‘Alles moet 100 procent kloppen’

Riggers van luchtmobiel helpen bij airdrops boven Gaza

Vrijdag 8 augustus, ergens boven Gaza: vanaf de laadklep van een C-130 Hercules transportvliegtuig schuiven 16 bundels noodhulp richting het luchtruim. Na enkele seconden trekt een static line 1 voor 1 de parachute van de bundels open en zweven de hulpgoederen naar de dropzone.

"Één zo’n noodpakket met daarin zaken zoals meel, suiker, rijst en soep weegt maximaal 1.000 kilo", blikt sergeant-majoor Nicky van 11 Luchtmobiele Brigade terug. Met 11 van zijn speciaal opgeleide Rode Baretten van 11 Bevoorradingscompagnie Air Assault bouwde hij de bundels zorgvuldig op. Per dag gemiddeld zo’n 25 stuks. Ieder stukje tape, elk touwtje en haakje moest op de juiste plek zitten. “Alles moet 100 procent kloppen. Voor de vliegveiligheid én voor de mensen op de grond”, zegt Nicky. “De parachute op het pakket moet goed zijn bevestigd, net als het karton onderop dat de landing moet dempen. Zit er één touwtje niet goed, dan gaat de chute niet open.”

Aanvullende hulp

De airdrops volgden op het kabinetsbesluit om een C-130 Hercules plus bemanning en ondersteunend personeel naar het Midden-Oosten te sturen. Samen met landen zoals België en Duitsland werden onder Jordaanse aansturing hulppakketten afgeworpen voor de hongerlijdende Gazanen. Dat gebeurde boven speciaal aangewezen dropzones.

Deze airdrops waren geen vervanging van het cruciale vrachttransport over land, weet detachementscommandant luitenant-kolonel Sam (luchtmacht). Een vliegtuig kan nou eenmaal minder bundels vervoeren dan een vrachtwagen. Daarom was de luchtsteun een aanvulling, maar wel een broodnodige: “Met een vliegtuig kunnen we dieper in het gebied komen en op specifieke plekken hulp afwerpen.”

Zoals gezegd zijn Nicky en zijn collega’s speciaal opgeleid voor dit soort bijzondere operaties. Een rigger is kort gezegd een militair die bundels (samengestelde pakketten) verpakt en zekert voor luchttransport. Zij berekenen hoe de lading moet worden verpakt en welke parachutes nodig zijn voor een geslaagde drop. Sinds 2020 kennen de riggers een eigen vaardigheidsembleem, de Rigger Wing, vanwege de specialistische aard van het werk.

Elke dropping boven Gaza vergde een nauwkeurige planning. Welke dropzone werd er gebruikt? Wat was de situatie op de grond? Wat deed het weer? Die vragen moesten allemaal worden beantwoord voor er een go kwam. De Jordaanse luchtmacht had van de Israëlische autoriteiten een aantal toegestane dropzones gekregen. Deze werden verdeeld onder de deelnemende landen. “Na analyse bleek de helft van de dropzones geschikt voor droppings met de Nederlandse toestellen”, aldus overste Sam. “Op die plekken was ruimte beschikbaar tussen bebouwing en tenten(kampen). Maar de locatie was wel in de buurt van Gazanen zodat zij de goederen makkelijk konden bereiken.”

Balen

Maar dan al snel een teleurstelling. Wegens een technisch mankement moest de ‘Herc’ aan de grond blijven. Tot dan had het toestel 3 vluchten gemaakt waarbij 41.650 kilo was gedropt. “We zaten in een goede flow”, vertelt Sam. “Dus het was balen dat er een mankement optrad.”

Een snelle reparatie was helaas niet mogelijk. Dit betekende echter niet dat het werk stillag, benadrukt de commandant. “De collega’s van Luchtmobiel konden gewoon bundels bouwen. Anderen hielpen met het sjouwen van dozen. De planningscell bereidde alvast nieuwe droppings voor en de technici voerden regulier onderhoud uit.”

Check, check, check

Ondertussen vloog een reservetoestel naar Jordanië om de droppings te hervatten. Nicky en zijn mannen hadden op dat moment al genoeg bundels klaarstaan. Iedere pallet werd vóór de vlucht 3 keer gecontroleerd: als de bundel af was, voordat de goederen het vliegtuig ingingen en ín het vliegtuig volgde een laatste controle. “Een bundel moet natuurlijk niet gaan schuiven op de laadvloer. Of in de lucht uit elkaar vallen”, aldus Nicky. “Dat moesten we voorkomen.”

Afsluiting

Nicky en zijn collega-riggers zijn inmiddels weer thuis. Net als de rest van het detachement, inclusief de transporttoestellen. Sinds 8 augustus is er in totaal 108.296 kilo hulpgoederen afgeworpen. De Nederlandse regering blijft er bij Israël op aandringen hulpkonvooien over de weg tot Gaza toe te laten. Dat is de veiligste en meest efficiënte manier om de ergste nood in Gaza te ledigen. Maar alle beetjes helpen, concludeert detachementscommandant Sam. “Dat de hulp nodig was, stond voor ons in ieder geval als een paal boven water.”