Tekst ritmeester Djenna Perreijn
Foto Rob Gieling

Zo ver het oog reikt, staan er loodsen vol houten pallets en materieel op DMO-afstotingslocaties Almelo/Vriezenveen en Oudemolen nabij Assen. Met ontelbare reserveonderdelen wordt hier hard gewerkt om gebruikt defensiematerieel verkoop gereed te maken. Bij de krijgsmacht in andere landen krijgen ze een nieuw leven, zoals de circa 6.500 wielvoertuigen die de komende jaren passeren. Een uitdagende klus.

Rob Zijderveld, projectleider van het projectteam Afstoting Grondgebonden Systemen.

Het projectteam Afstoting Grondgebonden Systemen vormt met 70 monteurs en logistici een hecht team. “We moeten in oplossingen denken om het allemaal mogelijk te maken”, begint projectleider Rob Zijderveld. “Af te stoten materieel wordt operationeel vaak nog gebruikt en varieert daardoor nogal in kwaliteit bij de overdracht aan ons. Het lukt eenheden niet altijd ze op tijd, in goede staat, af te staan. In de tussentijd valt het ook niet mee om voldoende overtollige reserveonderdelen te bemachtigen. Vaak zijn ze nog in gebruik bij de eenheid en de spullen zijn lang niet altijd meer leverbaar. Dan gaan we de markt op; op zoek naar tweedehandsjes waar mogelijk, anders nieuw.”

Niet alleen een tekort aan onderdelen, maar ook een tekort aan personeel - ook voor opleiding en training - speelt ‘Afstoting’ parten. “Het merendeel van het afgestoten materieel valt op te knappen, maar zonder de benodigde kennis en ervaring lukt dat niet. “Beide ebben weg uit de organisatie”, vertelt projectofficier Opleiding en Training Henri Kuijpers. “Tijdens mijn zoektocht naar goed personeel kijk ik ook buiten Defensie. Op zoek naar een gepensioneerde monteur of instructeur die dan misschien op projectbasis wil terugkomen.” Zijderveld: "Afstotingswerk is teamwork. Dat heeft ‘mr. Vriezenveen’ Gerrie Meijerink geweldig opgepakt. Zijn opvolger Eric Stalenhoef zet die traditie inmiddels voort."

Als reserveonderdelen niet meer op voorraad zijn en niet meer worden gemaakt, struint het team de tweedehands markt af. Soms wordt een alternatief gefabriceerd.
Het materieel dat wordt verkocht, is vaak intensief gebruikt, in slechte staat of incompleet. Op de 2 afstotingslocaties knappen monteurs de voertuigen op, zodat ze ‘zo goed als nieuw’ worden afgeleverd.

Schenken

Overtollig materieel komt bij het projectteam Afstoting terecht, als andere OPCO’s er geen interesse in hebben. De sectie Marketing & Sales voert de verkooponderhandelingen met buitenlandse gegadigden. Dat gebeurt in nauw contact met het projectteam Afstoting, dat aangeeft wat er beschikbaar komt, in welke staat het materieel verkeert, wanneer het geleverd kan worden, compleet met technische informatie en opleiding en training.

Niet aan elk willekeurig land komt in aanmerking de spullen te kopen. Zijderveld: “We hebben rekening te houden met het exportbeleid en internationale betrekkingen. Verkoop gebeurt altijd in overleg met het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het komt ook voor dat Nederland een schenking doet om humanitaire redenen. Zo hielp Nederland Libanon aan 30 ambulances. Die klus werd betaald door Buitenlandse Zaken.”

Bidden

Bij de poort van de afstotingslocaties hangen regelmatig buitenlandse vlaggen. Een warm welkom voor de bezoekende landen die overtollig Nederlands materieel kopen. Kuijpers: “Instructeurs van de betrokken landen krijgen hier een op maat gemaakte opleiding over onderhoud en gebruik. We werken met een ‘train-de-trainer’-methode, thuis moet de instructeur de kennis overdragen aan de collega’s. Gerrie Meijerink vult aan : “In contacten met een buitenlandse klant, houden we rekening met de verschillende culturen. We hebben respect voor andere denk- en werkwijzen. Op onze locatie is ook plek om te bidden.” 

Voor de Leopard 1-bruggenlegger werd verscheept naar Estland, kregen instructeurs een toegepaste opleiding in Wezep.

Opbrengst

Eenmaal klaar voor vertrek, gaat het materieel meestal per schip naar het nieuwe thuisland. Projectmanager Henry Groothuis verzorgt die klus. In het nieuwe thuisland hoeven ze alleen nog het cosmetische werk te doen. “Zoals het aanbrengen van het eigen camouflagepatroon”, vertelt Zijderveld. “De opbrengst is maximaal, omdat we de kosten zo laag mogelijk houden. Dat geld komt via het ministerie van Financiën terug bij ons eigen investeringsbudget.”

In trek

Finland kocht 100 Leopards 2A6. 4 van de 5 batches zijn inmiddels verscheept. Zijderveld: “De Finnen zijn zeer tevreden. De tanks zijn in goede staat en op tijd geleverd, compleet met de nodige training en opleiding. Ook alle bedienings- en onderhoudsinstructies zijn - vertaald in het Engels - bijgeleverd. Het is een belangrijke partner waarmee we een lange, goede relatie hebben.”

Nederlands defensiematerieel is sowieso in trek. Eerder leverde ons land aan onder meer Uruguay, Portugal, Canada en Rwanda. Naast Finland momenteel zijn er lopende contracten met Estland, Litouwen en Jordanië. “Het zijn landen waarmee we een langlopende vertrouwensrelatie onderhouden. Ze blijven terugkomen. We leveren garantie tot aan de deur. Als er later toch klachten zijn, werken we altijd mee aan een oplossing.”