Tekst ritmeester Arthur van Beveren
Foto sergeant Jan Dijkstra

Defensieheli’s ontwijken radars in Noord-Engeland

Vliegers van het Defensie Helikopter Commando (DHC) haalden tijdens de oefening TAC UK de afgelopen 2 weken manoeuvres uit, die menig maag doen omdraaien. Dat deden ze om de radarsystemen op de Engelse luchtmachtbasis Spadeadam Range te ontwijken.

Voor helikopters is een radar met gekoppeld wapensysteem levensgevaarlijk. De enige optie is laagvliegen en met veel bewegingen het radarsysteem voor de gek houden. Dat levert dus geen rustige vluchtjes op. 

Apaches landen na een eerste verkenningsvlucht op Carlisle Airport waar een detachement van 210 mannen en vrouwen een basis heeft ingericht. Het DHC was met 3 Apaches, 3 Chinooks en 2 Cougars naar Engeland afgereisd om zowel ervaren als beginnende vliegers te trainen in het vliegen onder radardreiging.
Een Chinook wordt bijgetankt voor een vlucht richting de Spadeadam Range. Hoewel het tanken een simpele handeling lijkt, gaat er een heel proces van controle aan vooraf. Elke dag nemen de mannen van Petrol Oil Lubricants (POL) monsters van de geleverde ‘peut’. Zit er geen condenswater in en klopt de samenstelling? Verontreinigde brandstof kan een helikoptermotor zwaar beschadigen.
Twee Chinooks en een Cougar verkennen het 3000 hectaren grote oefengebied, waar het vrij vliegen is. Het heuvelachtige landschap en het aanbod aan echte radarsystemen om tegen te trainen bieden veel trainingsmogelijkheden die er in Nederland niet zijn.
Het mobiele Sovjetradarsysteem SA-8 brengt zich in stelling. Duitsland doneerde vlak na de val van de Muur enkele van deze systemen die in het bezit waren van het Oost-Duitse leger. Het zijn apparaten die onze vliegers in missiegebieden kunnen tegenkomen.
“Break right!” Een Chinook draait scherp naar rechts op zoek naar een bomenrij om achter te verdwijnen. Doel van de training is het oefenen van procedures om radars te ontwijken. Door tussen heuvels of op boomtophoogte te verdwijnen ‘ziet’ een radar het vliegtuig niet meer.
Op hoge snelheid laag vliegen langs boomtoppen en met collega’s in de buurt vergt opperste concentratie en duidelijke communicatie. De grond is soms maar 5 meter verwijderd.
Een Apache hult zich laag bij de grond in opwaaiend gras. Apaches zijn er vooral om de andere heli’s te beschermen tegen vijanden op de grond. Maar ook deze gevechtshelikopters zijn niet immuun voor radarsystemen en luchtafweerraketten en moeten de laagte opzoeken.
Wegwezen is meestal de beste optie want helikopters zijn meestal kansloos tegen radargeleide raketten. Daarom wordt er vooral in de voorbereiding van een operatie goed gekeken naar de locatie van deze systemen. Liever ontwijken onze vliegers deze dreiging en zoeken ze naar alternatieve routes.
Een Cougar van 300 Squadron beweegt zich tussen de bomen op het oefenterrein. Naast vliegen tegen radardreiging bekwamen de boordschutters zich in vuurondersteuning en wordt het fastropen geoefend.