Tekst André Twigt
Foto John van Helvert
Javier Guzman heeft zijn hart op de tong tijdens oudejaarsconference
Wie denkt Javier Guzman dat hij is? Zomaar in de drukke decembermaand ruim 7 keer belangeloos optreden voor militairen (en veteranen) in Nederland en in de missiegebieden. Hij is toch zeker Sinterklaas niet?
Javier is geen goedheiligman en ook geen Zwarte Piet, figuren die hem tijdens zijn oudejaarsconference nogal hoog zitten. Over wie hij dan wel is laat de rasperformer geen misverstanden bestaan. Hij heeft zijn hart op de tong, zegt alles recht voor z’n raap, onverbloemd, glashelder… Hij houdt van Nederland en heeft een groot zwak voor militairen en veteranen.
Want dat zijn de mensen, zoals hij zegt, op wie je tomeloos een beroep kan doen. De mensen die je keer op keer naar de gevaarlijkste uithoeken van de wereld stuurt en die nooit ‘nee’ zeggen. Zij die altijd klaar staan het hoogste offer te brengen in oorden waar je als sterveling nog niet dood gevonden wil worden.
Wie is Javier Guzman?
Javier Guzman is cabaretier, stand-up comedian en (stem)acteur en werd in 1977 geboren op het Spaanse Gran Canaria. Op jonge leeftijd emigreerde hij met zijn moeder en broer naar Nederland. In het 3e jaar op de Academie voor Kleinkunst won hij de jury- en publieksprijs op het Leids Cabaret Festival. In 2003 studeerde hij af en zette z’n carrière voort op de planken, televisie en het witte doek.
Voor die mensen steekt Javier zijn bewondering niet onder stoelen of banken. Na afloop van zijn optreden afgelopen woensdag op de Oranjekazerne in Schaarsbergen wil een groep veteranen met hem op de foto. Wat volgt zijn een luisterend oor, een knuffel en een vriendelijk woord. Javier hijgt nog na van zijn anderhalf uur durende krachtsinspanning op het toneel. Toch poseert hij onvermoeibaar, onderwijl het ene PTSS-verhaal na het andere aanhorend.
Wat vindt Javier Guzman van het leger?
“Als kleinkunstenaar verkeerde ik lange tijd in kringen die het leger niet echt waardeerden. Daardoor stopte ik mijn gevoelens ervoor weg. Ik weet nog dat er vies naar mij werd gekeken toen ik voor een film een vechtscène voorbereidde en me het wapen, een M16, eigen maakte. 'Het lijkt wel alsof je het leuk vindt', zei een van mijn medespelers. Later kwam ik tot inkeer en solliciteerde ik bij de luchtmacht voor Apache-vlieger. Helaas viel ik in de eerste ronde af.”
Geen fan
Met stemverheffing, woordacrobatiek en indringende gelaatsuitdrukkingen bindt Javier het publiek aan zich. Geen onderwerp gaat hij uit de weg. Recht zo die gaat, krijgen politici Mark Rutte, Halbe Zijlstra en Stef Blok een veeg uit de pan. Net als ‘nationaal TV-behang’ Peter R. de Vries en zanger Waylon, van wie Javier duidelijk geen fan is. Het falende C2000-netwerk van de politie gaat eveneens minder gunstig over de tong, evenals de toestanden rond Zwarte Piet. Krijsend: “Alsof we in Nederland niets beters te doen hebben!”
Sergeant Gerard b.d. over Javier Guzman
Voormalig ‘luchtmobieler’ (net uit dienst) sergeant Gerard kende Javier tot voor kort alleen van Youtube en van de televisie. “Ik vind het ongelooflijk dat ie alles uit z’n hoofd doet. Ook zijn eerlijkheid vind ik goed. Niemand is zo open over zijn cocaïneverslaving als Guzman.”
Mariniers
Een bruggetje naar de krijgsmacht blijkt snel gemaakt. Een geintje over mariniers en de hele grote moeite die het kost naar Vlissingen te verhuizen, gaat er in het hol van 11 Luchtmobiele Brigade in als koek. De zaal staat op zijn kop zodra Javier aanhaalt dat de wapenspreuk Qua Patet Orbis op de hele wereld slaat… Op dat ene ‘ietsepietsie’ stadje in het zuidwesten van Nederland na dan... Jaaa! Met die humor weten ze in Schaarsbergen wel raad. Guzman voegt er aan toe dat de verwachte uittocht van het personeelsbestand met twee derde ook een manier is om van het materieeltekort af te komen. Het veelal mannelijke publiek stikt er bijna in.
Korporaal Ton b.d. over Javier Guzman
Voormalig korporaal Ton is een groot fan van de cabaretier. De veteraan die als vrachtwagenchauffeur bij Dutchbat 1 in Bosnië diende, houdt van de recht-voor-z’n-raap-stijl. “Hard, rauw, dat doet ie goed. Door m’n PTSS heb ik vaak geen geld om naar een optreden toe te gaan. Nu zat ik eerste rang. Voor mij heeft deze avond alleen maar plussen.”
Onrustig
De landmacht ontkomt ook niet aan de toorn van de cabaretier. ‘Pang pang’ kennen we inmiddels wel. Maar ‘vroom vroom’ als het om het tekortschietende bestand voertuigen gaat, is nieuw. "Stef Blok had er wel raad mee geweten", aldus Guzman. “Die verkoopt ze gewoon aan de strijdende partijen in Syrië, die vervolgens beloven er geen oorlog mee te voeren”, trekt hij een lange Pinokkio-neus. Weer rolt een lachsalvo door de zaal.
Het was nog lang onrustig op de Oranjekazerne.
