Eenheid van opvatting, eenheid van uitvoering
Een man met handschoenen aan in de zomer of een reiziger op Schiphol die enkel aandacht heeft voor de beveiliging. Een detail dat aan veel mensen voorbij gaat, maar waar het juist om draait bij predictive profiling: normafwijkend gedrag herkennen. Iets waar steeds meer aandacht voor is bij de Koninklijke Marechaussee. Zo is predictive profiling nu stevig verankerd in de initiële opleiding en is het streven dat straks elke eenheid een eigen expert in huis heeft.
Sinds eind vorig jaar is een nieuw opleidingsplan omtrent dit onderwerp van kracht op het OTCKMar, waardoor elke operator straks op dezelfde manier is opgeleid.
Niveau 1, 2 en 3
Er zijn nu 3 niveaus van predictive profiling te onderscheiden. Alle nieuwe KMar-collega’s worden voortaan opgeleid op predictive profiling niveau 1 (pp1). Na een aantal lessen tijdens de initiële opleiding en een e-learningmodule krijgen zij hun certificaat. “Zo begint iedereen startbekwaam bij een brigade”, zegt majoor Bruce Rinsampessy, die het plan schreef voor het OTCKMar. “Op de brigade worden de pp1’ers vervolgens vakbekwaam gemaakt dankzij de praktijk.”
‘Wat is nu eigenlijk de norm op basis van ervaring en intelligence en wat wijkt hier van af?’
Hier is ook een rol weggelegd voor een pp2’er, oftewel een collega die predictive profiling niveau 2 is opgeleid. Deze leidinggevende coacht de pp1’er. “Wat is nu eigenlijk de norm op basis van ervaring en intelligence en wat wijkt hier van af? Hier heeft de pp2’er kennis van”, legt Rinsampessy uit. “Iemand op pp1-niveau ziet stress, erkent dit als normafwijkend gedrag, maar op bijvoorbeeld een luchthaven is stress heel normaal. En een grensbewaker op pp1-niveau slaat misschien niet direct aan bij een auto waar 1 persoon in zit. Terwijl de pp2’er weet: dit kan een verkenner zijn.”
Ook zijn er straks KMar-collega’s op predictive profiling niveau 3 opgeleid. “Dit zijn de experts”, zegt Rinsampessy. “Pp3 is een opleiding op hbo-niveau, die we samen met het hoger onderwijs hebben opgezet. Pp3’ers geven de brigadecommandanten advies. Met behulp van intelligence brengen zij risico’s in kaart en analyseren dreigingen.” Zij ‘voorspellen’ zo het normafwijkende gedrag. “Idealiter zou straks elke eenheid een pp3’er in dienst hebben.”
Zelfde aanpak
Daarnaast moet elk domein van de KMar in de toekomst dezelfde werkwijze hanteren op het gebied van predictive profiling. “Binnen het domein bewaken en beveiligen, en in het bijzonder bij de HRB, Den Haag Beveiliging en de BSB is predictive profiling al regulier gedachtengoed”, zegt Marco Oosterveld, coördinator landelijke vakgroep predictive profiling. Hij maakt net als majoor Rinsampessy deel uit van het 5-koppige kernteam Behavior Detection, dat de komende 5 jaar onder andere een KMar-brede aanpak predictive profiling ontwikkelt.
“Collega’s van bewaken en beveiligen zijn als het ware ‘de voorlopers’”, vervolgt Oosterveld. “Zij hebben een eigen, succesvolle aanpak die ook is gebruikt bij het maken van het nieuwe opleidingsplan. Met name bij de domeinen grenspolitietaak en de internationale en militaire politietaken ligt nu de uitdaging.”
‘Collega’s van bewaken en beveiligen zijn als het ware ‘de voorlopers’’
KMar-breed
Waarom het gedachtengoed predictive profiling KMar-breed moet worden uitgerold? Oosterveld legt uit: “Iemand die iets strafbaars doet, doorloopt verschillende fases, vanaf de voorbereiding tot aan het incident. Bij elke fase hoort ander gedrag. Als je dat gedrag herkent en kan duiden, kun je incidenten voorkomen. Gebruikt elke brigade dezelfde methode met betrekking tot de verschillende fases in de criminele en terroristische planningscyclus dan is de kans groter dat een crimineel of terrorist gestopt wordt voordat er daadwerkelijk een incident plaatsvindt.”
Oosterveld noemt als voorbeeld een terrorist vertrekkend van Schiphol met als doel een vliegtuig op te blazen. “Op Schiphol Plaza loopt hij eerst langs de bewapende beveiliging, wellicht passeert hij collega’s van teams in burger. Daarna gaat hij door de paspoortcontrole en in het vliegtuig komt hij misschien nog in aanraking met een air marshall. Dit zijn collega’s van verschillende brigades. Als zij dezelfde methodiek hanteren, weten zij allemaal in welke fase een verdacht persoon zich bevindt. De kans op een vroegtijdige interventie stijgt daarmee.”
Aan het begin
Zowel Rinsampessy als Oosterveld benadrukken dat hun project om predictive profiling breed binnen de KMar weg te zetten, ‘nog in de kinderschoenen’ staat, maar dat er nu een stevige basis is gelegd.
Nieuwe collega’s worden sinds eind vorig jaar predictive profiling niveau 1 opgeleid. Iedere al werkzame collega doet er volgens de 2 experts verstandig aan de e-learning ook te doen. Dit kan via intranet. Voor niveau 2 zijn de cursussen medio vorig jaar gestart. Mei dit jaar starten de eerste 32 KMar-collega’s aan de opleiding op niveau 3.
‘Gebruikt elke brigade dezelfde methode dan is de kans groter dat een crimineel of terrorist gestopt wordt’
