07

Dit artikel hoort bij: Materieelgezien 04

Rotterdam nieuwe stijl

Tekst ritmeester Djenna Perreijn
Foto Paul Tolenaar

Groot onderhoud voor langer leven

Wie aan een midlifecrisis lijdt, is toe aan ‘groot onderhoud’. Dat geldt voor mensen, maar zeker ook voor schepen. Waaronder Zr.Ms. Rotterdam, 1 van de grootste schepen van de marine. Na 20 jaar ondergaat het amfibisch transportschip een midlife update. Het levensverlengend onderhoud bestaat uit een aantal grote modificaties en talloze kleine klussen. Want met een likje verf á 25.000 liter, zijn ze er nog niet. Wie denkt dat de Rotterdam hierna als nieuw is, komt bedrogen uit, zegt projectleider namens DMO, Roy van Kruisbergen.

Een leek zal zich afvragen of dit nog wel goed komt. Uit de plafonds hangt een wirwar van losse snoeren en leidingen. Vloeren liggen open of zijn bedekt met stucloper. De stern ramp (grote klep aan de achterzijde van het schip, red.) en ankerketting liggen los van het schip. “Het komt echt goed, de Rotterdam kan in de loop van volgend jaar weer naar zee”, lacht overste Marcel van der Windt, Hoofd Technische Dienst (HTD). “Alles wat problemen veroorzaakte, is eruit gehaald en wordt vervangen of gerepareerd. Zo zijn beide schroefassen getrokken om te laten repareren in Denemarken. Ook wordt de complete commandocentrale en amfibische operatieruimte volledig vernieuwd en geïntegreerd in één ruimte. Het schip moet er hierna weer ruim 10 jaar tegenaan kunnen.”

De commandocentrale en amfibische operatieruimte waren altijd gescheiden, maar komen na de verbouwing samen in 1 ruimte.

Monsterklus

Het HTD is uitvoerend senior projectleider van de Directie Materiele Instandhouding (DMI). Eind vorig jaar voer hij voor het laatst mee met de Rotterdam, voor de kust van Somalië tijdens antipiraterijmissie Atalanta. Van der Windt: “Dagelijks waren bemanningsleden tijd kwijt met het repareren van verstopte leidingen. Een monsterklus, omdat ze er niet altijd gemakkelijk bij konden. Nu vervangen we al deze leidingen voor makkelijk te onderhouden kunststof exemplaren. Ontzettend veel werk, maar hopelijk is het nu gedaan met de verstoppingen.”

Van buiten ziet de Rotterdam al gelikt uit: de hele buitenkant is opnieuw geverfd.
Overste Marcel van der Windt en Roy van Kruisbergen houden de vorderingen aan het schip dagelijks bij.

Amsterdam, Rotterdam

Van der Windt werkt 6 maanden in Amsterdam, waar de Rotterdam in het dok ligt bij Damen Shiprepair Amsterdam. “Zo’n 85 bemanningsleden, voornamelijk van de Technische Dienst, zijn meegekomen. Leven en werken op het schip kan nu niet, dus blijven ze in portocabins ernaast.” Naast de marinemensen lopen er dagelijks zo’n 300 werklieden door het schip van externe bedrijven en onderaannemers. Het projectteam van de DMI begeleidt hen. Naast het geplande werk zijn er zo’n 250 meewerkopdrachten gegund voor bijvoorbeeld extra reparaties aan pompen, afsluiters en elektra. Eind augustus keert het schip terug naar thuishaven Den Helder. “In 6 maanden ronden we daar de 2e helft van het onderhoud af.”

‘Very big job’ grijnst een werknemer die laswerk aan de buitenkant van het schip verzorgd.

Moderne tijd

Wie denkt dat de Rotterdam hierna als nieuw is, komt bedrogen uit. “Cosmetisch gezien is het nog steeds een groot verschil met bijvoorbeeld de Karel Doorman uit 2012", vertelt Roy van Kruisbergen, projectleider bij de Defensie Materieel Organisatie (DMO). “De slaaphutten komen uit 1998, dat is te zien. Hierna hebben we met de meest moderne systemen wél moderne elektronische zekerheid. Op de brug en in de commandocentrale werken we voortaan met de nieuwste communicatie- en radarsystemen. De 35 jaar oude luchtwaarschuwingsradar maakt plaats voor een modern lucht- en zeedoelradar. Nog een leuk feitje voor de bemanning: naast elk bed komt een usb-aansluiting om de mobiele telefoon op te laden. In technisch opzicht is het schip klaar voor de 21e eeuw.”

De Rotterdam beschikt nu ook over een ballastwaterbehandelingsinstallatie. Het installeren van het grote buizenstelsel in de kleine pompkamer bleek een grote uitdaging. Roy van Kruisbergen: "Het was een ingewikkelde coördinatie tussen verschillende bedrijven, maar uiteindelijk is het gelukt."

Marineman op loopbrug

Een marineschip blijft nooit onbewaakt. 24 uur per dag lopen marinemensen wacht. Alle werklieden van burgerbedrijven gaan door de toegangscontrole voor ze het schip betreden.

353 buitenboordafsluiters, kleppen om leidingen af te sluiten, zijn gereviseerd of vervangen.

Helidek

200 meter aan laswerk voor de vervanging of reparatie van sjorkommen en huidplaten.

Tank zijkant

1.500 nieuwe bouten om de tanken te sluiten.

25.000 liter verf is naar schatting gebruikt om het schip er van binnen en buiten weer als nieuw uit te laten zien.

300 meter leiding is vervangen om problemen met verstopte toiletten te voorkomen. Alle stalen leidingen zijn vervangen voor kunststof exemplaren. Voorheen was de bemanning iedere dag bezig met verstoppingen of lekkage.

1.700 lampen zijn vervangen voor LED-lampen, waaronder 655 bedleeslampjes. De besparing door de gehele vervanging bedraagt ongeveer 100.000 kWh per jaar: het jaarverbruik van wel 30 huishoudens.

Alle aanpassingen samen vroegen om 35 kilometer aan nieuwe kabels.

De luchtwaarschuwingsradar werd al gebruikt op de L-fregatten. Na 35 jaar dienst wordt deze vervangen door de NS106: een modern lucht- en zeedoelradar.

Alle 108 toiletpotten zijn vervangen. Daar begon de Technische Dienst vorig jaar al mee, tijdens het varen.

De commandocentrale en amfibische operatieruimte worden volledig vernieuwd en geïntegreerd in 1 ruimte.

Naast 185 bemanningsleden, sleutelen dagelijks zo’n 300 externe werklui aan het schip .

Het ventilatiesysteem wordt volledig gereinigd en waar nodig vervangen. Het is een netwerk van honderden meters aan leidingsystemen verdeeld van achter naar voren en van dek A tot en met L. De centrale airco units blazen 96.000 M3 geconditioneerde lucht per uur de leefruimtes in.