Tekst Arno Marchand
Foto sergeant Jan Dijkstra

Oefeningen Frisian Flag en European Air Refueling Training afgesloten

Na 2 intensieve weken zitten de grootste vliegoefeningen van Nederland er op. Vandaag vlogen jachtvliegtuigen vanaf Leeuwarden en tanktoestellen vanaf Eindhoven hun laatste missies. Op de Amerikaanse gasten na gaan alle buitenlandse deelnemers vrijdagmiddag terug naar huis. Een korte terugblik in beeld op 2 van de beste en grootste oefeningen in Europa.

Frisian Flag startte begin jaren ‘90 en groeide uit tot 1 van de beste en tevens grootste jaarlijkse oefeningen voor jachtvliegers in West-Europa. De opzet is afgeleid van Red Flag uit Amerika (zie de vorige Defensiekrant). Een coalitie van 40 tot 50 voornamelijk Europese jachtvliegtuigen, vecht 2 keer per dag boven de Noordzee een luchtoorlog uit, zoals die in het echt kan voorkomen. Daarvoor gebruikt de organisatie informatie en voorbeelden van recente inzet, zoals boven Irak en Syrië. Foto: Sergeant Jan Dijkstra

Voor het 4e jaar is er de koppeling met de European Air Refueling Training (EART). Nergens anders in Europa is er een oefening waarbij inzet en planning van tankvliegtuigen centraal staat. EART-toestellen opereren vanaf vliegbasis Eindhoven, maar de oefening valt onder verantwoordelijkheid van het European Air Transport Command. Deze internationale eenheid die het effectief gebruik van schaarse luchttransportmiddelen – en dus ook tankvliegtuigen – regelt, heeft eveneens Eindhoven als thuisbasis. Op de foto neemt een Britse Tornado brandstof over uit een Duitse A310. Foto: Arno Marchand

Niet alleen de 2 vliegbases zijn betrokken bij beide oefeningen. Die strekken zich uit over een groot deel van de luchtmacht en Defensie. Op het Air Operations Control (AOCS) Station Nieuw Milligen bijvoorbeeld, begeleiden zowel de militaire luchtverkeersleiding als de gevechtsleiding bij alle missies de vliegtuigen. Ook Deense en Duitse collega’s dragen hun steentje bij, net als de gemêleerde Europese bemanningen van de AWACS-radarobservatievliegtuigen die vanaf Geilenkirchen in Duitsland vliegen. Foto: Sergeant-majoor Gerben van Es

Al voor het derde jaar op rij is de Amerikaanse National Guard met F-15 luchtverdedigingsjagers deelnemer aan Frisian Flag. “Voor ons een belangrijke oefening,” geeft major-general Jon Kelk aan, “want met iedere dag een moeilijker scenario en met wat je daarvan leert, ben je na 2 weken écht een beter vlieger. Die kennis blijft niet alleen bij de mensen hier; we nemen het ook mee naar ons squadron.” En dat geldt uiteraard voor alle deelnemende eenheden. Foto: Sergeant Jan Dijkstra

Het datalink-communicatiesysteem Link16 verbindt alle deelnemers onzichtbaar met elkaar, zowel op de grond als in de lucht. De afstemming daarvan is in handen van de Nationale Datalink Management Cell. Ook de bedienaars van de Patriot-luchtverdedigingssysteem (op de foto het commando-element) staan met hen in contact. Het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando, een gecombineerde land- en luchtmachteenheid, deed met 2 Patriot Fire Units mee aan de kant van de coalitie (Blue Air) en de tegenstander (Red Air). Foto: Wout van der Molen

Met Frisian Flag heeft de Nederlandse luchtmacht de regie over een unieke oefening. Samenwerking met (Europese) partnerlanden is voor een klein land als Nederland essentieel. Zowel bij echte inzet als training, want ‘train as you fight’ is de stelregel voor het luchtwapen. Naast de oefening Red Flag is dit voor de jachtvliegers dé gelegenheid te trainen met zeer complexe missies met veel dreiging vanaf de grond en vanuit de lucht. Tijdens de inzet van de afgelopen 15 jaar boven Afghanistan, Irak en Syrië is Nederland daarmee niet meer in aanraking geweest. Foto: Sergeant Jan Dijkstra

Ook voor tankvliegtuigbemanningen is trainen met andere landen essentieel voor daadwerkelijke inzet. Jachtvliegtuigen dit jaar komen naast Nederland uit België, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Portugal en de Verenigde Staten. Tankers zijn er uit Duitland, Italië en Frankrijk. De Nederlandse tanker moest de eerste dagen verstek laten gaan doordat beide KDC-10’en met technische problemen kampten. Het toont de importantie aan dat de oudgedienden op korte termijn worden vervangen door de A330 Multi-Role Tanker Transport. Nederland en Luxemburg schaften er recentelijk samen er 2 van aan. Foto: Sergeant Jan Dijkstra

Nu zitten beide oefeningen er op. Van de 1600 man en vrouw personeel extra op Leeuwarden vertrekken vandaag de meesten. Het Amerikaanse contigent (foto) blijft nog wat langer in Friesland. De buitenlandse tankers op Eindhoven vliegen weer huiswaarts nadat ze ruim 1,3 miljoen ‘pounds’ brandstof afgaven in 48 missies. In de 130 vlieguren die ze klokten was er zelfs tijd voor een bijzondere reddingsoefening van een vlieger op zee. 1 van de tankers fungeerde daarbij als verbindingsstation voor het AOCS Nieuw Milligen, kustwachtvliegtuig en een reddingshelikopter. Foto: Sergeant Jan Dijkstra