Tekst ritmeester Bianca Brasser
Foto Mediacentrum Defensie
Vliegerkruis voor inzet tijdens luchtoorlog
Hij is ‘de man die een MiG neerschoot’. De enige Nederlander die vanuit een F-16 een ander jachtvliegtuig neerhaalde. Begin deze maand kreeg kolonel-vlieger Peter Tankink het Vliegerkruis opgespeld voor onder meer deze actie boven Kosovo bijna 20 jaar geleden. De Defensiekrant legde hem 3 quotes voor uit een interview dat hij in 1999 gaf, net na zijn historische missie.
Quote 1
“Wanneer je de vuurknop indrukt, moet je ongeveer een seconde wachten voor de raket daadwerkelijk vertrekt. Die tijd duurde voor mij een eeuwigheid en ik herinner me dat ik naar het uiteinde van mijn vleugel keek om te zien of de raket soms bleef hangen.”
Hoe vaak heeft u dit moment herbeleefd in de afgelopen 19 jaar?
“Heel vaak. Ik hoor mezelf nog zeggen op de radio: ‘daar komt ‘ie’. Ik drukte op de knop. En dacht: nu gaat ‘ie er af. Maar in die ene seconde, die zo veel langer leek te duren, dacht ik echt dat de raket bleef hangen. En toen, opeens zag ik een steekvlam. Hij deed het. Elk jaar vertel ik dit verhaal aan jonge vliegers, met name over die ene seconde die een eeuwigheid leek. Dit is zo’n moment dat je nooit echt kunt oefenen. Bij een training drukken we wel op een knop, maar de raketten gaan niet echt af.”
Quote 2
“Na een halve minuut zag ik een vage lichtflits en een seconde of wat daarna brandende wrakstukken naar beneden vallen. Toen wist ik dat ik geraakt had.”
U had het destijds over een ‘euforisch’ gevoel. Later hoorde u dat de piloot de crash had overleefd. Hij maakte gebruik van zijn schietstoel. Maakt dit gegeven iets uit voor hoe u nu terugkijkt op deze gebeurtenis?
“Nee, het is fijn voor hem. Als ik het was geweest had ik het natuurlijk ook graag overleefd. Voor de opdracht die ik deze missie had, maakte het niet uit. Onze opdracht was het hele luchtruim schoonhouden van vijandelijke vliegtuigen. Wij beschermden zo’n 40 vliegtuigen van bondgenoten. Dat is gelukt. Daar gaat het mij om.”
Quote 3
“Toen ik merkte dat mijn raket doel had getroffen was ik best blij. Zo’n vliegtuig is immers op dat moment een dreiging voor je en wanneer de raket om wat voor reden mist, moet je iets doen. Opnieuw aanvallen of een ontwijkende manoeuvre maken.”
Heeft u wel eens gedacht: het was kantje boord, ik was er misschien zelf niet meer geweest?
“Tijdens de missie heb ik nooit gevreesd voor mijn leven. Ik vertrouwde volledig op mijn trainingen. Later, in vredestijd, besefte ik wel: het had mis kunnen gaan. Er zat een engeltje op mijn schouder. Maar dat geldt ook voor mijn collega’s. In 78 dagen zijn we geen enkel vliegtuig verloren. Terwijl we continu bestookt werden vanaf de grond door luchtafweerraketten. Ja, we waren goed getraind en professioneel, maar er kwam ook een klein beetje geluk bij kijken: het engeltje.”
Heeft u ooit in de vliegcarrière die volgde een vergelijkbaar spannend moment als dit meegemaakt?
“Er zijn meer bijzondere momenten gekomen, maar het gevoel van deze nacht heb ik nooit meer gevoeld. Deze missie was echt een luchtoorlog. Uniek. Meestal opereren wij in combinatie met grondtroepen.”
Wat ging er door u heen toen u het Vliegerkruis op uw uniform gespeld kreeg?
“Ik dacht aan die nacht van 24 maart. Maar die herinnering is er altijd al wel. We vlogen in een formatie van 4 F-16’s. Ieder jaar op 24 maart sturen we een mailtje naar elkaar: Hé mannen, het is alweer zoveel jaar geleden. Het is een soort strijd geworden wie er het eerst aan denkt. Dit is een memorabel moment voor ons allemaal.”
De actie
In de nacht van 24 maart 1999 vindt de eerste luchtaanval van operatie ‘Allied Force’ (tegen het voormalige Joegoslavië) plaats. Een formatie van 4 F-16’s moet coalitievliegtuigen boven het vijandelijke gebied beschermen. In het gebied bevinden zich 3 Servische MiG-29’s, zo krijgen de F-16-vliegers te horen. Een van de vliegers vliegt in de richting van een vermoedelijk vijandelijk radarcontact en kan vuren. Maar omdat het contact nog niet als vijandelijk is geïdentificeerd, mag hij niets doen. Hij draait weg van het radarcontact en draagt de aanval en tactische leiding over aan Peter Tankink. Het radarcontact wordt in de tussentijd als een vijandelijke MiG-29 geïdentificeerd en Tankink schiet met succes het toestel neer.
