Tekst KAP Jaap Wolting
Foto Nederlands Instituut voor Militaire Historie, KPL-1 Barend Westerveld
Moedig, onderscheidend optreden
Koning Willem-Alexander kent 16 regimenten en korpsen van de Koninklijke Landmacht een vaandelopschrift toe omdat zij zich in de strijd in Afghanistan hebben onderscheiden. Landmacht brengt maandelijks een eenheid voor het voetlicht om achtergrond te geven over het hoe en waarom van haar opschrift. Ditmaal: het Regiment Van Heutsz.
Waarom nu precies ‘Noord-Kandahar 2006 en Uruzgan 2006-2009’ op het vaandel?
Van 2002 tot 2010 maakten militairen van het Regiment Van Heutsz deel uit van de International Security Assistance Force, onder meer als onderdeel van de Nederlands-Australische Task Force Uruzgan (TFU). Het regiment leverde de Battle Group bijdragen op bataljons-, compagnies- en pelotonsniveau. In de periode augustus-november 2006 en november 2008-maart 2009 leidde het regiment zelfs de Battle Group.
Gevechtseenheden van Van Heutsz waren vaak betrokken bij vijandcontact tijdens geplande operaties of vanwege zelfmoordaanslagen, hinderlagen en aanslagen met IED’s. Het regiment leverde tevens gedurende de totale periode de doorgunners voor de transporthelikopters.
Onderscheidend door onder meer operatie Tura Ghar
Van Heutszers onderscheidden zich in 2006 in Noord-Kandahar bij de verdediging van de Forward Operating BaseMartello. Onderscheidend waren eveneens gevechtsacties in 2006 en 2007 in Uruzgan, operatie Tura Ghar in 2008–2009 en de bijdrage van de doorgunners voor nabijbeveiliging en dekkingsvuur.
Belang vaandel en standaard
Het vaandel is de ‘vlag’ van een eenheid, geschonken door de koning of koningin. Erop staat de gestileerde eerste letter of het monogram van de naam van die vorst. De opschriften op vaandels worden altijd door de vorst toegekend. Vroeger namen de troepen de vaandels mee als ze ten strijde trokken. Tegenwoordig staan ze symbool voor saamhorigheid en trouw van de eenheid aan de vorst. De wapenfeiten op het vaandel van het Regiment Van Heutsz zijn: ‘Krijgsverrichtingen Koninklijk Nederlands-Indisch Leger 1832-1950’ en ‘Korea 1950-1954’. Aan het vaandel zijn de Militaire Willems-Orde en de Atjeh-medaille bevestigd.
Bijdragen aan de strijd
Hieronder enkele illustraties van bijdragen aan de strijd in Afghanistan. De redactie heeft hiervoor geput uit gevechtsverslagen, rapportages en besluiten over koninklijke onderscheidingen. Onderstaande voorbeelden zijn slechts fragmenten en vertellen niet het complete verhaal. De gebruikte rangen komen overeen met de rangen die de Van Heutszers hadden toen ze op uitzending waren.
[…] De voertuigbemanning van een Mercedes Benz-softtop legde tijdens een patrouille nabij Siah Sang weloverwogen hun leven in de waagschaal toen hun eenheid in een hinderlaag reed. 35 vijandelijke strijders schoten met klein kaliber-wapens, mortieren en granaatwerpers vanuit verschillende posities op de ISAF-troepen. De MB reed bewust het open terrein in om een betere positie te verkrijgen en zodoende effectief vuur uit te kunnen brengen op de vijand. Door deze manoeuvre trok het voertuig vuur waardoor het uitgestegen deel van de patrouille – dat ongedekt in het open terrein lag – zich kon losmaken uit de hinderlaag en naar een Patria kon verplaatsen. Uiteindelijk werd de vijand gedwongen zich terug te trekken door de gezamenlijke inzet van het 3e peloton, de Quick Reaction Force, luchtsteun en mortieren. […]
[…] Vervolgens werd de Chinookbemanning opgedragen een opstandeling gevangen te nemen in een risicovol, niet verkend gebied waar mogelijk mijnen lagen en waarin ze doelwit konden zijn voor vijandelijk vuur. Na de landing nabij Tagaw sprongen de loadmaster en de doorgunner uit de kist en benaderden de gevangen te nemen tegenstander, waarbij de Van Heutszer op vijandelijke elementen lette en de omgeving beveiligde. Na een korte worsteling nam de loadmaster de opstandeling gevangen. […]
[…] Op 4 september 2006 nam de korporaal-vuurregelaar tijdens de gecoördineerde aanval van de Taliban op de Forward Operating Base Martello (ruim 100 vijandelijke strijders opererend vanuit de sterke punten in de omgeving) op eigen initiatief bewust een groot persoonlijk risico. Onder zwaar vijandelijk vuur verplaatste de Van Heutszer over open terrein op het door de Canadezen gebouwde kamp tussen Kandahar en Tarin Kowt. Zijn doel: het ophalen van een vuurregelcomputer, nodig om accuraat schietgegevens te kunnen ophalen. Door zijn doortastend handelen zorgde hij er met gevaar voor eigen leven voor dat zijn mortiergroep effectief vuur kon uitbrengen, een van de redenen waardoor de Nederlandse troepen in staat waren de grootschalige aanval af te slaan. […]
[…] Tijdens een reguliere patrouille in de buurt van Shingowlah stuitte het 2e peloton bij een toevallige ontmoeting op een groep vijandelijke strijders. Het voorste voertuig (een Mercedes Benz-softtop) had direct vuurcontact met tegenstanders op 30 meter. Nadat de voertuigcommandant was getroffen door klein kaliber-vuur stapte hij – nog steeds onder vuur – uit om zijn chauffeur te gidsen zodat deze de MB uit de gevarenzone kon rijden. Een ander groepslid stapte ook uit om zijn groepscommandant te voorzien van vuurdekking. […]
Hoogste offer
Sergeant Mark Weijdt sneuvelde in Uruzgan toen hij op een IED stapte. 9 militairen van het Regiment Van Heutsz hebben het Draaginsigne Gewonden ontvangen. Aan 6 militairen van het regiment is het Kruis van Verdienste verleend, aan een de NATO Meritorious Service Medal. Honderden regimentsleden hebben voor uiteenlopende acties in Afghanistan gevechtsinsignes ontvangen.
Historie Regiment Van Heutsz
Het regiment is opgericht in 1950 en zet de tradities voort van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger. De eenheid is genoemd naar luitenant-generaal J.B. van Heutsz. Deze militair was onder andere gouverneur-generaal van Nederlands-Indië. Hij vestigde het Nederlandse gezag tot in de uithoeken van de eilandengroep.
12 Infanteriebataljon Luchtmobiel is registratief ondergebracht bij het Regiment Van Heutsz. Dat geldt ook voor het Nederlands Detachement Verenigde Naties (NDVN), dat van 1950 tot 1954 deelnam aan de Korea-oorlog. Hoewel het NDVN als zodanig niet meer bestaat, leeft het niet alleen voort in het vaandelopschrift Korea 1950-1954, maar ook in de Koreavlag die op 17 februari 1953 aan het NDVN werd uitgereikt en tijdens ceremonies met een aparte vlaggenwacht wordt gevoerd.
In 1955 werden de compagnieën die binnen de Koninklijke Landmacht waren belast met de bewaking van militaire objecten ook onder ‘Van Heutsz’ gebracht. Daarnaast hebben in de loop der jaren 45 en 48 Painfbat deel uitgemaakt van het regiment.
