Tekst Patrick Regan
Foto 1GNC

1e Duits-Nederlands Legerkorps certificeert zich voor nieuwe NAVO-taak

Cyber, gender, political advisors, fake news: moderne oorlogsvoering - ook wel hybrid warfare - draait niet  alleen om militairen die voorwaarts gaan. Deze en nog vele andere aspecten komen allemaal voorbij tijdens Trident Jaguar, de pas in Noorwegen gehouden oefening van het 1e Duits-Nederlands Legerkorps. De Defensiekrant is er bij als het NAVO-hoofdkwartier zich in het Noorse Joint Warfare Centre certificeert om in voorkomend geval joint operaties aan te sturen.

Land, zee, lucht

In de nieuwe rol van Joint Task Force Headquarters (Land) leiden de 400 militairen van 1GNC joint operaties. Terwijl deze grote staforganisatie   meerdere brigades op land tactisch aanstuurt, coördineert het hoofdkwartier op operationeel niveau ook de inzet van luchtmacht, marine en Special Operations Forces. En dat in een comprehensive omgeving. Van 1 juli 2017 tot 1 juli 2018 staat het legerkorps in zijn nieuwe hoedanigheid paraat voor de NAVO. Is er waar ter wereld een inzet nodig, dan is 1GNC daar op voorbereid.

Het scenario van Trident Jaguar is gecompliceerd. Een failing state op het randje van de afgrond met een provincie die zich onafhankelijk verklaart, wordt geteisterd door terroristische aanslagen en bevindt zich in een geopolitiek wespennest. Om de denkbeeldige Kalmar Insurgent Forces te verslaan, moet er natuurlijk flink geknokt worden. Een groot deel van het hoofdkwartier houdt zich bezig met die andere aspecten van oorlogvoering.

Kolonel Ingvill Eidsvåg (links) spreekt met CDS generaal Tom Middendorp, die de oefening bezoekt.

Hearts and minds

Zo richt de Noorse kolonel Ingvill Eidsvåg zich op het contact tussen de civiele wereld en de militaire organisatie. "Een voorbeeld: wij spraken met een groep die zich inzet voor vrouwenrechten, toen we erachter kwamen dat vrouwen zich op bepaalde plekken niet veilig voelden op straat. Dat voeden wij aan het hoofdkwartier, zodat er maatregelen genomen konden worden. Meer nachtelijke patrouilles dus. Zo winnen we de steun van de bevolking.”

Generaal Michiel van der Laan (midden) in een key leader engagement. Links zijn politiek adviseur, rechts het hoofd van de Communications and Engagement Division.

Fake news

Het is een oud gezegde: een reputatie komt te voet en vertrekt te paard. En in een tijd waarin tegenstanders zonder blikken of blozen nepnieuws verspreiden om je geloofwaardigheid en reputatie onderuit te halen, moet de Public Affairs Officer constant alert zijn. Luitenant-kolonel Paul Kolken is het hoofd van de PAO van het Duits-Nederlands Legerkorps. “Eén nepbericht waarin jouw soldaten vals beticht worden van crimineel gedrag gaat viral en je hele operatie loopt gevaar.”

Daarom fact-checkt de overste iedere bewering grondig voor hij erop reageert. Bijvoorbeeld als er in de oefening een F-16 neerstort en de vlieger boven vijandelijk gebied zijn schietstoel gebruikt. Binnen no-time claimt een terroristische organisatie het jachtvliegtuig te hebben neergeschoten en vragen de journalisten om een reactie.”

Overste Paul Kolken tijdens zijn dagelijkse persconferentie.

“Als ik honderd procent zeker weet dat het vliegtuig door een technisch falen is neergestort, wil ik dat natuurlijk direct de wereld in sturen om nepnieuws te ontkrachten. Maar als later blijkt dat we een fout maakten, is dat het einde van onze reputatie. Ik bel en ren het hele hoofdkwartier af om de beweringen te controleren.”

Hack

Een tijdelijk lid van deze internationale staf valt direct op. Al heeft hij de strepen van een kapitein-luitenant ter zee, Joachim van der Weijden draagt het gevechtstenue van de landmacht. Zijn expertise? Cyber. Bijnaam: ‘Hack’.

Cyber wordt, zo zegt de officier, steeds belangrijker in moderne, hybride oorogsvoering. Het neemt een belangrijke plek in binnen het informatiedomein en biedt eindeloze mogelijkheden. “Wij kunnen wapen, middel en doel zijn. En al houdt de NAVO zich nu nog uitsluitend bezig met defensieve cybercapaciteiten, verschillende lidstaten zijn al begonnen offensieve cybercapaciteiten te ontwikkelen. Dat proberen we nu voor het eerst voorzichtig uit.”

Joachim van der Weijden in zijn natuurlijke habitat: cyberspace.

Open Minded

“Wij kijken constant mee met alle planprocessen en adviseren hoe cyber in de operatie is te implementeren. Hoe kunnen we bijvoorbeeld bijdragen aan de benodigde effecten binnen de operatie? En hoe kunnen we onze eigen systemen beschermen tegen aanvallen van buitenaf? Misschien moeten we onze eigen militairen adviseren hun mobiele telefoons thuis te laten omdat die te kraken zijn.”

Van der Weijden: “1GNC experimenteert al jaren met de integratie van cyber. De militairen zijn open minded, welwillend om vooruit te kijken, en proberen graag nieuwe dingen op cybergebied.” Tijdens Trident Jaguar is voor het eerst daadwerkelijk een cybercel in de structuur opgenomen. De vraag hoe de integratie van dit nieuwe aspect van oorlogsvoering verloopt, beantwoordt de cyberexpert met een veelzeggend lachje. “Goed. De oefenoorlog is nog maar net begonnen, maar we hebben nu al aardig wat kunnen bijdragen.”