Lange reis voor F-16’s naar Jordanië

DMO klaart de klus

“Het is een goed voorbeeld van samenwerking geweest tussen het Commando Luchtstrijdkrachten en de Defensie Materieel Organisatie dat we vandaag 15 F-16’s officieel aan de luchtmacht van Jordanië kunnen overdragen.” Die woorden van commodore Peter Heblij, hoofd Afdeling Algemene Inkoop en Verkoop (AAIV) bij DMO, echoën nog na in Hangaar 6 op vliegbasis Volkel, als de monteurs de voormalige J-879 nog eens aan een inspectie onderwerpen.

Na ruim 4 jaar is er een einde gekomen aan het (afstotings-)project Peace Falcon VI.  Donderdag 14 december vertrokken de laatste 3 toestellen van vliegbasis Volkel naar het Midden-Oosten. In 2012 diende Jordanië - toch al groot afnemer van tweedehands Nederlands defensiematerieel - zich aan voor de overname van 13 F-16A’s en 2 F-16B’s, de zogenoemde twoseaters. In 2013 werd het verkoopcontract gesloten. “Dat gaat niet zomaar”, weet programmamanager Afstoting Luchtgebonden Systemen, luitenant-kolonel Fons Zwenger. “Omdat het om een Amerikaans wapenplatform gaat, heeft de Amerikaanse overheid er wat over te zeggen. Het gaat er dan om of aan Jordanië F-16’s mogen worden verkocht en in welke configuratie.”

Ook Nederland maakt een afweging of - en aan welke landen - zij wapensystemen verkoopt. “Daarnaast heeft Jordanië tussentijds specifieke wensen ingebracht die keer op keer getoetst moesten worden en dat heeft veel tijd gekost”, vult Zwenger aan.  “Hierover is regelmatig overleg geweest met zowel vertegenwoordigers van Buitenlandse Zaken en de afdeling Defensie Fiscale en Douane Eenheid (DFDE) wat betreft de import en export van goederen.”

Andere culturen

Het was niet de eerste keer dat DMO met dit bijltje hakte. Er zijn eerder F-16’s (alleen duo’s) en materieel (de PantserRups Tegen Luchtdoelen, Cheetah) die kant op gegaan. Projectleider majoor Nico Meinders (DMO/Afstoting Luchtgebonden Systemen) vindt het werk in ieder geval prachtig. “De overdracht van de 3 AB-412 helikopters aan Peru heb ik ook mogen doen. Geweldig om zo met andere culturen in aanraking te komen.”

De verkoop aan Jordanië omvat een compleet pakket. 8 Jordaanse vliegers zijn opgeleid om de ferryvluchten te mogen uitvoeren. 4 van hen zijn bovendien getraind om de acceptatievluchten te kunnen uitvoeren voor operationele overname van de vliegtuigen.  “Het heeft wel wat voeten in de aarde voor een buitenlandse vlieger om in een Nederlands toestel boven ons grondgebied te mogen vliegen”, weet Meinders.

Verf

Wat er allemaal is aangepast, verwijderd of geïnstalleerd? “Daar doen we natuurlijk geen mededelingen over”, zegt  Zwenger stellig. Grote problemen zijn er niet geweest met de toestellen die stammen uit de jaren ’82-’89 van de vorige eeuw. “Merkwaardig genoeg was de verf voor de Jordaanse vlag een van de struikelblokken”, is het enige dat senior engineer majoor Roel daarover loslaat. “Het groen moest speciaal worden gemaakt, want die specifieke kleur was er niet in vliegtuigverf. Het kostte 10 dagen om de Nederlandse kleuren eraf te schuren en vervolgens de Jordaanse aan te brengen. Dat moest laag voor laag. Het leeuwendeel is hier op Volkel gedaan, maar we hebben de vliegbases Woensdrecht en Leeuwarden ook ingeschakeld. De onderlinge samenwerking verliep perfect. Het project heeft prioriteit gekregen bij CLSK, achter de missies. Er zijn voor eerdere CLSK-operaties onderdelen van deze toestellen afgehaald en uitgeleend. Dan is het wel zo prettig als die items voor de acceptatietesten in goede staat terug zijn voor inbouw."

Privésquadron

Binnen het projectteam is ook een F-16 vlieger werkzaam. Majoor Herman is door de luchtmacht aan DMO uitgeleend. Hij is binnen het team verantwoordelijk voor alle operationele aspecten die bij verkoop aan de orde komen. “Een prachtjob natuurlijk,  ik had eigenlijk een privésquadron van 15 kisten”, zegt hij lachend. "Ik heb meer vlieguren gemaakt dan menig collega.”

Zijn we klaar nu de F-16’s het luchtruim richting Amman hebben gekozen? “Nee nog niet”, zegt Meinders stellig. “We verlenen ook nazorg. Zo komt er nog een C-130 Hercules transportvliegtuig deze kant op voor het ophalen van een aantal onderdelen, waaronder de covers voor de motoren. Die kunnen ze moeilijk in de F-16 meenemen.”

Verkoop

Jordanië heeft al geïnformeerd of in de toekomst meer toestellen op de markt komen. “Voor de resterende 68 F-16’s gaan we na deze actie een plan van aanpak op papier zetten”, weet overste Zwenger. “Sommige toestellen zijn de komende jaren aan het einde van hun levensduur. Die worden naar alle waarschijnlijkheid  gebruikt om een voorraad reserve-onderdelen op te bouwen voor eigen gebruik of voor verkoop. Voor het restant verwacht ik wel belangstelling.”