Tekst Evert Brouwer
Foto SGT-1 Mike de Graaf

Experimentele Fennek ‘gepimpt’ met innovaties

Defensie start het ene na het andere innovatieproject. Het Commando Landstrijdkrachten heeft er zelfs een speciale afdeling voor in het leven geroepen: Concept Development & Experimentation (CD&E). In deze rubriek belicht Landmacht bijzondere trajecten die deze sectie initieert of ondersteunt. Deze keer de schijnwerpers op de ‘NATO Generic Vehicle Architecture’.

Meer ruimte in je Fennek, in 1 oogopslag zien en horen wat er om je voertuig en ver daarbuiten gaande is en er ook nog eens ‘automatisch’ een drone uitsturen? Het klinkt de bemanning van het verkenningsvoertuig vast als muziek in de oren. Dat is het ook, maar nog een beetje toekomstmuziek. Maak kennis met het project NATO Generic Vehicle Architecture (NGVA). Ons land, met name TNO, Thales Huizen en dus ook Defensie zijn de voortrekkers.

Check de clip!

Plug & play

NGVA is een gestandaardiseerde vorm van data en architectuur die NAVO-landen met elkaar afspreken om voertuigen gemakkelijker plug & play te maken. Nieuwe sensoren, radio’s, hardware en software moeten dankzij NGVA zonder storingen met elkaar overweg kunnen.

De generieke voertuigarchitectuur maakt een scheiding tussen het voertuigmanagementsysteem, de data van de wapensystemen en sensoren van het voertuig én de informatielaag erboven waar de Battle Management System-radio’s op aangesloten zijn. 

Op dit moment moet voor elke aanpassing in het BMS de voertuigfabrikant betrokken worden. Daar wil Defensie vanaf. Nederland zit in de NAVO-werkgroep van NVGA en praat mee over de eisen. 

Sergeant-majoor Helmich Lambrechts en Caspar Steenaert voor de ‘gepimpte’ Fennek.
Alle data van de wapensystemen op 1 scherm voor ieder bemanningslid is dankzij NGVA geen utopie meer.

De NGVA-opstelling is statisch getest door – en bij – Thales Huizen. Voor de rijdende praktijkproef genaamd NGVA Compliant Vehicle Infrastructure Demonstrator (NCVID) heeft het CLAS de ‘gepimpte’ Fennek en een YPR ingebracht. Het is de bedoeling om gevechtsvoertuigen om te bouwen tot rijdende informatieplatforms en datacenters. “Je hebt dan een opgeruimde cockpit. Bovendien kan de bemanning op 1 scherm alle verzamelde informatie bekijken en acties uitvoeren”, aldus projectbegeleider majoor Klaas-Jan Zeldenrijk.

‘Meer rust dankzij automatisch detectiesysteem’

Walhalla

Nu kent de Fennek nog 7 subsystemen die allemaal om een eigen scherm en bediening vragen. Zeker voor de verkenningseenheden is NGVA een lonkend Walhalla. “Je kunt razendsnel informatie binnenhalen en delen en dus sneller een afgewogen beslissing nemen”, weet sergeant-majoor Helmich Lambrechts van het Kennis Centrum Grondgebonden Manoeuvre. “Waarnemen is vermoeiend. Met een automatisch detectiesysteem kan de bemanning meer rust nemen. Ook kun je de systemen van andere voertuigen koppelen, waardoor er geen misverstanden ontstaan over wie welk doel bestrijdt.”

‘Vreemde kostgangers’ op de Fennek.

‘De traditionele benadering zorgt voor wildgroei’

Jammen

Er zijn nog hoofdbrekens, zoals de beveiliging. “Als je 1 centraal punt hebt voor alle data, ben je kwetsbaar als er iets misgaat”, schetst Lambrechts. “Je wilt ook niet dat er eenvoudig kan worden gestoord (jammen, red.) of dat in het ergste geval de tegenstander je voertuig overneemt.” Daarom riepen Zeldenrijk en Lambrechts de hulp in van Caspar Steenaert (Grondgebonden Wapensystemen/DMO) en Rolf Boere (Kennis Innovatie eXperimenten en Simulatie/JIVC). “De traditionele benadering van platformontwerp met op zichzelf staande subsystemen zorgt te vaak voor integratieconflicten, een wildgroei aan bedieningselementen en displays en dus ruimtegebrek voor de bemanning”, legt Steenaert uit. Bovendien kost het vaak veel tijd en geld om iets aan een voertuig te veranderen. “Met NGVA ben je niet meer afhankelijk van langdurige procedures en kunnen we zelf de updates doen.”

De Fennek kent experimentele apparatuur. Op het dak zit een router voor een drone-experiment.

‘Er moet een soort Mediamarkt ontstaan’

Doorlopend proces

De industrie moet dus anders construeren: een ‘kaal’ karkas, waarin de gebruiker kan inbouwen wat-ie wil. Zeldenrijk: “Het denken moet veranderen. Nu mikken we nog op een voertuig met alles erop en eraan. Als je dan wat wil veranderen, dien je eerst toestemming te krijgen van de leverancier en mag je daarna waarschijnlijk flink in de buidel tasten. Als er überhaupt nog spullen voor verkrijgbaar zijn. Zeker software is na 5 jaar onbruikbaar.”

En, zegt Lambrechts lachend: “Er moet een soort Mediamarkt ontstaan waar we onze spullen kunnen kopen. Zie het als een auto. Die koop je dan kaal, maar je wil wel dat-ie moeiteloos met spullen van Apple, Microsoft én Google overweg kan, plus dat die systemen elkaar begrijpen en op 1 scherm zijn te bedienen.”

Volgens projectbegeleider majoor Klaas-Jan Zeldenrijk is NVGA nooit klaar.

Spraakverwarring

Dat klinkt als het recept voor een Babylonische spraak- en dataverwarring, maar de Demonstrator bewijst dát het kan. En inmiddels worden de geconstateerde technische eisen bij de update van verschillende gevechtsvoertuigen meegenomen.

“Wanneer NGVA klaar is? Nooit!", zegt Zeldenrijk. “Informatiegestuurd optreden blijft in beweging. We gaan proberen te ontdekken hoe we veilig onbemande systemen aan bemande systemen kunnen koppelen.”