02

Dit artikel hoort bij: Landmacht 01

Gecontroleerd afzien

Tekst RITM Arthur van Beveren
Foto KPL Gregory Fréni

VTL maakt militair mentaal sterker

Menig Nederlandse skiër reist voor een weekend op de latten af naar het Duitse Winterberg. Ook voor de Charly-compagnie van 13 Infanteriebataljon Luchtmobiel liggen de dichtstbijzijnde serieuze hoogtemeters in het Sauerland. De para’s ondergaan hier een training in het kader van Vormen Trainen Luchtmobiel (VTL). Het doel: je team leren kennen en de mentale weerbaarheid vergroten onder verzwaarde omstandigheden.

10 groepen van de compagnie doen 4 dagen achter elkaar meerdere intensieve oefeningen waaronder een wateroversteek.

“Lekker man! Bijna! Bijna boven!” Een soldaat wordt meegesleurd door 2 maten tijdens de laatste 300 meter bergop. Even ervoor is de boomstam die ze binnen 8 minuten 2 kilometer moesten meesjouwen door 2 anderen van de groep binnengebracht. Ze zijn doorweekt van het zweet en zitten onder de modder. Tijd om uit te hijgen is er niet. Meteen mogen ze verder naar een voormalige steengroeve waar een nieuwe serie opdrachten wacht.

VTL bestaat uit 3 fases. In fase 2 trainen de mannen onder verzwaarde omstandigheden zoals grote hoogteverschillen.

Vechten of vluchten

Een voor een moeten ze met een CBRN-masker op hun wapen demonteren en in elkaar zetten terwijl de luchttoevoer opeens wordt afgeknepen. De een raakt in paniek, de ander werkt stoïcijns door. Dan gaat het met bitje in en handschoenen aan een donkere tunnel in. De uitgang werpt een flauw strijklicht langs de rotswanden. Geblaf, lichten die aanschieten en een agressieve vent middenin de gang. Vechten of vluchten? Het zijn allemaal stresssituaties waarbij de individuele veerkracht op de proef wordt gesteld.

Een simpele handeling als het uit elkaar halen van het wapen is ingewikkelder als de luchttoevoer tijdelijk wordt afgesloten.

Team prioriteit

“Links, 2, 3, 4!” Over een landweggetje met beboste heuvels in de achtergrond verschijnt een nieuwe groep. Het vele gewicht dat telkens mee moet, begint zijn tol te eisen. Na 2 dagen lopen de mannen deze geforceerde mars van 8 kilometer minder soepel. De zware fysieke prikkels moeten ertoe leiden dat de individuele militair zichzelf mentaal tegen komt. En daar moet de groep ook iets mee. Tijden halen is deze dagen niet de prioriteit. Het gaat om het leren kennen van groepsgenoten. Want als je die kent heb je volgens soldaat-1 Issam iets voor ze over.

De steile wanden van een verlaten steengroeve in het Sauerland zijn perfect voor de verzwaarde omstandigheden waarin de militairen in VTL fase 2 moeten werken.

Triggermomenten

“Zo’n week werkt écht voor de groep”, vertelt de jonge groepscommandant die zijn geblesseerde korporaal vervangt. “Wij hebben een vrij nieuwe samenstelling, dus je komt elkaars zwakke en sterke punten sneller tegen. Triggermomenten zijn het leukst, en ook hoe je daar op in moet spelen.” De dagen zijn pittig, maar ’s nachts ligt de hele compagnie in een verwarmde zaal met douches van de lokale schutterij. Dat is met opzet, zodat er ruimte en energie is voor evaluaties. “Daardoor gaat de volgende opdracht beter. Dat zie je nu al. De tweede dag haalden we meer tijden, waren we gefocust op het doel en toonden mensen meer initiatief.”

Kader, Vormen Training Luchtmobiel

“Ik denk dat je met VTL mensen bewust maakt van waarmee ze bezig zijn”. Aan het woord is sergeant-majoor Arjen Teuben, stafonderofficier Operatiën & Opleiding bij de sectie 3 van 13 Infbat die de VTL-methodiek introduceert binnen zijn eenheid. “Concrete doelen en evaluaties zijn belangrijk. En dan niet de inhoudelijke, over wat er goed of fout ging in de opdracht, maar hoe ik als commandant mijn personeel heb ingezet. Ken ik de sterke en zwakke punten van het team? Je maakt bijvoorbeeld bespreekbaar of het de groep is opgevallen dat iemand hoogtevrees heeft en hoe hij daarmee omging.”
In een teamscan die de militairen invullen komt naar voren in hoeverre hun idee van inzetbaarheid overeen komt met de doelen van brigade. VTL is niet tactisch of technisch maar gaat erom persoonseigenschappen en het team sterker te maken. “We roepen soms dat je zo sterk bent als de zwakste schakel. Maar wat betekent dat eigenlijk?”, vervolgt Teuben. “Die militair moet dan niet 200 meter áchter de groep lopen maar ín de groep. Daarvan maak je mensen bewust. Vaak hebben ze het nog niet zo gezien.”

Waar liggen sterke en zwakke punten van de groepsleden? Voor de groepsleiders liggen daar leerpunten, zodat ze weten hoe ze hun team het effectiefst kunnen inzetten.

Data

De groep staart aan het eind van de dag geconcentreerd naar een laptop met grafieken en cijfers. De hartslaggrafiek schiet even omhoog. “Daar namen we de shortcut de berg op”, lachen ze. De groep van Issam klom, marste en sliep met speciale meetapparatuur van de afdeling Trainingsgeneeskunde Trainingsfysiologie (TGTF) op de borst om inzicht te krijgen in hartslag, calorieverbruik en slaap. Want wat je voelt tijdens een speedmars hoeft niet te corresponderen met de feiten. “Als je je slecht voelt maar bij jezelf ziet dat je hartslag prima is en snel herstelt, weet je na een zware dag: morgen kan ik het gewoon weer”, concludeert Issam.

Soldaat-1 Issam (met grijs shirt) kijkt met zijn groepsgenoten naar de resultaten van meetapparatuur die zij op de man meedroegen. Arno Heg (rechts) doet voor de brigade onderzoek naar de VTL-methode.
De avond ervoor krijgen de jongens meetapparatuur om die de slaap monitort en allerlei fysiologische informatie kan verwerken.