Tekst Jopke Rozenberg-van Lisdonk
Foto Valerie Kuyper
Scheveningen Radio zwijgt voor altijd
Met het neerhalen van de ‘Eiffeltoren’ aan de Scheveningse kust is een einde gekomen aan een uniek stukje Nederland. De zendmast die bijna 100 jaar het radioverkeer tussen wal en schip verzorgde stond symbool voor het voormalige Scheveningen Radio. De mast moest het veld ruimen voor beschermd duingebied. Hoewel een deel van de radioverbindingen 15 jaar geleden al is overgenomen door de satelliet, moesten de radioverbindingen voor de Kustwacht verhuizen. Aan JIVC de schone taak dit te regelen.
Op een grijze donderdagochtend in de laatste week van oktober wordt de 60 meter hoge mast binnen een paar uur met de grond gelijk gemaakt. De sloop verloopt stilletjes. “We mogen amper lawaai en stof produceren”, zegt technisch projectleider Ron Markus van de CDC Directie Vastgoedbeheer. Het antennepark waarop de mast staat is beschermd natuurgebied. Markus: “De wet Natura 2000 bepaalt hoe we alle antennes, mastfundaties en tuiankers moeten verwijderen. Er kwam speciaal een ecoloog langs om de specifieke richtlijnen te bepalen.”
“We mogen amper lawaai en stof produceren”
Verhuizen
De zogenoemde Eiffeltoren en een 70 meter hoge NAVTEX- mast (Navigational Telex; internationale navigatie- en weerberichtendienst) zijn de laatste van een reeks antenne- installaties die de Directie Vastgoedbeheer door een aannemer laat verwijderen. “Afgelopen zomer verhuisden we de antennes van de Eiffeltoren al naar de Scheveningse vuurtoren en plaatsten we een nieuwe NAVTEX-mast op het antennepark Julianadorp in Den Helder”, vertelt Albert Kromhout die dit project namens JIVC begeleidt. “De overige antennes verplaatsten we in 2013 al naar het zendstation Ouddorp.” De achtergebleven funderingen van zo’n 1 tot 2 vierkante meter markeren het 11 hectare grote duinlandschap. “Die moeten we nu ook verwijderen”, vult Markus aan. “Rekening houdend met allerlei zeldzame begroeiing en diersoorten.”
Onderhoud en reparatie
De herschikking van de zend- en ontvangstlocaties voert JIVC in nauwe samenwerking met de technici buitenruimte van de Directie Vastgoedbeheer uit. De apparatuur valt namelijk onder het beheer van Defensie. Dat is zo sinds het Kustwachtcentrum in 1995 bij het ministerie van Defensie werd ondergebracht. De PTT van destijds droeg het onderhoud en de reparatie aan de apparatuur over aan het Commando Zeestrijdkrachten. Later werd dat takenpakket doorgeschoven naar JIVC. Het terrein is sinds 1995 echter eigendom van de gemeente. Die zei de huurovereenkomst van het zendstation Scheveningen met Defensie op vanwege de natuurwet.
Ouderwets
Hoewel veel scheepscommunicatie tegenwoordig via de satelliet verloopt, zijn de ‘ouderwetse’ radioverbindingen nog steeds onmisbaar. Ze worden gebruikt om schepen in kust- en binnenwateren te begeleiden en in noodgevallen te bereiken. Ook informeert de kustwacht schepen via radio over het actuele weer en bijzonderheden in en op het water ten behoeve van de navigatie. Scheveningen Radio verzorgde tot 1999 ook privéberichten tussen scheepsbemanning en hun thuisfront. Die waren door iedereen vrij te beluisteren via de radio. De ‘Eiffeltoren’-zendmast was de opvallendste van het hele antennepark en deed velen aan die tijd herinneren. De omwonende Duindorpers krijgen er nu een mooi stuk natuur voor terug.