Achter de wacht

Luitenant-generaal Bestkazerne

Nederland telt 50 actieve kazernes. Vroeger waren dat er nog veel meer. Achter elke kazernenaam schuilt een verhaal. Van bijzondere architectuur, een historische gebeurtenis tot een heldhaftig militair. In de rubriek ‘achter de wacht’ gaat de Defensiekrant op zoek naar die verhalen. Deze keer de Luitenant-generaal Bestkazerne bij Vredepeel.

De Amsterdamse Petrus Wilhelmus Best meldt zich op 16-jarige leeftijd aan bij de Cadettenschool in Alkmaar. Daar worden jongens klaargestoomd voor de Koninklijke Militaire Academie. Die rondt hij in 1902 af als artillerieofficier. Hij stijgt in de rangen en bekleedt functies bij de artillerie en Generale Staf, totdat hij eind 1933 als kolonel wordt benoemd tot commandant van de - dan nog separate - Luchtvaartafdeling. Hoewel hij geen ervaring met het luchtwapen heeft, probeert hij snel de treurige toestand van het instituut te verbeteren. Veel gehoor krijgt hij niet bij de bezuinigende defensieminister Deckers.

Visionair

Volgens Best vliegen we op dat moment ‘op oud roest’. Toch weer hij in de volgende jaren wat succesjes te boeken. Zoals een bescheiden modernisering van de luchtvloot. Met een lezing voor de Vereeniging ter beoefening van de Krijgswetenschap in Den Haag in maart 1937, trekt hij de aandacht van media en politiek. Hij voorspelt dat Nederland en België in een toekomstig internationaal conflict, vanwege hun ligging, van groot strategisch belang zijn in een luchtoorlog. De vijand zal zonder oorlogsverklaring met gemotoriseerde troepen het land binnentrekken, terwijl vliegvelden vanuit de lucht worden aangevallen. Hij pleit daarom voor een overkoepelend orgaan voor de luchtverdediging, decentralisatie van de luchtmacht en het inzetten van grondtroepen ter verdediging van vliegvelden.

Onder een pet

Het duurt even maar in 1938 wordt zijn advies in de praktijk gebracht. Best zelf komt als generaal-majoor aan het hoofd van het Commando Luchtverdediging, waarin het versnipperde luchtverdedigingsapparaat samen gaat. Onder de nieuwe organisatie vallen zowel de vliegtuigen van de Luchtvaartbrigade als de Brigade Luchtdoelartillerie, een regiment Genietroepen dat voor zoeklichten zorgt, het Vrijwillig Landstormkorps Luchtwachtdienst en de Luchtverdedigingskringen. Die laatste zijn gebieden rond Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht waar de meeste luchtverdedigingsmiddelen ingezet worden.

Effect

In die 2 jaar tot de oorlog krijgt hij het nodige voor elkaar en zijn eerdere voorspelling komt uit. Op 10 mei 1940 landen Duitse luchtlandingstroepen en parachutisten rond Den Haag. Door de vooruitziende blik van Best staan er meerdere luchtafweerbatterijen die de Duitsers forse schade toebrengen, waardoor het aanvalsplan op de Hofstad grotendeels mislukt. Daardoor kunnen koninklijke familie en regering naar Groot-Brittannië vluchten. Na de capitulatie weigert hij een Duitse verklaring te tekenen waarin hij moet beloven zich niet te zullen verzetten tegen het Derde Rijk. Daaropvolgend komt hij in krijgsgevangenschap, waar hij ernstig ziek wordt. Onder protest tekent hij alsnog de verklaring en mag terug naar Nederland.

Eerbetoon

Best sterft in 1960, na een lang militair leven, maar niet met de erkenning waarop hij hoopte. 6 jaar daarvoor legt de Luchtmacht bij Vredepeel een start- en parallelbaan aan, die dient als reserve vliegbasis. Vanaf 1993 zijn HAWK- en Patriot-luchtdoelraketten van de Luchtmacht als Groep Geleide Wapens op de basis gestationeerd. In 2007 komt daar het Commando Luchtdoelartillerie van de Landmacht bij. 2 jaar later, in weer een grote bezuinigingsronde, begint het samenvoegen van de 2 tot een landmachteenheid, het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando. In 2012 is de samensmelting compleet en wordt de luchtmachtbasis een landmachtkazerne. Als verlate geste wordt die vernoemd naar luitenant-generaal Best. Er lijkt geen betere naam mogelijk dan die van de man die aan de basis stond van de luchtverdediging vanaf de grond.