Tekst ritmeester Jessica Bode
Foto sergeant-majoor Hille Hillinga
Wat doet een 3D-ontwerper bij Defensie?
Het is geen alledaagse baan en zeker geen typisch defensiewerk. Toch is een 3D-ontwerper bij het ministerie erg belangrijk voor de krijgsmacht. Met zijn soms levensechte animaties weet oud-luchtmobieler en ontwerper Jorn Koekoek ingewikkelde processen eenvoudig in beeld te brengen. De Defensiekrant neemt deze bijzondere burgerbaan onder de loep.
Nieuwe voertuigen, betere munitie, vernieuwde werkwijzen, ingewikkelde processen. Het zijn termen die bij Defensie regelmatig vallen, maar die soms ook lastig uit te leggen zijn. Een 3D-animatie kan daarbij helpen. Maar ook om dingen te laten zien die er nog niet zijn. Toen duidelijk werd dat Defensie het pantservoertuig Boxer zou krijgen, was er nog geen beeldmateriaal van beschikbaar. Ontwerper Jorn vroeg de bouwtekeningen op om daar een realistisch voorbeeld van te maken.
“In een paar minuten kun je dingen scherper neerzetten dan in een film van een uur”, benadrukt Jorn. “Reserve-majoor Roy de Ruiter heeft de Militaire Willems-Orde ontvangen voor dappere optredens als Apache-piloot in Afghanistan. In 3 animaties van een paar minuten laat ik zien hoe die acties eruit hebben gezien.”
Benieuwd wat je met animatie allemaal kunt? Bekijk hieronder de compilatie:
Modeling
Alle animaties die Jorn maakt, ontwikkelt hij vanaf scratch. In een productie van een minuut of 3 zit zeker 3 weken fulltime werk. “Je moet het zien als een blok klei dat ik met de hand modelleer tot bijvoorbeeld een voertuig of wapen. Maar dan op mijn computerscherm met een muis. Dat noem je modeling. Daar gaat een periode van onderzoek aan vooraf, want je moet je wel goed inlezen om iets te kunnen maken. Bij Roy de Ruiter heb ik zelfs op het zand op de helikopter gelet.”
Nadat iets gemodelleerd is wordt textuur, belichting en schaduw aangebracht voor extra detail. Ook worden bewegingen toegevoegd. Denk bij een Apache aan de rotor, wielen en ramen, maar ook aan de bomen in de omgeving. “We krijgen binnenkort nieuwe apparatuur waarmee de kwaliteit van de producties fotorealistisch wordt. Dan kun je bijna geen onderscheid meer maken tussen animatie en fotografie of video. Wist je bijvoorbeeld dat de meeste autoreclames animaties zijn?”
Vreemde eend
De stoere Jorn is als ontwerper wel een beetje een vreemde eend in de bijt. Met z’n brede schouders en getatoeëerde armen is hij het prototype militair, maar niet bepaald een computernerd. Zoals hij zelf omschrijft: “Mensen denken al snel dat je een oppernerd bent als je verstand hebt van IT en computers, maar dat is niet altijd het geval. Ik houd ook veel van (extreme) sporten. Gelukkig gaan veel projecten waar ik voor Defensie aan werk, over stoere onderwerpen.”
Ook zijn loopbaan is niet vanzelfsprekend te noemen. Jorn werkt inmiddels 4 jaar bij het Mediacentrum Defensie, maar begon als 20-jarige militair bij 11 Luchtmobiele Brigade. “Als kind was ik al op zoek naar actie en avontuur. Ik wilde piloot worden of parachutist, maar blessures zaten dat in de weg. Ik zat een tijdje bij 120 Mortiercompagnie en ik was MAG-schutter, maar uiteindelijk heb ik de actieve dienst na 5 jaar verlaten. Toen ben ik een 3D-animatieopleiding gaan volgen.”
Werken voor Defensie bleef kriebelen en een stage bij de krijgsmacht volgde. Het militaire pak wisselde hij in voor een computer. “Ik kan dan zelf wel geen militaire dingen meer doen, maar ik mag het wel laten zien.”
