Tekst Jack Oosthoek
Foto John van Helvert (Den Helder) en René Verleg (Hengelo)
’Een wereld van verschil’
“Wat deze radar kan, kunnen weinig anderen”. Aldus luidt het oordeel van luitenant ter zee 1 ing. Menno Beneker van de Defensie Materieel Organisatie. Hij doelt op de nieuwe SMART L Extended Longe Range-radar voor de Luchtverdedigings- en Commandofregatten (LCF). Met dit technologische hoogstandje lijkt de marine de toekomst nu al binnen te varen. De eerste van de in totaal 4 ‘haviksogen’ staat sinds kort bij Directie Materiële Instandhouding (DMI) in Den Helder.
Het was opnieuw een markant moment in het project. Na een tocht van een weekeinde arriveerde de eerste SMART-L ELR radar per binnenvaartschip in Den Helder. Vanuit Hengelo, thuishaven van leverancier Thales Nederland. Namens de marine tekende de plaatsvervangend directeur van DMO generaal-majoor Ivo de Jong voor ‘ontvangst’; namens Thales Geert van der Molen, verantwoordelijk voor marinezaken. Defensie schafte bij het bedrijf trouwens 6 SMART-L ELR-radars aan: 4 voor het Commando Zeestrijdkrachten, 2 voor air control doeleinden bij de luchtmacht.
‘Als je beide motorkappen opent, zie je een wereld van verschil’
Motorkappen
De SMART-L ELR’s komen in de plaats van de 15 jaar oude radars op de LC-fregatten. Qua uiterlijk verschillen ze weinig, inwendig ligt dat even anders. “Als je beide ‘motorkappen’ opent, zie je een wereld van verschil”, vertellen Beneker en Helder. In tegenstelling tot de huidige SMART-L radars werken de nieuwe volledig digitaal. Ze zijn in staat om een ballistische raket binnen een straal van circa 2.000 kilometer van het schip te detecteren en te volgen. Geen overbodige luxe in deze tijd van groeiende mondiale onveiligheid.
Wanneer een SMART-L ELR-systeem een ballistische raket volgt, kan hij alle vitale gegevens doorgeven aan een ander schip dat in staat is om het projectiel te vernietigen. De Nederlandse marine ontbeert deze shooter capacity. De alternatieve aanpak werkt echter goed, zoals de marine-oefening voor lucht- en raketverdediging Fomidable Shield bij Schotland in november bewees. Daarin werd vanaf de eilandengroep Hebriden een ballistische raket de lucht ingejaagd. De SMART-L radar van Zr. Ms. De Ruijter, voor de oefening voorzien van de nieuwste software, kreeg hem in de peiling en volgde het projectiel op zijn reis van circa 300 kilometer hoogte, buiten de dampkring. Alle belangrijke informatie ging via het NAVO-communicatienetwerk naar een Amerikaans marinefregat. De proef was een succes. “De SMART-L ELR radar is het neusje van de zalm”, aldus Helder.
‘Het project blijft binnen het budget en voldoet aan de eisen’
V.l.n.r. kapitein-luitenant ter zee Bert Helder, generaal-majoor Ivo de Jong, projectmanager Armando Spinosa van Thales en Geert van der Molen van Thales. Het eerste exemplaar van de SMART-L ELR staat bij Directie Materiële Instandhouding in Den Helder. Plaatsvervangend directeur DMO generaal-majoor Ivo de Jong tekent namens Defensie; Geert van der Molen, verantwoordelijk voor marinezaken, voor Thales.
Gouden ecosysteem
Zoals het er nu uitziet, beschikt Zr. Ms. De Zeven Provinciën volgend jaar als eerste fregat over de SMART-L ELR. Met dank aan ‘installateur’ Directie Materiële Instandhouding. In 2019 volgen operationele testen op zee. De overige systemen stromen in de jaren erna in. So far so good, wat ook geldt ook voor de samenwerking binnen het project in het gouden ecosysteem van overheid (Defensie), industrie (Thales) en kennisinstituten (TNO). Helder: “Alles loopt volgens planning, blijft binnen het budget en voldoet aan de eisen. Wel is het nog afwachten of de SMART-L ELR op een ‘bewegend’ schip op zee goed werkt. Wat we daarvan bij Formidable Shield zagen, belooft veel goeds.”
