze kunnen om procedures te oefenen en missies te ‘vliegen’ worden gecombineerd met de twee target (medium-fidelity) tactical trainers voor de Apache. Deze simulatoren zijn helaas niet, zoals de simulator van de CH-47F, in een container geplaatst, die overal inzetbaar is, waardoor training onder uiteenlopende omstandigheden mogelijk is. Daarnaast komen er nog voor de loadmasters van de Chinook zogenoemde Rear Crew Trainers (RCT). Voor deze simulatoren geldt dat er een mix is van virtual en mixed reality. De combinatie van de TFPS en RCT simuleert dus een complete Chinook.

De tweede container, ‘slechts’ 14 ton zwaar, is klaar om naar binnen te gaan.

Tactisch

De TFPS is een verplaatsbare high-fidelity CH-47F-simulator die in staat is om allerlei vluchten, noodprocedures en tactische operaties te trainen. Uiteindelijk kunnen ze allemaal samen ‘vliegen’. “Dat gaat vooral de klant, denk aan de Special Forces en de Luchtmobiele Brigade, veel voordeel opleveren. Nu trainen de vliegers en loadmasters deze procedures nog tijdens een daadwerkelijke oefening. Dat is dan niet meer nodig, dus is er meer tijd voor daadwerkelijke tactische missies.”

‘Vooral de klant gaat profiteren’

Getest

In theorie kun je de Chinook-simulatoren overal ter wereld neerzetten, vandaar de ‘T’ van transportable. De Amerikanen hadden er een in Afghanistan, ingevlogen met een C5 Galaxy. “Dat gaat bij ons niet gebeuren, ze blijven hier staan”, zegt luitenant-kolonel Van Rijn stellig.

Bijzonder vindt overste Van Rijn dat deze sim is ontwikkeld door de Amerikaanse marine. Het Manned Flight Simulator Enterprise Team (MFS) van Naval Air Systems Command (NAVAIR) heeft het voor elkaar gekregen. Tot de overdracht later deze maand zijn zij ook verantwoordelijk voor dit systeem. Vandaar dat zij ook deze operatie uitvoeren. Wil van Rijn: “Het systeem is in mijn aanwezigheid getest. Dus mocht er iets misgaan, is er nog een aantal weken waarin de Amerikanen dat kunnen herstellen. Ik maak me daarover geen zorgen, bij de eerste simulator is het ook allemaal goed gekomen. De samenwerking is heel plezierig. Daarna zijn wij als DMO ervan. Het JIVC draagt dan verantwoordelijk voor het onderhoud.”