06

Dit artikel hoort bij: Landmacht 08

Mijn Uitrusting: de 120 mm mortierist

Tekst KAP Jaap Wolting
Foto René Verleg

Iedereen heeft zijn eigen uitrusting. Enig idee wat collega’s met zich meezeulen? Welke ‘gereedschappen’ voor hen onmisbaar zijn? Maandelijks vertelt een landmachter over de essentiële benodigdheden waarmee hij zijn opdrachten uitvoert. Ditmaal korporaal Kevin Jansen, werkzaam met de zwaarste mortier van de landmacht.

De uitwerking van een enkel schot is zo imposant dat alleen al de aanwezigheid van de 120 mm Rayé, Tracté (getrokken schietbuis, gesleept affuit, red.) bijna iedere vijand angst inboezemt. Voor de troepen in het voorterrein is het dus een lekker idee om te weten dat ze kunnen rekenen op deze zware wapens die achter een MB het terrein in worden getrokken. Het 600 kilo wegende stuk van Franse makelij heeft een bereik van meer dan 8 kilometer. De schietbuis is voorzien van trekken en velden om de bommen de voor de stabilisatie nodige rotatie te geven.

Collimator

Oerdegelijk, betrouwbaar en liefkozend ‘Colli’ genoemd. Essentieel, separaat lichtvizier om de richtkijker op de juiste stand op het mortierstuk te draaien. Indien de collimator juist gemerkt is, komen de cijfers exact overeen met de cijfers op de richtkijker. De mortierist vervoert het lichtvizier in een robuuste kunststof koker.

GP2-richtkijker

De benaming zelf zegt al genoeg over de functie van deze onmisbare tool. Volledige naam: Double Plate Goniometer. De richter klikt de kijker op het mortierstuk en stelt hiermee richting en elevatie af, zodat de bommen precies op doel vallen. De waarnemers geven in de vuuraanvraag aan wat voor uitwerking zij op het doel willen hebben. Op basis daarvan kiezen de mortieristen dan voor een bepaald type granaat.

Stucoplankje

Een simpel stuk plastic boordevol waardevolle data over de missie. Wat er onder meer op staat? Welke lading de stukken gebruiken, wat de richting is, welke stukken het doel bevuren en welke elevatie is ingesteld. Altijd ingevuld met potlood zodat het stucoplankje meermalig te gebruiken is.

Tempeertoestel

Met deze elektronische tool stel je de juiste tempering in op een nabijheidsbuis. Als de gewenste instellingen zijn ingevoerd, wordt de sleutel over de buis geplaatst, en wordt na een druk op de gele knop de juiste info op het besturingssysteem geladen. Zo bepaal je dus bijvoorbeeld vóór een brisantgranaat eruit gaat op welke hoogte die bom gaat klappen.

Northing Finding Model

Deze tool vertelt je waar het werkelijke noorden is en in hoeverre het mortierstuk daarvan afwijkt. Of om de woorden van een mortierist te gebruiken: in welke richting de ziel-as van de loop kijkt. De NFM heeft precies 2 keer 90 seconden om die data te genereren (draait 2 keer anderhalve minuut om z’n exacte positie te bepalen) en is tot op 2,6 mills speling nauwkeurig.

Ski’s

Ja, je leest het goed, ski’s. Gaan de 120 mm’s mee de sneeuw in, omdat de batterij bijvoorbeeld is aangeklikt bij mariniers in Scandinavië, dan zijn de lange latten onmisbaar. Door gebruik te maken van de robuuste witte bakken, krijgen de mortieristen hun stuk precies waar ze hem hebben willen zonder weg te zakken in een pak sneeuw.

Korporaal Kevin Jansen

Mortierist 120 mm

C-batterij, 41 Afdeling Artillerie, VustCo, OOCL

“Ik zat vroeger bij 44 Pantserinfanteriebataljon maar de 120 mm mortieren vond ik altijd al geweldig. De eerste keer dat ik in de buurt van een stuk stond toen er daadwerkelijk een bom het voorterrein in ging zal ik nooit meer vergeten. Een enorme klap en een sensationeel gevoel.

Tijdens een fire mission zit ik vaak achter het stuur van de MB. Ik heb dan contact met zowel het vuurleidingscentrum als de waarnemer. De gegevens over richting en elevatie moeten precies overeenkomen dus het is dan zaak superscherp te zijn. En allemaal in het Engels hè.

Al is de aanvangssnelheid van een granaat enorm hoog, je bent toch vaak in staat om met het blote oog z’n baan een stuk te volgen. Echt gaaf om te zien. Wat ik het mooiste vind aan het werken bij deze batterij? Ervaren hoe het is om allemaal perfect op elkaar ingespeeld te zijn. Waarnemer, richter, stukscommandant, vuurleidingscentrum, iedereen speelt zijn rol om er samen voor te zorgen dat je met je stukken het maximale effect bereikt.”