Tekst Michael Simon
Foto SM Barend Westerveld en SM Hille Hillinga | video: AOO Eva Klijn en SM Max Baars
‘We worden omringd door mensen die het snappen’
Wie wil weten hoeveel medailles het Nederlandse team gewonnen heeft of welke tijden en scores neergezet zijn; lees vooral niet verder. De Invictus Games 2025 draaiden, net als alle voorgaande edities, niet om sportieve prestaties. 11 landmachters maakten onderdeel uit van het Oranjeteam, samen met hun friends & family. Wij volgden André Meulemans en Edwin Beeckman en hun families.
Uitbundig zwaaiend en zichtbaar genietend lopen André Meulemans en Edwin Beeckman het BC Place Stadium in Vancouver binnen. Tijdens de openingsceremonie is de Nations Parade, waarbij deelnemende landen na elkaar en met veel vlagvertoon binnenlopen, een hoogtepunt. Als alle artiesten hun liedjes hebben gezongen, alle bobo’s hebben gespeecht en iedereen uitgelaten de arena verlaat, mogen beide landmachtveteranen meteen aan de bak. Het rolstoelbasketbal wacht een paar uur later.
‘Ja, dat ging lekker’
Bezweet en tevreden
De eerste wedstrijd, tegen een Unconquered Team – een gemixt team van rolstoelbasketballers uit verschillende landen – winnen de Nederlanders. Een dag later eindigt het basketbalavontuur, nadat ze compleet overklast worden door Israël. Het maakt niet uit, want als ergens het adagium ‘meedoen is belangrijker dan winnen’ opgaat, is dat wel bij de Invictus Games. Bezweet en tevreden blikt Edwin dan ook terug. “Ja, dat ging lekker. Ik scoorde zelfs wat punten, terwijl ik normaliter niet zo van het scoren ben.”
Check de clip!
‘Fantastisch!’
Grote glimlach
Ook André geniet zichtbaar en doet dat een paar dagen weer. In het verderop gelegen Whistler gaat hij een grote uitdaging aan: skeleton. Daarvoor kon hij niet trainen of oefenen, omdat er geen skeletonbaan in Nederland is. Hij gaat dus voor het eerst, met bijna 100 kilometer per uur naar beneden, zijn gezicht op luttele centimeters boven de ijsbaan. “Fantastisch!”, schreeuwt hij uit nadat hij gefinisht is. 2 armen in de lucht en een grote glimlach op het rood aangelopen gelaat. Die blijdschap die de 2 mannen tentoonspreiden, is oprecht. Het is echter allesbehalve vanzelfsprekend.
‘Ik dronk teveel’
“Invictus geeft me rust ondanks de drukte”
Beide mannen komen van ver. Zowel André als Edwin is Bosnië-veteraan en allebei hielden ze daar PTSS aan over. André diende als peletonsgewondenverzorger en werd in 1996 uitgezonden met IFOR 2 in Bosnië. Hij wil niet veel kwijt over wat daar is gebeurd, maar dat het sindsdien mentaal bergafwaarts ging, mag een understatement heten. In 2018 stort hij, zoals hij het zelf omschrijft, ‘helemaal in elkaar’. “Ik dronk teveel en mijn relatie liep op z’n eind. Dan heb je 2 opties: of op dezelfde destructieve weg verder gaan, of kiezen voor je gezin.” Hij gaat voor dat laatste en krijgt bij de militaire geestelijke gezondheidszorg een militair psycholoog toegewezen.
Als hij in 2022 in Den Haag de Invictus Games bezoekt, is hij om. “2 maten vroegen of ik erheen wilde. Natuurlijk stond ik daar voor open, maar ik wist niet of ik al die drukte aankon.” André’s vrienden houden vol en bieden aan met hem mee te gaan en hem te begeleiden. Zo gezegd zo gedaan. “Toen ik daar was, vond ik het fantastisch”, blikt André terug. “De sfeer, alles eromheen… het gaf me rust, ondanks de drukte.”
“Ik was op een haar na alles kwijt”
Edwin bevindt zich in 1992 in Sarajevo wanneer Servische troepen oprukken richting de Bosnische hoofdstad. Zijn gebouw komt onder vuur te liggen en bombardementen zijn aan de orde van de dag. Het prikt de ballon van illusies dat hem niks kan gebeuren door. “Ik dacht tot dat moment: ik heb een blauwe helm op. Mij overkomt niks, want ik ben hier voor jullie.” Op een ander moment krijgt hij een doorgeladen kalasjnikov op zijn borst gedrukt omdat hij z’n ID niet wil afgeven. “Dan ben je volledig weerloos en overgeleverd aan wat er gaat gebeuren.”
Knikkende knieën
Eenmaal terug in Nederland pakt hij z’n oude leventje weer op en accepteert hij dat hij ‘is zoals hij is’. “Een kort lontje zit in mijn karakter, dacht ik. Maar een maatje uit mijn diensttijd zei: je gedrag, je denkwijze en je doen en laten: dat klopt niet hoor.” Met knikkende knieën meldt Edwin zich bij het Veteranenloket met de woorden: ‘Ik weet het allemaal niet meer, maar wellicht heb ik last van m’n uitzending.’ Vanaf dat moment gaat het balletje rollen. Edwin wordt opgenomen en gaat, in zijn eigen woorden, heel diep. “Ik was op een haar na alles kwijt.”
‘Deze ploeg is veel hechter’
Genieten in plaats van gespannen
Nu is het 2025 en zitten beiden aan een tafel in een hotel in Vancouver, omringd door hun geliefden. André met zijn partner Sylvia en zoons Nick en Joey. Edwin met zijn 3 kinderen Chris, Lydia en Jason. Ze genieten met volle teugen van de Invictus Games 2025: de stad, de bergen van Whistler, hun teamgenoten, het sporten en hun familie. Edwin: “Zowel André als ikzelf maakte ook deel uit van het Invictus Team 2023 in Düsseldorf. Maar deze ploeg is veel hechter. Iedereen is er voor elkaar.” André: “Bovendien kan ik volledig genieten van deze editie. De vorige was mijn eerste keer en daar was ik zo zenuwachtig voor. Ik kan me van veel dingen niet eens wat herinneren. De openingsceremonie van toen is één grote zwarte vlek voor me. Terwijl ik die van Vancouver bewust meemaakte en kon genieten.”
Dansen en springen
André’s partner Sylvia beaamt dat. “Bij de openingsceremonie zagen wij hem echt stralen, terwijl hij in Düsseldorf aan het eind instortte en tussen 2 mensen inhing.” Zijn zoon Nick vult aan: “Wij merken echt dat hij veel meer ontspannen is.” Chris herkent exact hetzelfde bij zijn vader Edwin. “In Düsseldorf was hij zó gespannen. Macklemore trad op, een artiest waar we vaak in de auto naar luisteren. Toen we daar naar afloop over begonnen had m’n vader daar helemaal niks van meegekregen. En nu zagen we hem dansen en springen tijdens de openingsceremonie.”
Trotse kinderen
Edwins dochter Lydia is voor het eerst in Canada, maar: “Het is alsof je hier in een warm bad stapt. Je bent hier omringd door mensen die het snappen. Iedereen zit of zat min of meer in hetzelfde schuitje. Het is een hele hechte groep, dat is fijn om te ervaren.” Haar broertje Jason is beduusd van alles wat hem overkomt, zover van huis. Gevraagd naar wat op hem de meeste indruk maakt: “Het uitzicht”, verwijzend naar de vele bergen die Vancouver omringen. Als zijn vader opmerkt: “Niet de openingsceremonie?”, geeft hij met een glimlach toe: “Ja, die ook wel.”
‘Ik ben zó trots op mijn vader!’
Lief en leed
Maar buiten het plezier, dienen de Invictus Games ook een doel. Dat André nu beter in z’n vel zit en bewuster geniet, wil niet zeggen dat alles over is. “Ik denk dat ik het nooit helemaal kan afsluiten. Maar het heeft me zeker een eind op weg geholpen. Had je me hier 3 jaar terug voor gevraagd; had ik absoluut nee gezegd.” De steun van friends & family is zowel voor André als voor Edwin essentieel. “Je hebt lief en vooral ook leed gedeeld”, zegt Edwin emotioneel. “Dan kan het kwartje 2 kanten opvallen; of je verliest elkaar of je wordt samen sterker.” Het feit dat ze hier zitten maakt duidelijk welke kant hun kwartje is opgevallen. “Door de slechte tijden heen zijn zij gebleven.” Dochter Lydia kijkt naar haar vader: “Ik sta hier vol trots. Zó trots op de stappen die hij gemaakt heeft.” Haar broer Chris: “Zoals hij geniet van wat hij aan het doen is en laat zien wat hij kan; dat is echt zo mooi.”
