06

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 22

Grote natuurbrand? Bel Defensie!

Tekst ritmeester Arthur van Beveren
Foto sergeant Gregory Fréni

Defensie ondersteunt hulpdiensten Drenthe bij grote oefening

Scroll voor de foto reportage

Met beperkte aantallen materieel een grootschalige bos- en heidebrand blussen is geen pretje. De brandweer in het dunbevolkte Drenthe doet bij omvangrijke calamiteiten sinds kort een beroep op Defensie. Tijdens ALERT 2019 op oefenterrein De Haar bij Assen lieten beide partijen zien hoe die samenwerking gestalte krijgt. 

“De regen moet je maar even wegdenken”, lacht brandweercommandant en hoofd incidentbestrijding Veiligheidsregio Drenthe Gert-Jan Stuivenberg. Druppels rollen van zijn hoofd. “Onze hulpdiensten zijn bij onder meer natuurbranden altijd snel ter plaatse. En de brandweer heeft veel materieel en personeel. Maar bij een grootschalige of langdurige inzet ontstaan soms capaciteitsproblemen. Dan is Defensie een buitengewone aanvulling.”

Zware geniemiddelen

De Defensie Natuurbrandbestrijding Ondersteuningsmodule (DNOM) levert die aanvulling. “Wij hebben zware geniemiddelen om de brandweer te helpen dichtbij een brandhaard te komen of om brandgangen te maken en het vuur tegen te houden”, vertelt plaatsvervangend commandant 43 Gemechaniseerde Brigade kolonel Paul van der Touw. “We verzorgen daarnaast randvoorwaarden zoals brandstof- en takelwagens en een mobiele veldkeuken voor langdurige inzet. Los van DNOM is het slaan van waterputten voor bluswater nog een mogelijkheid.”

Bekijk hieronder de fotoreportage van ALERT 2019

Blushelikopters kunnen op moeilijk begaanbare plekken komen. Maar hun inzet wordt beperkt door een maximum aantal vlieguren en brandstofcapaciteit. Soms is het efficiënter om vanaf de grond het vuur te lijf te gaan. De bedrijfsbrandweer van Defensie kan die extra capaciteit leveren. Met standplaats het Artillerie Schietkamp ’t Harde is deze eenheid gespecialiseerd in het blussen van natuurbranden. Bovendien heeft een van de wagens een extra grote watercapaciteit van 11.000 liter.

De brandweer gaat in de flankaanval en creëert een natte stoplijn door een 5 meter brede bosstrook nat te spuiten. Samen met de weg vormt deze een buffer die het vuur moet tegenhouden. Achter deze lijn brandt het vuur gecontroleerd. De keuze om een gebied op te geven wordt afgewogen tegen het risico van een nog grotere brand. Brandweerwagens blijven heen en weer rijden om de begroeiing nat te houden. De 4-wielaangedreven wagens hebben een capaciteit van 4.000 liter.

Natuurbranden zijn vaak moeilijk te bereiken. Met een wegenmatsysteem kan Defensie onverhard terrein toegankelijk maken voor bluswagens. De bijna 10.000 kilo wegende mat wordt uitgerold vanaf een 4-assige terreinvrachtwagen en kan voertuigen tot een gewicht van 65.000 kilo dragen.

Deze wiellaadschop, beter bekend als shovel, dekt met grote hoeveelheden grond brandhaarden af. Hij kan bij afwezigheid van de genietank brandgangen graven en vegetatie verwijderen zodat vuur niet overspringt. Ook het uitrijden van smeulende resten is een taak. 1 exemplaar staat altijd op 2 uur 'notice to move' om hulpdiensten te ondersteunen. De brandweereenheid in Drenthe heeft zo’n voertuig niet.

Soms is het creëren van brandgangen de enige manier om vuur geen ruimte te geven verder uit te breiden. Stukken bos moeten dan verdwijnen om ander bos te redden. De 7.000 kilo zware shovel duwt kleine bomen met gemak om.

Ambulancediensten hebben, uitzonderingen daargelaten, geen terreinvoertuigen. Voor gewondenafvoer in natuurgebieden zijn ziekenauto’s van Defensie perfect. Omdat het hier om een nationale operatie gaat, verrichten veel reservisten het militaire werk. In dit geval ondersteunen Reservisten Specifieke Deskundigheid van 400 Geneeskundig Bataljon de Algemeen Militair Verpleegkundige van 43 Gemechaniseerde Brigade.