Tekst KAP Saminna van den Bulk
Foto TLNT Victor van der Griendt, SGT Aaron Zwaal, SGT Cinthia Nijssen, SGT Sjoerd Hilckmann
‘Kwantiteit zorgt voor kwaliteit’
41 Afdeling Artillerie kan straks meer vuursteun bieden met 6 Pantserhouwitsers 2000NL (PzH’s). De gloednieuwe Delta-batterij zag op 30 april het levenslicht. “Een belangrijk signaal dat we groeien, maar we zijn er nog niet”, aldus commandant luitenant-kolonel Rob ten Horn.
Verscheidene artillerie-afdelingen telt de Nederlandse krijgsmacht – we spoelen de tijd terug naar de Koude Oorlog, wanneer de vuursteun floreert. Als de Berlijnse Muur valt komt hier verandering in. De dreiging neemt af, bezuinigingen volgen en daarbij worden de Nederlandse vuursteuneenheden ver uitgekleed. In 2014 volgt een kentering. Door toenemende dreiging aan de oostflank van het NAVO-gebied en een agressiever wordend Rusland, klinkt er een duidelijke roep van de NAVO om meer grondgebonden vuursteun te leveren.
41 Afdeling Artillerie
Onder het VuursteunCommando vallen het Artillerie Schietkamp, de Vuursteunschool en de relatief nieuwe 41 Afdeling Artillerie. Laatstgenoemde bestaat uit 4 batterijen. De Alpha- en Bravo-batterij beschikken beide over 8 PzH’s. Een 9e wordt gebruikt als simulator en is tijdens inzet operationele reserve. Dan de C-batterij, waarin 2 pelotons zorgen voor de vuursteun met 120 mm-mortieren. De Delta-batterij versterkt de afdeling nu met 6 PzH’s.
‘Het bondgenootschap vraagt om extra vuurkracht’
Met investeringen wordt het VuursteunCommando (VustCo) nu weer versterkt. In 2019 richtte de landmacht 41 Afdeling Artillerie op, nu volgt de nieuwe Delta-batterij. Het belang van de invoering van meer zwaar geschut is tweeledig, vertelt de commandant van 41 Afdeling Artillerie, luitenant-kolonel Rob ten Horn. “Het is een antwoord op de NATO capability gap. Het bondgenootschap vraagt om extra vuurkracht, die wij hiermee leveren. Daarnaast is de landmacht in de afgelopen jaren geswitcht van een focus op missiegericht naar grootschalig optreden. Ook daarin is meer vuursteun van groot belang.”
Uit de schappen
In het verleden heeft de Nederlandse krijgsmacht 57 PzH’s aangekocht; 3 staan op locaties elders (o.a. Duitsland), 26 pantservoertuigen belandden in de opslag na bezuinigingen. Een deel zou zelfs in de verkoop gaan, maar dit besluit is teruggedraaid. Uit die opslag worden nu dus 6 PzH’s ‘gereactiveerd’.
Routiniers ondersteunen
Kortom, de oprichting van de batterij is een keerpunt na jarenlange bezuinigingen. Het is een grote stap voorwaarts, vindt Ten Horn dan ook. Wel met de nodige kanttekeningen. “Het is niet zo dat per 1 mei beide pelotons operationeel gereed zijn in de hele batterij: dan zijn we zeker 1,5 jaar verder.”
‘Groei is niet mogelijk zonder groeipijn’
“Zo’n batterij heb je niet van de ene op de andere dag gevuld”, vertelt Ten Horn. “We hebben ervoor gekozen de opbouw te verdelen in 2 blokken. In het eerste half jaar vullen we 1 peloton, plus delen van de batterijstaf. Binnen de afdeling hebben we personeel herverdeeld om dit eerste peloton te vullen.” Deze routiniers met een goedgevulde rugzak aan ervaring gaan de militairen die net van de opleiding komen ondersteunen.
Dat betekent kennisdeling aan de ene kant. “Maar die realiteit doet ook pijn”, erkent Ten Horn. Niet iedereen stond om die herverdeling te springen. “En dat begrijp ik! Maar… geen groei zonder groeipijn. Alleen door de mensen in de bediening te helpen, kunnen we de batterij goed opstarten en doorbouwen. Na het eerste half jaar starten we met het vullen van het andere peloton. In begin 2022 ronden de nieuwe stukscommandanten de opleiding voor de PzH af.”
2 binnen, 4 te gaan
Anderzijds is er het materieel. Van de 6 pantservoertuigen zijn er inmiddels 2 geleverd. “Deze zijn al bijna operationeel inzetbaar. Tot en met januari komen stapsgewijs de andere 4 PzH’s binnen. Al deze wapens hebben uiteraard hun basisonderhoud gehad en voldoen aan de operationele eisen, net als de PzH’s die we al hadden. Wel moeten we het Battlefield Management System nog inbouwen.”
Voor de NAVO naar Litouwen
In 2020 togen de artilleristen met PzH’s naar Litouwen voor de missie enhanced Forward Presence. “Deze uitzending was zeer waardevol”, vertelt Ten Horn. “Goed voor de trainingsdoelstellingen en ook om bewustzijn te creëren onder onze mensen om te acteren onder specifieke dreiging van nabijgelegen actoren. Zoals de dreiging van electronic warfare, wat van grote invloed is op ons optreden. Ik zou een toekomstige missie eFP met de PzH zeer toejuichen.”
Lucht voor andere eenheden
Voor wie de tel bijhoudt, is opgevallen dat het aantal pantserhouwitsers per batterij verschilt. Een ‘gevulde’ batterij zoals Alpha en Bravo beschikt over 9 PzH’s. (zie kader 41 Afdeling Artillerie). “Delta krijgt slechts 6 PzH’s. Het is een onvolwaardige batterij, dat klopt”, vertelt Ten Horn. “Toch is de oprichting een belangrijk signaal dat er iets in beweging komt, dat we groeien. Door de vergrote capaciteit ontstaat er ook lucht voor de andere batterijen. Met meer kwantiteit hebben we meer ruimte om de kwaliteit te vergroten.”
‘We kunnen niet meerdere brigades tegelijk steunen’
Gelijktrekken en groeien
Dat laat onverlet dat er wensen zijn voor meer groei: “De PzH-familie is nog niet compleet. We zouden het aantal PzH’s voor de Delta-batterij graag gelijktrekken met de andere batterijen.” En er is de ambitie een tweede afdeling op te richten. “We doen het nu zeker niet slecht: als afdeling kunnen we prima een rol vervullen bij het ondersteunen van een brigade. Maar we kunnen er maar 1 tegelijk bijstaan. We moeten telkens kiezen of de focus op de 13e of 43e brigade ligt.” Met een blik naar voren besluit hij dan ook: “Ik hoop daarom dat er in de toekomst de mensen en de middelen zijn om de vuurkracht verder aan te sterken.”
