Tekst Eerste luitenant Johanna van Waardenberg
Foto John van Helvert/SGT Ruud Mol

Terugblik op project hybride sleepboten

Krachtig en duurzaam. De nieuwe sleepboten de Noordzee, Waddenzee en Zuiderzee zijn een trotse aanwinst voor de Koninklijke Marine. De hybride schepen zijn inmiddels officieel in dienst gesteld. De ‘groene’ krachtpatsers werden onder leiding van de Defensie Materieel Organisatie (DMO) aangekocht. Maar hoe verliep het project? Materieelgezien blikt terug met projectleider Willem Burger. 

In Roemenië zit de expertise

Uniek in vele opzichten. Zo noemt Willem Burger ‘zijn’ project. “We hebben meerdere pilots met deze opdracht gedraaid”, vertelt hij. “DMO was niet alleen verantwoordelijk voor de inkoop van de sleepboten voor de Nederlandse marine, maar ook voor Zweden. Het is de eerste keer dat er internationale samenwerking plaatsvond op inkoopvlak.”

Een positieve ervaring vindt Burger. “Onze organisaties lijken op elkaar. Om die reden was het mogelijk om zo’n project samen aan te lopen. Daarnaast levert het kostentechnisch een voordeel op.”

Uiteindelijk resulteerde dit in een contract voor 5 sleepboten bij Damen Shipyards. 3 voor Nederland en 2 voor Zweden. 

De sleepboten werden in Den Helder officieel in dienst gesteld. Tijdens een feestelijke ceremonie zijn de namen onthuld van de groene krachtpatsers.

Van de plank

Maar dat was niet het enige bijzondere aan het project. “De sleepboten zijn commercial off the shelf aangekocht. Dit betekent dat de schepen ontwikkeld zijn voor de civiele markt, maar aangepast worden door Damen met specifieke eisen van de marines.”

Wederom een keuze die uiteindelijk een kostenverlagend effect had. “In het project zaten veel elementen die ervoor zorgen dat we financieel voordeliger waren. Zo is ook de afstoting van de Linge-klasse in hetzelfde contract met Damen opgenomen. Een projectconstructie die zeker valt aan te raden bij toekomstige aankoop en afstoting van materieel.”

‘We hebben meerdere pilots met deze opdracht gedraaid‘

Groen

Een andere bijzonderheid aan het concept was het ‘groene’ karakter van de sleepboten. Milieuvriendelijkheid was een belangrijke eis waarbij speciale bouwexpertise kwam kijken. “Damen Shipyards Group bouwt over de hele wereld schepen, maar er is toch bewust gekozen voor hun locatie in Roemenië. Hier zaten de experts op het gebied van hybride vaartuigen.”

In vergelijking met de Linge-klasse worden motoren van de nieuwe sleepboten zowel elektrisch als door een verbrandingsmotor aangedreven. Hierdoor verbruiken ze minder en stoten ze minder schadelijke stoffen uit. Ongebruikte energie wordt opgeslagen in een batterijpakket. “Duurzaamheid was essentieel, maar mocht niet ten kosten gaan van de trekkracht”, zegt Burger. 

De sleepboten zijn in vergelijking met de Linge-klasse veel krachtiger, omdat zij ook schepen als Zr. Ms. Johan de Wit moeten slepen.

60 ton

Aan die trekkracht is zeker niet getornd. Zo kunnen de hybride sleepboten 60 ton verslepen. Dit is nodig om de grote schepen, zoals het logistieke ondersteuningsschip Zr. Ms. Karel Doorman, de haven in te helpen.

“We zijn zeer tevreden met de boten en hoe al onze eisen erin zijn verwerkt. Het was een project waarbij veel experts betrokken zijn geweest. Als projectleider heb ik mij vooral gericht op de communicatie. Doordat iedereen openlijk, direct en eerlijk met elkaar in gesprek ging, is het project uiteindelijk geslaagd.” De scheepsbouwer-van-huis-uit is dan ook enorm trots op de goede afloop. “Het was voor mij een eer dit te doen en dat dit in mijn ogen unieke project zo goed ontvangen wordt, maakt mij een tevreden man.”