01

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 20

'Omgekomen jongens thuis brengen'

Tekst ritmeester Arthur van Beveren

Foto sergeant Aaron Zwaal
 | Video: sergeant-majoor Ruud Mol

Gecrashte Britse bommenwerper geborgen

Een Britse Short Stirling bommenwerper stort in 1942 neer in het Limburgse Echt, vlakbij de abdij Lilbosch. 6 van de 8 bemanningsleden overleven de crash niet. Dankzij overlevende pilot officer Philip Freberg weten we ongeveer wat er gebeurd is. Bijna 77 jaar later leidt Defensie de berging van zijn toestel.

In een put in de Limburgse akker zijn de resten van de bommenwerper gemarkeerd met 4 stokken, voor elke motor 1. Laagje voor laagje schraapt een graafmachine de grond weg. Voorzichtig, om zowel vliegtuigonderdelen als stoffelijke resten niet te beschadigen. Waterpompen draaien de hele dag, maar de hoge grondwaterstand blijft een probleem. Te diep steken en het water komt omhoog en overstroomt de hele put.

Crash

Op 10 september 1942 stijgt de Short Stirling W7630 MG-M op van de vliegbasis in Oakington bij Cambridge voor een aanval op Düsseldorf. Onder leiding van flight lieutenant Leslie Barr zal het vliegtuig als pathfinder het doel in de Duitse stad markeren voor de overige Britse bommenwerpers. Vlak voor de actie worden ze 2 keer geraakt door Duits luchtafweergeschut. Het is niet zeker of de bommenlast van 6 1000-ponders is afgeworpen. Barr navigeert het vliegtuig richting Engeland, maar boven Limburg wordt het gehavende toestel door een Duitse nachtjager aangeschoten. Het stort recht naar beneden.

Een groot deel van het vliegtuig is door de Duitsers in de oorlog geborgen. Wat rest zijn de 4 in elkaar gedrukte motoren, duizenden stukjes aluminium, elektriciteitsdraad en staal.

Slachtoffers

De piloot en zijn bommenrichter worden dood bij het wrak gevonden. 4 anderen staan als vermist te boek. Van 2 bemanningsleden is bekend dat ze het vliegtuig per parachute hebben verlaten. 1 wordt gevangen genomen. Navigator Philip Freberg weet te ontsnappen en kan bij terugkomst in Groot-Brittannië zijn verhaal over die avond vertellen. Het is een van de redenen dat dit vliegtuig in het kader van het nationaal programma berging vliegtuigwrakken als eerste naar boven wordt gehaald. De kans dat er nog stoffelijke resten in het vliegtuig liggen, is namelijk aanwezig.

Aarde gaat door de zeef, grotere stukken worden afgespoten in een speciale bak. De serienummers op de onderdelen kunnen het vliegtuig definitief identificeren.

Samenwerken om onzekerheid nabestaanden weg te nemen

De bergingsdienst van de luchtmacht, onder leiding van majoor Bart Aalberts, helpt de gemeente Echt-Susteren met de opgraving. Een civiel bedrijf, gespecialiseerd in het opgraven van vliegtuigwrakken, zorgt voor randvoorwaarden als materieel, beveiliging en onderdak ter plaatse. De EOD is gespitst op munitie en wapentuig. De zware vliegtuigbommen kunnen nog steeds aanwezig zijn. Stoffelijke resten zijn het domein van de Bergings- en Identificatiedienst van de Koninklijke Landmacht.

Het vliegtuig heeft zich met een enorme klap in de grond geboord en verpulverd. Bij de zoektocht zijn geen nieuwe stoffelijke resten gevonden. Maakt dat de zoektocht overbodig? Absoluut niet, want iedere omgekomen militair verdient een eigen graf en dat uitgangspunt is alleen al voldoende reden om op zoek te gaan naar de bemanning van de Stirling.