03

Dit artikel hoort bij: Materieelgezien 05

AM-container levert onderdelen op afroep

Tekst kapitein Arthur van Beveren
Foto sergeant Cristian Schrik, soldaat-1 Hilbert Buter

Additive Manufacturing nieuw voorraadbeheer in het veld?

Een pantserwagen die op missie of tijdens een oefening stilstaat kost veel geld. Oneindig onderdelen meenemen is ook geen optie. Wat als een hersteleenheid ter plekke en in korte tijd voor een oplossing kan zorgen? De Additive Manufacturing Container Operationele Doeleinden (AMCOD) is een stap in die richting. Mariniers en luchtmobielers deden ervaring op met dit innovatieve 3d-printlab.

Richard van Steijn, plaatsvervangend hoofd bij het Expertise Centrum Additive Manufacturing (ECAM) van de Koninklijke Marine kwam het tegen bij het Noorse Defensie-onderzoeksinstituut FFI: een flinke installatie van containers met 3d-printers en andere toepassingen. “Interessant, maar het kon volgens mij eenvoudiger en praktischer, dus kwam ik met een plan voor een eigen versie. Military Innovation by Doing (MIND) regelde de financiering voor het project. In juni 2020 werd de container opgeleverd.”

3d-tekenaars achter computers in de AM-container.
De container, hier tijdens een wintertraining van de mariniers in Noorwegen, bevat twee werkplekken waar 3d-tekenaars objecten kunnen vormgeven en uitprinten.

Mali

Bart Zwiep van MIND was niet onbekend met het concept. “Tijdens de uitzending in Mali konden we met een 3d-printer kleine opdrachten uitvoeren die veel opleverden voor de militairen. Een bandenwisselmachine deed het niet waardoor een Fennek van 2 miljoen euro stilstond. De volgende dag hadden we een reserveonderdeeltje voor de machine geprint en was de pantserwagen weer inzetbaar.” Het zijn onderdelen waar je niet direct aan denkt als je een missie plant en waar de 3d-printer volgens Zwiep uitkomst biedt. “Het voordeel van dit ding is dat je ter plekke heel laagdrempelig zaken kan produceren.”

In 2017 werd de 3d-printer in Mali al kleinschalig ingezet

AM-specialist Ben Jansen van het ECAM in Noorwegen.
AM-specialist Ben Jansen was vanuit het ECAM mee met de mariniersoefening in Noorwegen.

AM-container in Noorse sneeuw

Begin dit jaar is de AM-container ingezte tijdens de koudweertraining van de mariniers in Noorwegen. Zij waren zeer te spreken over de inzet. Op aangeven van 1MCG zijn diverse casussen uitgewerkt en geprint zoals een GPS/tablet-houder voor sneeuwscooters, behuizing voor ‘Easy searchers’-lawineslachtoffersimulatie-apparatuur, adapters voor binonachtzichtkijkers, een contragewicht op de helm voor deze nachtzichtkijker, een houder voor de windsnelheidsmeter, die zowel in de grond of op bomen te plaatsen is en een onderwatercamerahouder voor op de duikbril van EOD-duikers. De mariniers willen de container nu ook inzetten in extreem warme omstandigheden, tijdens een oefening in september in de Verenigde Staten.

Medewerker begraaft een speciaal lawine-oefenapparaat.
Voor het oefenen in zoeken naar lawineslachtoffers wordt een apparaat, dat signalen uitzendt, onder de sneeuw verstopt. De plastic doos eromheen is net geprint in de AM-container.

Proefondervindelijk vaststellen

Het ontwikkelproces was voor Van Steijn en collega’s een uitdaging, want zoiets hadden ze nog nooit gedaan. “Er waren dus veel vragen maar niet altijd antwoorden”, legt hij uit. Dat geldt trouwens ook voor de eenheden die hem in het veld gebruiken. “Van tevoren weet je nog niet wat je ter plekke nodig kan hebben. Een standaard bijvoorbeeld voor een lawinedetector, of een haak om een radio veilig aan een sneeuwscooter te bevestigen. In andere omstandigheden loop je tegen soortgelijke lokale behoeftes aan. Met de huidige container zelf is dat niet anders. Proefondervindelijk moeten we vaststellen wat de ultieme inrichting van de container is.”

Met een 3d-scanner wordt een object omgezet in een computermodel waarop nieuwe onderdelen getekend kunnen worden.
Een sneeuwscooter wordt met een 3d-scanner gescand en als computermodel opgeslagen. Hierop kunnen makkelijker nieuwe onderdelen worden ingetekend of nagemaakt.
3d-printer in de container.

Ook luchtmobiel test de AM-container

Bart Zwiep was op bezoek bij de Luchtmobiele Brigade voor andere innovaties toen de container ter sprake kwam. Ervaring met 3d-printen was er al bij 11 Herstelcompagnie, maar oren naar een gespecialiseerde AM-container voor in een oefening hadden zij wel. In de eerste week van juni konden de rode baretten kennis maken met de mogelijkheden van de container. AM-specialist Ben Jansen van het ECAM was net als in Noorwegen aanwezig om de gebruikers te begeleiden. “Het is echt een soort roadshow voor ons om eenheden te overtuigen hoe nuttig 3d-printen in het veld kan zijn. Men denkt nog veel in hout- en staaloplossingen maar plastics zijn breed inzetbaar. Zo zijn er batterijhouders en stofdopjes voor het Colt C7-geweer geprint en van flexibeler plastic is een v-snaar voor de stuurbekrachtiging en dynamo van een MB gemaakt. Zo blijft zo’n wagen inzetbaar en kan het later alsnog het fabrieksonderdeel krijgen. Eerst deden ze dat met tiewraps wat natuurlijk minder betrouwbaar is.”

Logo van het ECAM en closeup van de 3d-printerkop.
De AM-container is bedacht bij de marine maar kan krijgsmachtbreed worden ingezet.

Voorraad thuislaten

Ook de luchtmacht toonde interesse en de KMar kan volgens de makers baat hebben bij deze nieuwe manier van produceren en denken. “Een grote kostbare voorraad kun je thuislaten. Ik weet al van veel bedrijven die zo te werk gaan”, vertelt Van Steijn. “De ontwikkeling van printers stopt bovendien niet bij plastic. Ook beton, staal en andere stoffen zijn te printen. Een voortstuwingsimpeller voor een landingsvaartuig printen kost mij 2 weken, tegenover 4 maanden levertijd bij een producent. Is de container direct goedkoper? Dat kan ik niet zeggen, maar sneller is het wel en het komt de inzetbaarheid ten goede. Dat is voor een organisatie als Defensie denk ik heel belangrijk. Dit wordt de toekomst. Net als met een streaming muziekdienst speel je af wat je op dat moment nodig hebt." 

AM-Container op de compound van de oefening van 11 Herstelcompagnie.