Tekst KAP Arthur van Beveren
Foto Kick Smeets

Verbindelaars enthousiast over Rapid Response Kit

Verbindingen zijn essentieel voor een operatie. Maar in een ramp- of oorlogsgebied ontbreken daar vaak de mogelijkheden voor. KIXS, de innovatietak van JIVC, ontwikkelde hiervoor de Rapid Response Kit. Een handzaam kastje met schotel dat binnen vijftien minuten een verbinding kan opzetten met MULAN en internet. Gebruiksvriendelijk, versleuteld en razendsnel. In februari werd een prototype in Duitsland getest.

Militairen van 433 Herstelpeloton moesten het er mee doen. De slakkenverbinding op de Duitse kazerne van Bergen Hohne. Een enorm oefenterrein waar veel mogelijk is, maar snel internetten hoorde daar niet bij. Voor de techneuten betekende dat vooral een trage verbinding met SAP, een datazwaar voorraadbeheersysteem. “Voor het onderhoud van materieel maken wij er constant gebruik van”, vertelt adjudant Marco Otto van ‘433’. “Normaalgesproken kunnen we met twee man tegelijk werken. Logde de derde in stortte de snelheid direct in. Nu zitten we met vijf man in het systeem en hangen er nog twintig mensen op de verbinding zonder enig probleem. Dat versnelt ons werkproces enorm.”

Een verbinding zoals op kantoor, maar dan op de oefenlocatie.

‘Het versnelt ons werkproces enorm’

Starlink

De verbinding van de Rapid Response Kit (RRK) wordt opgebouwd met Starlink, een zeer snel satellietsysteem in een lage baan rond de aarde. De hele wereld kent het inmiddels van de oorlog in Oekraïne, waar SpaceX van Elon Musk het beschikbaar stelt. Het Amerikaanse bedrijf heeft inmiddels 3.500 satellieten ter grootte van een koelkast in een baan rond de aarde en dat moeten er 12.000 worden. Naast Starlink is verbinding via mobiele netwerken (4G) als backup beschikbaar. Het ontplooien kost nog geen vijftien minuten. De kleine Starlinkschotel zoekt zelf verbinding met een satelliet. Het dataverkeer wordt beveiligd met encryptie en anoniem gemaakt zodat het moeilijk herleidbaar is naar Defensie. Verbindingen naar de werkplekken gaan bekabeld of via wifi. De snelheden zijn een factor tien tot twintig sneller dan de bestaande lijnen.

Sergeant Fabian Jansen plaatst de compacte Starlinkschotel. Een combinatie van hardware-lagen zorgt voor encryptie, VPN en een lokaal netwerk. Het prototype wordt in de toekomst nog kleiner en makkelijk vervoerbaar.

Geen kabelbreuken

Ook voor de aangeklikte verbindelaars van het Bevoorrading- en Transport Commando is de nieuwe techniek een uitkomst. Sergeant-1 Maurits Polderman, stafonderofficier CIS Operatiën bij het National Support Element tijdens SOB-SOMS en zijn ‘foxtrot’ (communicatiespecialist, red) sergeant Fabian Jansen moesten voorheen meters glasvezelkabel op zes meter hoogte hangen. “Doen we nog steeds, als backup-lijn”, aldus Polderman. “Maar dat kost een paar uur de tijd, waarin geen verbindingen mogelijk zijn. Bovendien is de kans op storing door een kabelbreuk veel groter. De nieuwe oplossing levert ons kostbare tijd op die we aan andere belangrijke taken kunnen besteden.”

Sergeant-1 Maurits Polderman en sergeant Fabian Jansen stellen de lichtstraalverbinding op.

‘Nieuwe oplossing levert ons kostbare tijd op’

Draadloos over licht

Tijdens deze SOB-SOMS testen de beide militairen nog een andere draadloze techniek uit: LiFi wat staat voor light fidelity. LED-lichten in een zender en ontvanger knipperen op enorm hoge frequentie, onzichtbaar voor het menselijk oog, en sturen en ontvangen zo datasignalen. Jansen tuurt door een kijker naar zijn collega op 150 meter afstand op de derde verdieping van een van de legeringsgebouwen en lijnt zijn TruLifi-zend- en ontvangstsyteem uit. “Wanneer de lampjes op beide apparaten groen licht geven, staan ze op elkaar afgesteld en is verbindingssnelheid tot 100 Mbit mogelijk, afhankelijk van de afstand”, vertelt Jansen. “In theorie werken ze tot 300 meter afstand maar dan ligt de snelheid lager.” Toch is ook deze draadloze oplossing een goed alternatief voor een bedraad netwerk. Bij de luchtmacht is de techniek al gebruikt om verbinding te maken over de landingsbaan, tussen de commandopost en vliegtuighangars. “Alleen wanneer er iets in de lijn van het licht passeert, ben je tijdelijk je verbinding kwijt”.

433 Herstelpeloton maakt bij de reparatie van materieel gebruik van voorraadbeheer via MULAN. Een snelle verbinding levert daarmee veel tijd op.
Brian Bron (voor) en John Stroosnijder van KIXS ontwikkelden de Rapid Response Kit.

Militaire ervaring

De mannen van KIXS achter de RRK zijn senior innovatiemanager John Stroosnijder en senior beheerder ICT Brian Bron. Zij kregen hulp van verschillende afdelingen van het JIVC en maakten een slimme combinatie van bestaande en nieuwe ontwikkelingen. De jarenlange militaire ervaring van Brian biedt een belangrijke meerwaarde. Na infanterist bij 11 Luchtmobiele Brigade en verbindelaar bij de Stafstafcompagnie doorliep hij de KMS om als sergeant verbindingen aan de slag te gaan. Hij werd meerdere keren uitgezonden naar Irak en Afghanistan. “Ik weet dus wat een verbindelaar nodig heeft en hoe wij de middelen het beste kunnen inzetten. We leveren iets wat praktisch nut heeft in het veld. En het mooie van KIXS is dat we de kans krijgen onze ideeën in de praktijk uit te testen.”

‘Slimme combinatie van bestaande en nieuwe ontwikkelingen’

Lichtgewicht

De inzet van de Rapid Response Kit was een eerste in een serie testen en duurt nog even tot een volledige operationele versie beschikbaar is. Traditioneel verloopt dit soort dataverkeer via satellieten op veel grotere hoogte wat de reactietijd en snelheid vertragen. Bovendien moeten de schotels op de grond groter zijn om die afstand te bereiken en duurt het langer om ze af te stellen. Ter vergelijking: de CCT-200 is een relatief kleine schotel met ontvanger die in acht kisten van elk vijftig kilo zit. De Rapid Response Kit gaat uit twee kistjes van maximaal vijftien kilo bestaan. De huidige testset voldoet nog niet aan militaire specificaties maar wordt verder getest en verkleind. De techniek blijft zich snel ontwikkelen. KIXS kijkt al weer naar de volgende stap: een volledig Zelfvoorzienend Edge Datacenter waar naast de IT ook de stroomvoorziening wordt aangepakt.